Sałata łodygowa i lodowa – uprawa, właściwości i zastosowanie

Poznaj sekrety uprawy i kulinarnego wykorzystania sałaty łodygowej (głąbika krakowskiego) i sałaty lodowej. Dowiedz się, jak je sadzić, pielęgnować i cieszyć się ich smakiem oraz wartościami odżywczymi.

Co to jest sałata łodygowa?

Sałata łodygowa to wyjątkowa odmiana sałaty siewnej. Czasem uznaje się ją za osobny gatunek. Pochodzi z basenu Morza Śródziemnego. Stamtąd trafiła do Chin. Jej droga do Polski nie jest dokładnie znana. W XIX wieku znali ją jako głąbik krakowski. Teraz powraca do upraw amatorskich. Nazywa się ją też sałatą chińską lub szparagową. W Anglii znana jest jako Celtuce.

Roślina ma jadalną, mięsistą łodygę. Nie tworzy zwartej główki. Jadalne są pędy kwiatostanowe. Dorastają one do 50 cm wysokości. Łodygi są grube i mięsiste. Przypominają szparagi. Szczytowa rozeta liści jest również jadalna. Liście są wąskie i ostro zakończone. Stanowią dobry dodatek do sałatek. Po oberwaniu liści łodyga wygląda jak szparag. Kolor liści i łodyg różni się zależnie od odmiany. Może być biały, zielony lub czerwony. Roślina osiąga wysokość 30-50 cm. Podczas kwitnienia może mieć nawet 100 cm. Szerokość rośliny wynosi około 20 cm. Tworzy luźne rozety liści. Rosną one na grubym, wysokim pędzie. Liście możesz obrywać pojedynczo. Możesz też wyrywać całe rośliny. Roślina jest jednoroczna. Należy do rodziny astrowatych. Ma mocny, palowy korzeń.

W Polsce głąbik krakowski był popularny do lat 60-tych. Kiszenie głąbika było częste. Wykorzystywano go także do zup ogórkowych. Dziś to warzywo przeżywa renesans popularności. Ludzie wracają do upraw tradycyjnych warzyw.

Uprawa sałaty łodygowej – krok po kroku

Chcesz uprawiać sałatę łodygową? Wybierz odpowiednie miejsce. Stanowisko powinno być słoneczne. Dobra będzie gleba próchnicza. Musi być przepuszczalna. Optymalne pH gleby to 6,5-7,0. Sałata łodygowa ma mniejsze wymagania niż sałata masłowa. Jej system korzeniowy jest silniejszy. Dlatego dobrze rośnie na glebach lekkich i przepuszczalnych. Preferuje stanowiska nawiezione obornikiem i kompostem. Nawożenie w amatorskiej uprawie nie jest konieczne.

Kiedy siać sałatę łodygową? Możesz siać wczesną wiosną lub jesienią. Latem rośliny wybijają w kwiatostany. Wtedy stają się mniej smaczne. Siew do gruntu przeprowadzaj w kwietniu. Pod osłonami możesz siać już w marcu. Termin siewu to od 15 marca do 15 kwietnia. Możesz też siać pod koniec czerwca i na początku lipca. Nasiona kiełkują w świetle. Nie przykrywaj ich ziemią. Głębokość siewu powinna wynosić 1 cm. Roślina dobrze znosi wiosenne przymrozki. Jest odporna na mróz do minus 6°C.

Podczas uprawy pamiętaj o podlewaniu. Podlewaj umiarkowanie. Utrzymuj lekko wilgotną ziemię. Roślina toleruje lekkie przesuszenie. Regularne podlewanie zapobiega włóknieniu pędów. Pędy nie drewnieją dzięki temu. Sadź rośliny w odpowiednich odstępach. Zachowaj odległość 20–25 cm między roślinami. Możesz też sadzić na 30-40 cm od siebie.

