Wybór odpowiedniej trawy na użytki zielone jest kluczowy. Życica to ceniony gatunek. Sprawdzi się doskonale w krótkotrwałym użytkowaniu. Dowiedz się, którą odmianę wybrać.
Czym jest życica i dlaczego jest ważna?
Życica (Lolium) to rodzaj traw uprawianych na paszę. Jest powszechnie wykorzystywana w rolnictwie. Rośliny te cechuje szybki wzrost. Mają też wysoką wartość pastewną.
Życica nadaje się na zielonkę. Można z niej robić kiszonkę. Sprawdza się również jako siano. Nie każda życica nadaje się na krótkotrwałe użytkowanie. Wybór zależy od potrzeb gospodarstwa.
Co to jest życica?
Życica to rodzaj traw z rodziny wiechlinowatych. Jest cenioną rośliną pastewną. Charakteryzuje ją szybki rozwój i wysoka wartość odżywcza.
Życica na krótkotrwałe użytki – Główne rodzaje
Na użytki zielone o krótkim cyklu życia wybiera się konkretne gatunki życicy. Należą do nich życica wielokwiatowa. Dobrym wyborem jest też życica westerwoldzka. Stosuje się również życicę mieszańcową.
Te gatunki różnią się trwałością. Mają też nieco inne cechy uprawowe. Poznanie ich specyfiki ułatwia podjęcie decyzji.
Życica wielokwiatowa (Rajgras włoski)
Życica wielokwiatowa to popularny gatunek. Jest często nazywana rajgrasem włoskim. To trawa wysoka i luźnokępkowa. Rozwija dużo ulistnionych pędów.
Roślina jest zazwyczaj jedno- lub dwuletnia. Jej trwałość nie przekracza 2 lat. Czasem bywa byliną.
Życica wielokwiatowa ma bardzo wysoką wartość pastewną. Oceniana jest na 8 według Klappa. Zawiera dużo cukrów rozpuszczalnych. Ma też wysoki poziom białka. Stosunek białka do cukrów wynosi 1:1. Strawność suchej masy jest wysoka. Dobowy spadek strawności jest mały, poniżej 0,4%.
Rośnie na wysokość 80 do 100 cm. Kwitnie od czerwca do lipca. W optymalnych warunkach daje wysokie plony. Przy czterech pokosach można uzyskać 800–1.000 dt/ha masy zielonej. Masa sucha wynosi 170–180 dt/ha.
Wymaga żyznych gleb. Preferuje pH 6–6,5. Gleby powinny być średnio wilgotne. Lubi słońce i ciepło. Dobrze rośnie przy 30-35°C. Jest azotolubna. Potrzebuje dużo składników mineralnych.
Siew czysty wymaga 35-40 kg nasion na hektar. Można ją wysiewać w mieszankach. Dobrze współwystępuje z koniczyną łąkową. Pasuje też do koniczyny krwistoczerwonej.
W Polsce jest gatunkiem introdukowanym. Sprowadzono ją w XIX wieku. Jest kenofitem. Może być regionalnie inwazyjna. Występuje na łąkach i pastwiskach. Znajduje się w rejestrze roślin uprawnych UE.
Jakie są kluczowe cechy życicy wielokwiatowej?
Życica wielokwiatowa jest wysoką, szybko rosnącą trawą. Ma wysoką wartość pastewną. Cechuje ją duża zawartość cukrów i białka. Jest zazwyczaj dwuletnia.
Życica westerwoldzka (Rajgras holenderski)
Życica westerwoldzka to rajgras holenderski. Jest to forma życicy wielokwiatowej. Jej kluczową cechą jest jednoroczność. Kończy cykl życiowy w tym samym roku co siew.
Nadaje się do bardzo krótkich użytków. Zapewnia szybki wzrost i plon. Jest dobrym rozwiązaniem na poplon. Pozwala uzyskać masę zieloną jesienią.
Życica mieszańcowa (Rajgras oldenburski)
Życica mieszańcowa to rajgras oldenburski. Powstała ze skrzyżowania życicy wielokwiatowej i trwałej. Łączy zalety obu gatunków. Jest bardziej trwała niż wielokwiatowa. Utrzymuje się na polu 3–4 lata.
Jest mniej podatna na wymarzanie. Dobrze zimuje w polskich warunkach. Daje bardzo duże ilości masy zielonej. Pasza ma wysoką jakość. Zawiera dużo cukrów i jest strawna. Norma wysiewu to 35-40 kg/ha w siewie czystym.
Czym różni się życica mieszańcowa od wielokwiatowej?
Życica mieszańcowa jest mieszańcem. Jest bardziej trwała od wielokwiatowej. Utrzymuje się 3–4 lata. Wielokwiatowa zazwyczaj do 2 lat.
