Aronia to krzew owocowy ceniony za prozdrowotne właściwości. Jest łatwa w uprawie i odporna na warunki klimatyczne. Dowiedz się, jak sadzić i pielęgnować aronię w swoim ogrodzie.
Dlaczego warto uprawiać aronię?
Aronia czarna to krzew owocowy. Rodzi owoce o cennych właściwościach. Pochodzi z Ameryki Północnej. Dobrze rośnie w polskim klimacie. Jest bardzo wytrzymała i mało wymagająca. Aronia dobrze przystosowuje się do różnych warunków. Wytrzymuje mrozy do -40°C. Jest odporna na choroby i szkodniki. Zawiera dużo polifenoli i flawonoidów. Te substancje chronią roślinę. Aronia nie gromadzi metali ciężkich. Można ją sadzić w miastach. Krzewy aronii osiągają 2-3 metry wysokości. Mają też 1,5-2 metry średnicy. Aronia jest rośliną samopylną. Nie potrzebuje innych odmian do owocowania. Liście aronii jesienią czerwienieją. Dodają uroku ogrodowi. Aronia owocuje obficie przez 20-30 lat. Minimalna pielęgnacja wystarczy.
Aronia czarnoowocowa to krzew owocowy, który rodzi owoce o znakomitych właściwościach odżywczych i leczniczych.
Właściwości zdrowotne owoców aronii
Owoce aronii to prawdziwy superfood. Zawierają rekordowe ilości antocyjanów. Mają dużo witaminy C i rutyny. Owoce aronii zawierają witaminy P, PP, B2, B9, E, A, C. Są bogate w mikroelementy. Znajdziesz w nich potas, magnez, molibden, żelazo. Owoce aronii zawierają kwasy organiczne. Mają też pektyny, garbniki, cukry. Antocyjany i flawonoidy są obecne. Owoce aronii są cenione za wysoką zawartość antyoksydantów. Nadają się na przetwory. Zawierają właściwości lecznicze. Aronia wspiera zdrowie skóry. Przetwory zapobiegają miażdżycy. Pomagają też na problemy żołądkowe. Aronia jest coraz częściej doceniana. Szczególnie w gospodarstwach ekologicznych.
Jak uprawiać aronię – wymagania stanowiskowe
Aronia jest mało wymagającym krzewem. Dobrze rośnie w różnych warunkach. Preferuje stanowiska słoneczne. Potrzebuje dużo światła do plonowania. Stanowisko powinno być osłonięte od silnego wiatru. Aronia radzi sobie nawet na słabych glebach. Najlepiej rośnie na glebach żyznych i próchniczych. Gleby powinny być przepuszczalne. Wymaga też dobrego nawodnienia. Optymalne pH gleby to 5,5-7,0. Aronia preferuje gleby lekko kwaśne. Gleby zbyt zasadowe szkodzą roślinie. Mogą prowadzić do żółknięcia liści. Roślina wtedy słabnie. Aronia rośnie najlepiej na glebach piaszczysto-gliniastych. Gleby do IV klasy bonitacji dają wysokie plony. Niższe klasy wymagają większych nakładów.
Jakie gleby są najlepsze dla aronii?
Aronia najlepiej rośnie na glebach żyznych, próchniczych i przepuszczalnych. Gleba powinna być lekko kwaśna do obojętnej, o pH 5,5-7,0.
Przygotowanie gleby pod sadzenie aronii
Gleba wymaga odpowiedniego przygotowania. Oczyść ją z chwastów. Przeprowadź analizę gleby. Sprawdź jej pH. W razie potrzeby obniż pH siarką elementarną. Możesz też zastosować nawozy zakwaszające. Dodaj kompost lub obornik. Zrób to na kilka miesięcy przed sadzeniem. Obornik dodaj dwa tygodnie przed sadzeniem. To poprawi strukturę gleby. Zwiększy też zawartość składników odżywczych. Spulchnij glebę na głębokość 30 cm. Użyj wapna magnezowo-węglanowego na lekkich glebach. Na ciężkich glebach użyj wapna magnezowo-tlenkowego. Unikaj uprawy zbóż na plantacji. Stanowiska do IV klasy bonitacji są optymalne. Niższe klasy wymagają nawożenia.
Jak sadzić aronię?
Sadzenie aronii jest proste. Najlepsze terminy to jesień lub wiosna. Sadzenie jesienne to od połowy października. Trwa do pierwszych przymrozków. Sadzenie wiosenne to kwiecień-maj. Gleba musi być nagrzana i wilgotna.