Sałatę łodygową możesz uprawiać na różne sposoby. Sprawdzi się w warzywniku. Dobrze rośnie w szklarni lub tunelu foliowym. Można ją też uprawiać w donicach. Donice na balkonie to dobra opcja. Używaj donic o pojemności co najmniej 10 litrów.
Roślina jest wrażliwa na długość dnia. Długi dzień powoduje kwitnienie. Wtedy pędy stają się niesmaczne.

Zbiór następuje po 10–14 tygodniach od siewu. Ścina się łodygi na wysokości 25-30 cm. Zbiory przypadają od lipca do września. Latem rośliny wybijają w kwiatostany.

• Polecamy uprawę sałaty łodygowej wiosną i jesienią.
• Podlewaj systematycznie, by pędy były mięsiste.
• Sadząc, zachowaj 20–25 cm odstępu między roślinami.
• Używaj donic o pojemności co najmniej 10 litrów.
• Przestrzegaj terminów siewu i rozsady.

Sałata łodygowa rzadko sprawia problemy. Jest bardziej odporna niż sałata masłowa. Nasiona sałaty łodygowej są łatwo dostępne w sklepach ogrodniczych.

Właściwości i wartości odżywcze sałaty łodygowej

Sałata łodygowa to warzywo niskokaloryczne. 100 gramów dostarcza 54 kcal. Niektóre źródła podają 18 kcal na 100 g. Jest bogata w cenne składniki. Zawiera błonnik i białko. Dostarcza witaminy B, C, E. Znajdziemy w niej beta-karoten. Jest źródłem minerałów: żelaza, wapnia, potasu. Sałata łodygowa ma prawie dwa razy więcej witaminy C niż sałata głowiasta. Zawiera kwas foliowy i przeciwutleniacze. Spożywanie jej wspiera zdrowie. To dobre warzywo dla osób dbających o sylwetkę.

Sałata łodygowa w kuchni – jak ją jeść?

Sałata łodygowa ma wiele zastosowań w kuchni. Możesz jeść jej pędy na surowo. Dodawaj je do sałatek. Sprawdzą się na kanapkach. Można je też dusić lub smażyć. Świetnie pasują do zup. Tradycyjnie używano ich do kiszenia. Kiszone pędy przypominają w smaku kiszone ogórki. Dodaje się je do obiadu. W kuchni chińskiej sałata łodygowa (Wosun, Woju) jest popularna w stir-fry. Liście (Youmaicai, Shengcai) też są wykorzystywane. Najlepiej smakuje przed zakwitnięciem. Potem łodyga twardnieje. Młode pędy są najsmaczniejsze. Możesz używać jej do dekoracji potraw. Smak głąbika krakowskiego jest podobny do sałaty rzymskiej.

Kiszenie sałaty łodygowej to ciekawe odkrycie.

Rodzina zachwycona.

Moje ostatnie kiszonkowe odkrycie! 😉

Ukiszony kawałek należy obrać ze skórki. Smakuje jak kiszony ogórek. Dodaj go do obiadu.

Przepis na kiszoną sałatę łodygową

Przygotuj pędy sałaty. Potrzebujesz też czosnek, sól i koperek. Zrób zalewę z wody, soli i cukru.

Składniki:

• Pędy z sałaty (dowolna ilość)
• Ząbki czosnku
• Sól
• Koper

Zalewa:

• 1 litr wody
• 1 łyżka soli
• 1 łyżeczka cukru

Sposób przygotowania:

1. Oczyść pędy z liści. Opłucz je. Zdejmij skórkę nożem.
2. Pokrój pędy na kawałki. Ułóż je w słoiku.
3. Dodaj po dwa ząbki czosnku. Włóż koper do każdego słoika.
4. Składniki zalewy zagotuj. Następnie wystudź.
5. Wlej wystudzoną zalewę do słoików.
6. Zakręć słoiki. Odstaw je do zakiszenia.

Po kilku dniach sałata nadaje się do spożycia. Kiszenie trwa około 3-4 dni. Przed jedzeniem obierz każdy kawałek. Smakuje jak kiszony ogórek. Kiszenie warzyw staje się coraz bardziej popularne. Wiele osób używa do tego własnych upraw.