Wymagania glebowe i uprawowe
Życica ma specyficzne wymagania glebowe. Najlepiej rośnie na żyznych glebach. Preferuje gleby mineralno-próchniczne. Powinny być zasobne w humus. Optymalne pH wynosi 6–6,5. Ważne są uregulowane stosunki wodne. Gleba nie może być podmokła. Powinna być umiarkowanie ciepła i średnio związana.
Wybór przedplonu wpływa na uprawę. Dobrymi przedplonami są rośliny strączkowe. Sprawdza się też rzepak ozimy. Można siać po ziemniakach. Jęczmień jary i pszenica jara to też dobre opcje.
Termin siewu zależy od celu uprawy. Na zielonkę sieje się od końca kwietnia. Siew trwa do połowy września. Rozstawa rzędów to 12,5 cm. Głębokość siewu wynosi 1–2 cm. Na nasiona sieje się później. Optymalny termin to od 25 sierpnia do 15 września. Głębokość siewu wynosi 1,5 cm. Norma wysiewu na nasiona to około 20 kg/ha.
Należy starać się posiać życice do końca sierpnia, czasami do 10 lub 15 września. – Marek Czapliński.
Życica jest azotolubna. Wymaga dostatecznego nawożenia. Zapewnia to wysokie plony.
Korzyści z uprawy i zastosowanie
Uprawa życicy na użytkach krótkotrwałych przynosi wiele korzyści. Daje wysokie plony pełnowartościowej paszy. Pasza ma dużą zawartość cukrów. Charakteryzuje się dobrą strawnością. Bardzo wysoka strawność wynika z niskiego udziału lignin, celulozy i hemicelulozy. Skład mineralny jest korzystny. Poziom azotanów jest zazwyczaj niski.
Życica bardzo szybko odrasta po skoszeniu. To pozwala na wielokrotne zbiory. Pierwszy odrost nadaje się na kiszonkę. Zazwyczaj zbiera się go w drugiej połowie maja. Pierwszy pokos często przeznacza się na kiszonkę. Drugi pokos można zebrać na nasiona. Z jednego pokosu można uzyskać 2 tony czystych nasion z hektara.
Życice wielokwiatowe dobrze sprawdzają się w płodozmianie. Są typowymi formami dwuletnimi w płodozmianie. Plantacje zakłada się po zbiorach zbóż. Siew po motylkowych lub rzepaku też jest dobrym rozwiązaniem.
Życicę można wykorzystać do podsiewu. Pozwala to szybko odnowić użytki zielone. Zapewnia szybkie zazielenienie. Poprawia strukturę runi.
Porównanie trwałości życic
Trwałość to kluczowy parametr przy wyborze życicy. Różne gatunki mają różny cykl życia. Znajomość trwałości pomaga zaplanować użytkowanie. Poniższa tabela przedstawia orientacyjną trwałość głównych typów życicy stosowanych na użytkach zielonych.
| Gatunek życicy | Orientacyjna trwałość |
|---|---|
| Życica westerwoldzka | 1 rok (jednoroczna) |
| Życica wielokwiatowa | Do 2 lat |
| Życica mieszańcowa | Do 3–4 lat |
Praktyczne wskazówki dla rolników
Wybierając życicę, rozważ odmiany tetraploidalne (4n). Charakteryzują się one lepszymi plonami. Mają też lepsze ulistnienie. Dają paszę o wyższej jakości.
Podsiew życicy to szybki sposób na odnowienie pastwiska. Pozwala na szybkie uzupełnienie ubytków w runi. Zapewnia szybki wzrost masy zielonej. Jest to efektywna metoda renowacji użytków zielonych.
- Wykorzystaj życicę mieszańcową do krótkotrwałych użytków zielonych.
- Uprawiaj odmiany tetraploidalne (4n) dla lepszych plonów.
- Stosuj podsiew życicy dla szybkiego odnowienia użytków zielonych.
- Zakładaj plantacje po zbiorach zbóż, motylkowych lub rzepaku.
- Wysiewaj życicę do końca sierpnia, najpóźniej do połowy września.
Podsumowanie – Wybierz mądrze
Wybór życicy zależy od planowanego okresu użytkowania. Na bardzo krótkie użytki, np. jednoroczne, wybierz życicę westerwoldzką. Jeśli potrzebujesz trawy na 2 lata, życica wielokwiatowa będzie odpowiednia. Gdy celujesz w 3-4 lata użytkowania, zdecyduj się na życicę mieszańcową.
Każdy z tych gatunków zapewni szybki wzrost. Dostarczy też paszę o wysokiej wartości odżywczej. Pamiętaj o wymaganiach glebowych. Zapewnij odpowiednie nawożenie. Dobry przedplon też ma znaczenie. Prawidłowa agrotechnika gwarantuje sukces.
Zobacz także:
Dodaj komentarz