Łubin wąskolistny zyskuje na znaczeniu w polskim rolnictwie. Jest cenną rośliną strączkową. Poznaj jego kluczowe odmiany i zasady uprawy. Dowiedz się, jakie są zalecenia na nadchodzący sezon.
Aktualne zalecenia odmianowe na 2024 rok
Listy Zalecanych Odmian (LZO) to ważne narzędzie dla rolników. Tworzą je wojewódzkie zespoły COBORU. Rekomendują najlepsze odmiany dla danego regionu. Niestety, na początku 2024 roku zalecenia nie były jeszcze gotowe. Wojewódzkie zespoły nie przedstawiły rekomendacji na 2024 rok. Sytuacja była podobna w 2023 roku. Wiele wskazuje na to, że rekomendacje z poprzedniego sezonu pozostaną aktualne. Rolnicy mogą opierać się na danych z lat ubiegłych. Ważne są wyniki doświadczeń COBORU. Pokazują one plonowanie i odporność odmian.
Czy Listy Zalecanych Odmian łubinu wąskolistnego na 2024 rok są już dostępne?
Wojewódzkie zespoły tworzące Listy Zalecanych Odmian nie przedstawiły jeszcze rekomendacji na 2024 r. Należy polegać na danych z lat poprzednich.
Uprawa łubinu wąskolistnego – podstawy agrotechniki
Łubin wąskolistny to roślina o specyficznych wymaganiach glebowych. Najlepiej rośnie na glebach klasy IIIa, IIIb, IVa i IVb. Preferuje kompleksy żytnie bardzo dobre i dobre. Gleba powinna mieć pH zbliżone do obojętnego. Ważna jest zasobność w magnez. Łubin poprawia strukturę gleby. Jego korzenie penetrują ją na głębokość do 2,4 metra. Dzięki temu gleba ma lepsze warunki wodno-powietrzne.
Wymagania glebowe i nawożenie
Łubin wąskolistny nie wymaga nawożenia azotem. Zawdzięcza to symbiozie z bakteriami brodawkowymi. Bakterie te wiążą azot z powietrza. Pozostawia spore ilości azotu roślinom następczym. Wymaga jednak nawożenia fosforem i potasem. Zalecane dawki to 60 kg/ha fosforu i 70 kg/ha potasu. Włączenie łubinu do zmianowania przynosi korzyści glebie.
Siew łubinu wąskolistnego
Nasiona łubinu wysiewa się na głębokość 3-4 cm. Rozstaw rzędów powinien wynosić 20-30 cm. Zalecana obsada roślin na nasiona to 100 sztuk na metr kwadratowy. Dla odmian samokończących zaleca się 120 nasion na metr kwadratowy. Na słabszych stanowiskach warto zwiększyć gęstość siewu. Zaleca się wysiewanie nasion zaprawionych bakteriami symbiotycznymi.
Optymalny przedplon
Najlepszym przedplonem dla łubinu są zboża. Nie poleca się uprawiać łubinu po roślinach strączkowych. Unikaj także uprawy po roślinach okopowych. Dobry przedplon wpływa na plonowanie łubinu.
Postęp hodowlany i plonowanie
Hodowla łubinu wąskolistnego stale się rozwija. Roczny postęp hodowlany w plonowaniu jest znaczący. W latach 1989–2006 wynosił 57,4 kg/ha według COBORU. Nowe odmiany wnoszą znaczny postęp. Systematycznie rejestruje się 1-3 odmiany rocznie od 2016 roku. Najnowsze odmiany plonują wyżej. W porównaniu do starszych wzrost wynosi około 20%. W 2022 roku średni plon krajowy wyniósł 21,3 nasion z hektara. Najwyższe plony w 2022 roku uzyskano w województwach dolnośląskim, opolskim i śląskim. Plon tam sięgał 29,7 q/ha. Dobre wyniki odnotowano też w małopolskim, świętokrzyskim i podkarpackim (27,8 q/ha). Najniższe plony zanotowano na północy kraju. W województwach zachodniopomorskim i pomorskim plon wynosił tylko 9 q/ha.
Odmiany łubinu wąskolistnego w Polsce
Krajowy rejestr odmian rolniczych zawiera wiele odmian łubinu wąskolistnego. Obecnie wpisane są 32 odmiany. Większość z nich to odmiany słodkie. Odmiany słodkie są rejestrowane od 2016 roku. Wyróżnia się odmiany słodkie i gorzkie. Odmiany gorzkie mają wysoką zawartość alkaloidów.
Charakterystyka typów odmian
Odmiany słodkie mają niski poziom alkaloidów. Są bezpieczniejsze do spożycia i na pasze. Odmiany gorzkie wymagają obróbki w celu usunięcia alkaloidów. Odmiany słodkie często mają niesamokończący typ wzrostu. Odmiany gorzkie również bywają niesamokończące. Odmiany różnią się także barwą kwiatów i nasion.