Odmiany sałaty łodygowej

Sałata łodygowa występuje w różnych odmianach. Popularna jest odmiana 'Karola’. Ma zielone liście. Jej łodyga jest czerwonawa. Odmiana 'Purpurat’ ma czerwonawą skórkę. Miąższ jest biało-zielony.

Co to jest sałata lodowa?

Sałata lodowa to jedna z najpopularniejszych sałat w Polsce. Używamy jej głównie w sałatkach. Pochodzi z basenu Morza Śródziemnego. Dziś uprawia się ją na wszystkich kontynentach. Nazwa wzięła się od jej kruchości. Liście łamane wydają dźwięk przypominający lód. Sałata lodowa należy do rodziny astrowatych. Obejmuje ponad 100 dzikich odmian. Jest odmianą sałaty kruchej. Główki są duże w porównaniu do innych sałat. Zewnętrzne liście są cienkie i rozkładają się. Środkowe liście są najbardziej chrupkie. Są też najbardziej soczyste. W Polsce czasem traktuje się ją obojętnie. Może przez brak atrakcyjnego wyglądu? Wyewoluowała z chwastu. W starożytnym Egipcie używano go do pozyskiwania oleju.

Uprawa sałaty lodowej – porady dla ogrodników

Uprawa sałaty lodowej jest bardzo popularna w Polsce. Przypomina uprawę sałaty masłowej. Jest podobna do uprawy sałaty rzymskiej. Nasiona sałaty lodowej znajdziesz w każdym sklepie ogrodniczym. Wybieraj zdrowe nasiona i rozsadę. Powinny być wolne od chorób.

Jakie wymagania ma sałata lodowa? Potrzebuje żyznej gleby. Gleba powinna szybko się nagrzewać. Idealna jest gleba gliniasto-piaszczysta. Optymalna temperatura do sadzenia to 12-14°C. Sałata lodowa znosi niskie temperatury. Wytrzymuje do -5°C. Dłuższe zimno może ją deformować. Unikaj sadzenia powyżej 20°C. Główki mogą wtedy być luźne. Mogą też stać się wydłużone.

Sadzenie nasion wczesnych odmian zacznij w lutym. Rozsadę na zbiór letni wysiewaj na przełomie marca i kwietnia. Rozsada jest gotowa po 30-35 dniach. Wysiew do gruntu niesie ryzyko. Plony mogą być nierównomierne. Rośliny mogą być osłabione. Na 1 hektar uprawy potrzeba około 1,5 kg nasion. Możesz uprawiać ją w gruncie. Sprawdzi się też w tunelu foliowym. Możesz sadzić w szklarni. Uprawa pod folią jest możliwa. Doniczki też są dobrym rozwiązaniem. Sałata lodowa dobrze rośnie na balkonie. Zapewnij jej odpowiednie warunki. Pielęgnacja obejmuje regularne podlewanie. Nawożenie też jest ważne. Zrób analizę gleby przed nawożeniem. Wybierz stanowisko słoneczne. Możesz pikować sałatę. Przesadzaj ją do doniczek lub inspektu.

• Zapewnij odpowiednie warunki uprawy.
• Regularnie podlewaj i nawoź rośliny.
• Zrób analizę gleby przed nawożeniem.
• Wybierz słoneczne stanowisko.
• Pikuj sałatę do doniczek.
• Unikaj sadzenia w upale (powyżej 20°C).
• Wybieraj sałatę z ekologicznych upraw.
• Unikaj długiego przechowywania w folii.
• Krusz, nie krój sałaty.
• Myj pod zimną wodą bez moczenia.

Pamiętaj o tych poradach. Twoja uprawa sałaty lodowej będzie udana.

