Lucerna to cenna roślina o szerokim zastosowaniu. Wykorzystuje się ją w rolnictwie, medycynie naturalnej i kuchni. Poznaj jej właściwości i dowiedz się, jak ją uprawiać.
Co to jest lucerna?
Lucerna (łac. Medicago) to roślina z rodziny bobowatych. Jest znana od wieków. Występuje w Europie, Azji i Afryce. W Polsce rośnie dziko i jest uprawiana. Lucerna poprawia jakość gleby. Przyciąga pszczoły i trzmiele. Jest cennym źródłem białka. Znajduje zastosowanie w medycynie ludowej.
Ile gatunków lucerny rośnie w Polsce?
W Polsce można znaleźć trzy gatunki lucerny. Są to lucerna kolczastostrąkowa, nerkowata i sierpowata.
Lucerna siewna (Medicago sativa)
Lucerna siewna to najpopularniejszy gatunek uprawny. Jest głównym źródłem paszy wysokobiałkowej. Roślina może osiągnąć do 90 cm wysokości. Jej korzenie sięgają głęboko. Umożliwia to przetrwanie suszy. Lucerna siewna jest zimoodporna. Nie wymaga ochrony przed mrozem. Wyróżnia się także lucernę mieszańcową. Lepiej zimuje i jest bardziej odporna na suszę.
Lucerna nerkowata (Medicago lupulina)
Lucerna nerkowata jest pospolitym gatunkiem w Polsce. Znana jest jako lucerna chmielowa. Często uznaje się ją za chwast. Rośnie na niżu i terenach górskich. Spotkasz ją na łąkach i nieużytkach. Roślina wytwarza płytki system korzeniowy. Sięga do 1 metra w glebie. Łodygi dorastają do 30 cm. Są owłosione i płożące się. Roślina kwitnie od maja do października. Ma żółte kwiaty. Świetnie znosi mróz i suszę.
Lucerna sierpowata
Lucerna sierpowata to kolejny gatunek spotykany w Polsce. Podobnie jak nerkowata, ma żółte kwiaty. Często rośnie dziko. Bywa wykorzystywana w mieszankach łąkowych. Ma właściwości lecznicze.
Uprawa lucerny – krok po kroku
Uprawa lucerny wymaga odpowiedniego przygotowania. Kluczowe są stanowisko i gleba. Ważny jest też termin siewu. Prawidłowa pielęgnacja zapewnia wysokie plony. Lucerna dobrze wpływa na glebę. Poprawia jej strukturę. Wzbogaca ją w azot. Pozostawia cenne składniki pożniwne.
Jakie są optymalne warunki glebowe dla lucerny?
Lucerna wymaga gleby o odczynie pH od 6,5 do 7,0. Nie uprawiaj jej na glebach kwaśnych i torfowych. Lubi gleby średnio zwięzłe. Powinny być bogate w wapń. Gorzej rośnie na gruntach jałowych.
Przygotowanie stanowiska i gleby
Wybierz pole o odpowiednim pH. Powinno być zasobne w fosfor i potas. Unikaj stanowisk po roślinach bobowatych. Nieodpowiednie są gleby torfowe i ciężkie. Przeprowadź analizę glebową. Dokładnie przekop i spulchnij miejsce siewu. Możesz zastosować wapnowanie magnezowe. Dawki wynoszą 1,0–2,5 t/ha. Ważne jest odchwaszczanie pola.
Jakie rośliny są dobrym przedplonem dla lucerny?
Najlepszym przedplonem są rośliny okopowe. Powinny być nawożone obornikiem. Dobre są też dobrze odchwaszczone zboża. Unikaj pól po buraku cukrowym i rzepaku. Herbicydy po nich mogą wpłynąć na wschody lucerny.
Siew lucerny
Optymalny termin siewu to przełom kwietnia i maja. Lucernę należy siać wiosną. Możesz wybrać siew czysty. Inna metoda to siew w roślinę ochronną. Lucernę można też siać późnoletnio w sierpniu. Wykorzystaj wilgotne warunki gleby. Nasiona kiełkują w wilgotnej glebie. Temperatura powinna wynosić 8-10°C. Optymalna głębokość siewu to 1–2 cm. Unikaj głębokiego siewu. Możesz wałować przedsiewnie. Norma wysiewu wynosi 10-20 kg na 1 ha. Nasiona lucerny powinny być zaprawione. Użyj preparatu grzybobójczego. Stosuj też szczepionkę bakteryjną (Nitragin).
Ile nasion lucerny jest w jednym gramie?
Jeden gram nasion lucerny nerkowatej to około 6660 nasion.
Nawożenie i pielęgnacja
Lucerna jest wrażliwa na zakwaszenie gleby. Wymaga regularnego nawożenia. Stosuj fosfor, potas i mikroelementy. Azot w nawożeniu to 15–20 kg/ha. Dotyczy to czystego siewu. W siewie w roślinę ochronną daj 60–80 kg/ha. Lucerna wiąże azot atmosferyczny. Rocznie może związać 300–350 kg/ha azotu. Podlewaj lucernę tylko w pierwszej fazie rozwoju. Później korzenie sięgają głęboko. Wykorzystaj uprawki spulchniające. Stosuj włóki, kultywatory, brony. Chron szyjkę korzeniową przed uszkodzeniem.