Aronię najlepiej sadzić późną jesienią (październik-listopad) lub wczesną wiosną (marzec-kwiecień).
Sadź krzewy w rzędach. Ustaw rzędy w poprzek wiatrów. Ukierunkuj rzędy z północy na południe. Zrób dołki sadzeniowe. Powinny być głębokie. Sadź sadzonki 2-3 cm głębiej. To sprzyja rozkrzewianiu. Zachowaj odpowiednie odstępy. Odległość między krzewami to 1,5-2 metry. Odległość między rzędami zależy od zbioru. Przy zbiorze ręcznym rozstaw to 3m x 1,5m. Przy zbiorze kombajnem to 3,5m x 0,8-1,0m. Po posadzeniu obficie podlej rośliny. Skróć pędy o 1/3 długości. To zbilansuje system korzeniowy. Unikaj sadzenia aronii w lecie. Wysokie temperatury szkodzą roślinom.
Wybór sadzonek aronii
Wybór odpowiednich sadzonek jest ważny. Zalecane są sadzonki wegetatywne. Zachowują wierne cechy rośliny. Dają wysokie i regularne plony. Sadzonki generatywne (siewki) są tańsze. Dają nieregularne plony. Mogą nadmiernie się rozrastać. Wybierz sadzonki dwu- lub trzyletnie. Szybciej owocują. Są trudniejsze do zagłuszenia przez chwasty. System korzeniowy powinien być dobrze rozwinięty. Nie może mieć guzowatych zmian. Powinien mieć dużo włośników. Liście sadzonek nie powinny być zielone. To znak zbyt wczesnego wykopania. Odmiana Nero jest najczęściej polecana. Daje powtarzalne owocowanie. Popularne odmiany to też Hugin i Viking.
Jakie odmiany aronii są polecane do uprawy w Polsce?
W Polsce najlepiej sprawdzają się odmiany takie jak Nero, Viking czy Galicjanka. Są odporne na mróz i dobrze plonują.
Pielęgnacja aronii po posadzeniu
Aronia wymaga minimalnej pielęgnacji. Regularne podlewanie jest ważne. Szczególnie podczas dojrzewania owoców. W okresie owocowania podlej 15-20 litrów wody. Rób to co 14 dni w czasie suszy. Aronia nie toleruje braku wody. Nie toleruje też jej nadmiaru. Może to spowodować gorzknienie owoców. Pierwsze nawożenie zrób wiosną. Po przymrozkach. Kolejne nawożenie na początku lata. Stosuj nawożenie organiczne. Unikaj nadmiaru azotu. W pierwszych latach wspomagaj wzrost roślin. Pielęgnuj chwasty. Stosuj nawożenie azotowe. Około 100 kg na hektar. Co 3-4 tygodnie. Po 2 latach możesz ograniczyć nawożenie azotowe. Rośliny same zwalczają chwasty. Stosuj ściółkowanie wokół krzewów. Użyj kory, trocin lub słomy. To zatrzyma wilgoć i ograniczy chwasty.
Aronię podlewaj regularnie, zwłaszcza w czasie suszy i dojrzewania owoców. Zapewnij jej 15-20 litrów wody co 14 dni w okresach bez deszczu.
Cięcie aronii
Aronia nie wymaga intensywnego cięcia. Można ją prześwietlać wiosną. Cięcie powinno być w marcu. Gdy roślina jest w stanie uśpienia. Po posadzeniu przytnij pędy. Skróć je do 10 cm wysokości. To zbalansuje część nadziemną i korzeniową. Sadzonki dwuletnie i trzyletnie nie wymagają cięcia po posadzeniu. Owocują wcześniej. Regularne przycinanie jest kluczowe. Zapewni zdrowy wzrost. Poprawi też owocowanie. Usuwaj odrosty korzeniowe. Starsze krzewy wymagają cięcia odmładzającego. Cięcie w celu zapewnienia plonów jest ważne. Owocuje na pędach 2-6 letnich.
Zimowanie aronii
Aronia jest bardzo odporna na mróz. Wytrzymuje temperatury do -40°C. Roślina nie wymaga okrycia zimowego. Jest odporna na niskie temperatury. Młode rośliny mogą być wrażliwe. Szczególnie na późne przymrozki wiosenne. W regionach o surowym klimacie osłaniaj młode krzewy. Rób to w okresie wiosennym.