Przegląd wybranych odmian
W rejestrze krajowym znajduje się 32 odmiany łubinu wąskolistnego. Dominują odmiany słodkie. Odmiany słodkie typu niesamokończącego to między innymi Boruta, Homer, Regent, Sonet, Szot. Odmiany gorzkie to Karo i Oskar. W 2023 roku wpisano do rejestru nowe odmiany. Są to SM Kastor, SM Tales i Pogo. Odmiana SM Orion została wpisana w 2022 roku. Jest niesamokończąca i niskoalkaloidowa. Przeznaczona jest na pasze. Odmiana Homer jest samokończąca. Plonuje na poziomie 105% wzorca. Zapewnia szybsze i bardziej równomierne dojrzewanie. Plony odmian ze zbiorów 2022 były zróżnicowane. Agat plonował na poziomie 109% wzorca. Furman osiągnął 108%. Roland uzyskał 107%. SM Orion i Homer plonowały na poziomie 105% wzorca.
| Odmiana | Typ alkaloidów | Typ wzrostu | Plonowanie 2022 (% wzorca) |
|---|---|---|---|
| Boruta | Słodki | Niesamokończący | Brak danych |
| Homer | Słodki | Samokończący | 105% |
| Regent | Słodki | Niesamokończący | Brak danych |
| Sonet | Słodki | Niesamokończący | Brak danych |
| Szot | Słodki | Niesamokończący | Brak danych |
| Karo | Gorzki | Brak danych | Brak danych |
| Oskar | Gorzki | Brak danych | Brak danych |
| SM Kastor | Brak danych | Brak danych | Brak danych |
| SM Tales | Brak danych | Brak danych | Brak danych |
| Pogo | Brak danych | Brak danych | Brak danych |
| SM Orion | Niskoalkaloidowy | Niesamokończący | 105% |
| Agat | Brak danych | Brak danych | 109% |
| Furman | Brak danych | Brak danych | 108% |
| Roland | Brak danych | Brak danych | 107% |
Szczegółowa charakterystyka odmiany Oskar
Odmiana Oskar to polska odmiana łubinu wąskolistnego. Jest zgłoszona do krajowego rejestru odmian. Posiada ochronę prawną. Producentem jest Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o. Grupa IHAR. Oskar to odmiana średniowczesna i gorzka. Jest niewrażliwa na opóźniony siew. Wyróżnia się drobnymi nasionami. Ma niższą normę wysiewu. Kwiaty mają barwę niebiesko-białą. Nasiona są białe. Oskar charakteryzuje się wysokim plonem nasion. Średni plon nasion według COBORU z 2014 roku wynosił 30.8 dt/ha. Zawartość białka ogólnego to 32.2 %. Zawartość tłuszczu surowego wynosi 7.1 %. Odmiana ma dobrą odporność na wyleganie przed zbiorem (8.6 w skali 1-9). Masa 1000 ziaren to 141 g. Wysokość roślin wynosi około 62 cm. Początek kwitnienia następuje 59 dni od siewu. Dojrzałość techniczną osiąga po 109 dniach od siewu. Oskar wykazuje dobrą odporność na choroby. Odporność na fuzariozę to 8.0. Na opadzinę liści 8.6. Na antraknozę 7.5 (w skali 1-9).
Jakie są kluczowe cechy odmiany łubinu wąskolistnego Oskar?
Oskar to polska, gorzka odmiana. Jest średniowczesna i odporna na opóźnienie siewu. Ma drobne nasiona i wysoki plon. Charakteryzuje się dobrą odpornością na choroby.
Wartość odżywcza nasion łubinu
Nasiona łubinu wąskolistnego mają wysoką wartość odżywczą. Są bogate w białko roślinne. Zawierają także błonnik i przeciwutleniacze. Nasiona łubinu wąskolistnego zawierają 31-36% białka. Zawartość tłuszczu wynosi 5-6,5%. Odmiany słodkie mają zawartość białka 38–42%. Błonnik stanowi do 28% nasion. Zawartość alkaloidów w odmianach słodkich jest niska. Wynosi mniej niż 0,05%. Nasiona mają charakterystyczne trójkątne brązowe znamiona.
Rola łubinu w rolnictwie i ekosystemie
Łubin odgrywa ważną rolę w zrównoważonym rolnictwie. Jego uprawa poprawia żyzność gleby. Dzięki symbiozie z bakteriami wiążącymi azot. Jest dobrym elementem zmianowania. Włączenie łubinu poprawia warunki do uprawy roślin następczych. Badania nad udoskonaleniem genetycznym trwają. Mają na celu poprawę właściwości i bezpieczeństwa gatunków. Zainteresowanie łubinem wzrosło w ostatniej dekadzie. Jest postrzegany jako cenne źródło białka roślinnego.
Potencjał i trendy
Obserwuje się trendy w hodowli łubinu. Corocznie rejestrowane są nowe odmiany. Od 2016 roku wprowadzane są odmiany z wysokim potencjałem plonowania. Rośnie popularność odmian słodkich. Odmiany samokończące zyskują na znaczeniu. Nowe odmiany wykazują stopniowe zwiększanie plonowania. Poprawia się także ich odporność na choroby. Odmiany łubinu wąskolistnego prezentują zróżnicowanie. Dotyczy to barw kwiatów i nasion. Uprawa łubinu staje się coraz bardziej popularna. Jest uzupełnieniem zmianowania. Poprawia jakość gleby. Mieszanka jęczmienia i łubinu to ciekawa opcja uprawowa. Zaleca się 250 sztuk jęczmienia i 30-60 sztuk łubinu na metr kwadratowy.
Zobacz także:
Dodaj komentarz