Właściwości i wartości odżywcze sałaty lodowej

Sałata lodowa to warzywo niskokaloryczne. 100 gramów ma tylko 13-14 kcal. Składa się głównie z wody. Zawiera jej około 95%. To pomaga w nawodnieniu organizmu. Szczególnie w upalne dni. Sałata lodowa dostarcza witaminy. Znajdziemy w niej witaminy A, C, K, E. Zawiera też witaminy D, B9 (kwas foliowy). Dostarcza minerały. Są to potas, magnez, wapń, żelazo. Zawiera też sód i jod. W 100 gramach jest około 10 mg sodu. Potas to około 140 mg. Wapń wynosi 18 mg. Magnez to 7 mg. Żelazo to 0,4 mg. Witamina C to 2,8 mg. Witamina A występuje w ilości 502 IU. Witamina E to 0,18 mg. Witamina K to 0,024 mg. Sałata lodowa zawiera błonnik pokarmowy. W 100 g jest go 1,2 g. Błonnik wspiera trawienie. Pomaga zapobiegać zaparciom. Poprawia perystaltykę jelit. Sałata lodowa zawiera antyoksydanty. Należą do nich witaminy A i E. Neutralizują wolne rodniki. Spowalniają starzenie komórek. Wspiera układ pokarmowy. Korzystnie wpływa na układ nerwowy. Pomaga sercu i naczyniom krwionośnym. Ma działanie relaksujące. Może działać uspokajająco. Wspomaga odchudzanie. To dzięki niskiej kaloryczności i błonnikowi. Jest dobrym uzupełnieniem diety. Szczególnie dla osób dbających o linię. Sałata lodowa jest wartościowym dodatkiem do jadłospisu. Mimo że ma nieco niższe wartości niż inne sałaty. Zawiera śladowe ilości kwasu salicylowego. Jest odpowiednia dla diety niskosalicylanowej. Nie jest produktem bardzo sycącym. Ma mniej składników odżywczych niż inne odmiany. Ale nadal stanowi zdrowe uzupełnienie posiłków.

Sałata lodowa dostarcza niezbędnych składników. Wspiera układ trawienny i odpornościowy. Wspomaga funkcjonowanie układu nerwowego. Działa korzystnie na układ sercowo-naczyniowy.

Zawartość makroskładników i wody w 100 g sałaty lodowej.

Sałata lodowa w kuchni – wszechstronne zastosowanie

Sałata lodowa jest bardzo wszechstronna. Używaj jej jako bazy do sałatek. Świetnie nadaje się na kanapki. Możesz dodawać ją do zup. Sprawdzi się w daniach duszonych. Najczęściej jemy ją na surowo. Pasuje do burgerów i wrapów. Jej grube liście można kroić nożem. Dobrze komponuje się z mięsem. Pasuje do ryb. Możesz dodawać ją do wielu potraw. Dostępna jest przez cały rok. Zimą dodawaj ją do dań głównych. Latem jest idealną bazą do sałatek. Zapewnia orzeźwienie i nawodnienie.

Możesz dodać do sałatek różne sosy. Wypróbuj czosnkowy lub winegret. Sos musztardowo-miodowy też pasuje. Popularne są sosy tatarski i tysiąca wysp. Stosuj dressingi na bazie oliwy. Jogurtowe sosy też są dobre. Podkreślają smak sałaty.

Sałata lodowa nadaje się do kiszenia. Proces jest podobny do kiszenia ogórków. Kiszenie trwa około 3-4 dni. Możesz użyć soli i czosnku. Dodaj koperek i chrzan. Gorczyca też się przyda. Kiszenie przedłuża trwałość sałaty.

Pomysły na dania z sałatą lodową:

• Sałatka z tuńczykiem i ananasem: Połączenie orzeźw

  Zobacz także:

  • Uprawa bobu w ogrodzie – kompleksowy poradnik
  • Soczewica – wartości odżywcze, uprawa i przepisy
  • Pomidor Koralik – uprawa, właściwości i zastosowanie w domu i ogrodzie
  • Fasolnik chiński – egzotyczne warzywo w Twoim ogrodzie
  • Jak uprawiać brukiew w przydomowym ogrodzie?