Zbiór i wykorzystanie owoców aronii
Owoce aronii dojrzewają równomiernie. Zbiór zaczyna się w drugiej połowie sierpnia. Trwa do początku września. Owoce są dojrzałe wtedy. Zmienia się kolor szypułki. Z zielonego na jasnoczerwony. Nie zbieraj zielonych owoców. Trudniej odrywają się od krzewu. Dojrzałe owoce są czarne. Są kuliste lub lekko wydłużone. Mają nalot woskowy. Owoce początkowo są cierpkie. Po przemrożeniu stają się słodsze. Owoce można zbierać ręcznie. Użyj zrywaczy do owoców. Możliwy jest też zbiór mechaniczny. Owoce można przechowywać kilka dni. Robi się to w skrzyniach. To umożliwia zbieranie na dużą skalę. Owoce można mrozić. Zachowują wtedy składniki odżywcze.
Owoce aronii dojrzewają pod koniec sierpnia lub na początku września. Zbieraj je, gdy szypułka zmieni kolor na jasnoczerwony.
Wykorzystanie owoców aronii
Owoce aronii mają wszechstronne zastosowanie. Można je wykorzystać na sok. Nadają się też na dżem, wino, nalewkę. Można je suszyć. Popularną formą jest nalewka z aronii. Ma właściwości zdrowotne. Owoce można przetwarzać na konfitury i syropy. Aronia jest idealna do domowej produkcji przetworów. W stanie surowym owoce są bardzo cierpkie. Przetwarzanie poprawia ich smak. Zachowują wszystkie wartości odżywcze. Możesz zrobić z nich domowe batony energetyczne. Aronia nadaje się do mrożenia. Suszone owoce przechowuj w przewiewnym miejscu.
Problemy w uprawie aronii – choroby i szkodniki
Aronia jest odporna na choroby. Rzadko atakują ją szkodniki. Nie jest podatna na choroby grzybowe. Mączniak prawdziwy i rdza mogą się pojawić. Najczęstsze szkodniki to mszyce. Czasem pojawiają się przędziorki. Przez ponad 20 lat obserwacji aronii (…) tylko w jednym roku wystąpiły na krzewach mszyce oraz sporadycznie, na pojedynczych krzewach, można było spotkać śluzownicę ciemną i zwójki – dr Józef Kleparski. Uprawa aronii wymaga szybkiego reagowania. Stosuj ekologiczne metody ochrony. Możesz wprowadzić naturalnych wrogów mszyc. Przykładem są biedronki. W razie potrzeby użyj środków ochrony roślin. Fungicydy zwalczają choroby grzybowe. Akarycydy zwalczają przędziorki.
Nie, aronia jest bardzo odporna na większość chorób i szkodników. Rzadko występują na niej problemy takie jak mszyce czy mączniak prawdziwy.
Rozmnażanie aronii
Aronię można łatwo rozmnażać. Stosuje się rozmnażanie wegetatywne. Można użyć sadzonek zielnych. Mają skuteczność 60-80%. Rozmnaża się też przez odkłady. Można stosować odkłady pionowe. Stosuje się też odkłady poziome (kopczykowanie). Rozmnażanie przez odkłady ma skuteczność bliską 100%. Aronię można rozmnażać z sadzonek zdrewniałych. Możliwe jest rozmnażanie przez szczepienie. Można też wysiewać nasiona. Rośliny z nasion owocują później. Zazwyczaj po 2-3 latach.
| Metoda rozmnażania | Skuteczność | Czas do owocowania |
|---|---|---|
| Sadzonki zielne | 60-80% | Zazwyczaj w następnym roku |
| Odkłady | ~100% | Zazwyczaj w następnym roku |
| Nasiona | Zmienna | 2-3 lata |
Rozmnażanie aronii jest popularne. Ogrodnicy chętnie je stosują. Pozwala uzyskać nowe krzewy. Sadzonki wegetatywne dają powtarzalne cechy. Sadzonki z nasion mogą mieć zmienne cechy.
Aronia jako roślina ozdobna
Aronia to nie tylko krzew owocowy. Ma też walory dekoracyjne. Wiosną zachwyca białymi kwiatami. Kwitnie w maju. Krótki okres kwitnienia to około 14 dni. Kwiaty są drobne i pięciopłatkowe. Zebrane są w baldachogrona. Latem krzewy mają ciemne owoce. Jesienią liście przebarwiają się na czerwono. Zyskują pomarańczowo-czerwony odcień. Długo utrzymują się na krzewach. Aronia jest idealna do tworzenia żywopłotów. Nadaje się do sadzenia w grupach. Może być elementem ogrodu przydomowego. Dobrze wygląda na działkach ogrodowych. Jest łatwa w uprawie. Jej walory ozdobne są doceniane. Jest rośliną ozdobną i użytkową.
Zobacz także:
Dodaj komentarz