Zbiór lucerny
Lucernę można ścinać do czterech razy w roku. W latach pełnego użytkowania zbierz 3 do 4 pokosów. Przy sprzyjających warunkach zbierz 4–5 pokosów. Uzyskasz około 15–17 t/ha suchej masy. Z jednego hektara lucerny uzyskasz 1,5 do 2,5 tony białka. Zapewnij roślinie możliwość kwitnienia raz w roku. Koszenie w odpowiedniej fazie jest ważne. Wpływa na jakość i ilość plonów.
Właściwości lecznicze i zastosowanie lucerny
Lucerna to zioło o wielu właściwościach. Zawiera ponad 300 substancji odżywczych. Znajdziesz w niej witaminy A, B, C, D, E, K. Ma też minerały jak potas, żelazo, wapń. Zawiera fitozwiązki i chlorofil. Stosowana jest w medycynie ajurwedyjskiej. Wykorzystywano ją w medycynie ludowej. Ekstrakt z nasion obniża cholesterol. Reguluje ciśnienie krwi. Chroni przed miażdżycą. Lucerna działa wzmacniająco i oczyszczająco. Łagodzi stany zapalne. Działa moczopędnie. Wspomaga leczenie niestrawności. Pomaga przy anemii i cukrzycy. Odżywia skórę i hamuje starzenie. Wspiera układ immunologiczny. Wspomaga regenerację dziąseł. Stosowana jest w leczeniu paradontozy. Działa przeciwszkorbutowo.
Lucerna to doskonały przykład tego jak liczne tajemnice skrywa przed nami przyroda.
Lucerna w diecie i suplementacji
Kiełki lucerny są bogate w składniki odżywcze. Możesz je dodawać do sałatek i kanapek. Młode liście i pędy można spożywać na surowo. Użyj ich po ugotowaniu. Lucerna jest źródłem białka. Zawiera cenne aminokwasy. Saponiny zmniejszają poziom cholesterolu. Nie wpływają negatywnie na cholesterol HDL. Susz z lucerny jest bogaty w witaminy. Chlorofil z lucerny wspomaga detoksykację. Wspiera metabolizm. Lucerna jest dostępna w formie tabletek i kapsułek. Znajdziesz ją w wyciągach i kremach. Jest też w szamponach.
Jak stosować lucernę w suplementacji?
Napary z lucerny stosuj 3 razy dziennie. Nie przyjmuj ich dłużej niż 3 miesiące. Stosuj lucernę przez 2-3 miesiące. Później zrób przerwę. Stosuj preparaty zgodnie z ulotką.
Przeciwwskazania i środki ostrożności
Lucerna nie ma wielu przeciwwskazań. Konieczna jest konsultacja z lekarzem. Dotyczy to połączenia z lekami. Nie powinna być łączona z lekami przeciwzakrzepowymi. Zawiera witaminę K. Unikaj jej przy lekach obniżających glukozę. Uważaj przy lekach hormonalnych. Może powodować reakcje alergiczne. Dzieje się tak przy nadmiernym spożyciu. Jest przeciwwskazana dla kobiet w ciąży. Unikaj jej podczas karmienia. Ogranicz ją przy chorobach autoimmunologicznych. Nie zażywaj jej przy lekach przeciwkrzepliwych.
Lucerna w ekosystemie i rolnictwie
Lucerna odgrywa ważną rolę w płodozmianie. Poprawia strukturę gleby. Zwiększa jej żyzność. Pozostawia składniki pożniwne. Po drugim roku wegetacji zostawia azot. Jest go 135 kg na 1 ha. Pozostawia też potas (45 kg/ha). Zostawia fosfor (35 kg/ha). Wapnia jest ponad 100 kg na 1 ha. Lucerna to roślina motylkowata. Wzbogaca glebę w azot. Działa jako roślina odtwarzająca żyzność. Ma korzyści ekologiczne i rolnośrodowiskowe. Wchodzi w skład programów rolnośrodowiskowych UE. Jest ważna dla rolnictwa ekologicznego. Stanowi wysokobiałkową paszę dla zwierząt. Jest łatwo przyswajalna w żwaczu. Z dobrze prowadzonych plantacji uzyskasz 1,5 do 2,5 t/ha białka.
Ile białka można uzyskać z hektara lucerny?
Z jednego hektara lucerny można uzyskać od 1,5 do 2,5 tony białka.
Lucerna nerkowata jako chwast
Lucerna nerkowata wysiewa się samoistnie. Może zachwaszczać ogrody i pola. W fazie siewki ma cienkie łodyżki. Liścienie są drobne i owalne. Pierwszy liść właściwy jest owalny. Ma wcięcie i długi ogonek. Liście właściwe są trójlistkowe. Mają ząbkowaną krawędź. Korzenie sięgają do 50 cm. Utrudnia to pielenie. Do zwalczania lucerny nerkowatej użyj herbicydów. Sklepy oferują różne preparaty. Dostępne są od marek jak Bayer czy Target.
Gdzie kupić preparaty do zwalczania lucerny nerkowatej?
Preparaty do zwalczania lucerny nerkowatej kupisz w sklepach ogrodniczych. Możesz zamówić je online. Sklepy oferują wysyłkę do domu.
Podsumowanie
Lucerna to roślina o wielkim potencjale. Jest ważna dla rolnictwa. Stanowi cenną paszę. Poprawia jakość gleby. Ma liczne właściwości lecznicze. Wspiera zdrowie i odporność. Występuje w różnych formach. Pamiętaj o konsultacji z lekarzem. Jest to ważne przy stosowaniu lucerny jako suplementu.
Zobacz także:
Dodaj komentarz