Pietruszka to popularne warzywo i zioło o bogactwie smaku i wartości odżywczych. Dowiedz się, dlaczego warto ją uprawiać, jeść i jak wpływa na zdrowie.
Czym jest pietruszka?
Pietruszka zwyczajna to roślina dwuletnia. W Polsce często uprawia się ją jako jednoroczną. Możesz wykorzystać korzeń lub natkę pietruszki. W kuchni stosuje się odmiany korzeniowe i naciowe. Pietruszka osiąga wysokość 30-50 cm. Podczas kwitnienia może mieć nawet 120 cm. Kwiaty pojawiają się od drugiego roku uprawy.
Korzenie odmian korzeniowych są aromatyczne. Są bogate w składniki odżywcze. Korzeń pietruszki wchodzi w skład włoszczyzny. Nać pietruszki korzeniowej także nadaje się do spożycia. Wszystkie części rośliny wydzielają olejek eteryczny. Nadaje on pietruszce specyficzny smak i zapach.
Skarbnica zdrowia – właściwości odżywcze i lecznicze pietruszki
Pietruszka ma liczne właściwości zdrowotne. Pomaga zwalczyć wiele chorób. Jest znana z działania moczopędnego. Wspiera prawidłową pracę nerek. Korzeń i natka pomagają na odchudzanie. Wspierają także detoksykację organizmu. Pietruszka jest niskokaloryczna. Zawiera ok. 38 kcal na 100 g korzenia. Nadziemna część ma 36 kcal na 100 g.
Pietruszka zawiera przeciwutleniacze i olejki eteryczne. Dostarcza witamin: C, K, PP, A. Natka pietruszki ma dodatkowo witaminę E, kwas foliowy, cynk, miedź i fosfor. Jest jednym z najbogatszych źródeł prowitaminy A. Garść natki pokrywa dzienne zapotrzebowanie na prowitaminę A. Natka zawiera też chlorofil. Dzienne zapotrzebowanie na witaminę C pokrywa jedna łyżka stołowa natki. 100 g natki zawiera 133 mg witaminy C. To kilka razy więcej niż owoce cytrusowe.
Pietruszka wspomaga oczyszczanie organizmu z toksyn. Reguluje ciśnienie krwi. Łagodzi dolegliwości miesiączkowe. Wspiera leczenie chorób reumatycznych. Pomaga w walce z zaburzeniami trawienia. Poprawia wydzielanie soków trawiennych. Korzeń pietruszki pomaga na wzdęcia. Regularne spożywanie zapewnia oczyszczanie organizmu. Zapobiega gromadzeniu się zbędnych metabolitów.
Czy pietruszka pomaga schudnąć?
Tak, pietruszka pomaga na odchudzanie. Jest składnikiem niskokalorycznym. Zawiera błonnik pokarmowy. Błonnik przyspiesza przemianę materii. Pietruszka działa moczopędnie. Pomaga w eliminacji obrzęków i toksyn. Poprawia trawienie.
Jak pietruszka wpływa na nerki?
Pietruszka wspiera prawidłową pracę nerek. Jest znana ze swojego działania moczopędnego. Pomaga usuwać toksyny z organizmu. Wywar z pietruszki polecany jest na problemy z pęcherzem i nerkami. Pietruszka zawiera kwas szczawiowy. Może sprzyjać powstawaniu kamieni nerkowych.
Ile witaminy C ma pietruszka?
100 g natki pietruszki zawiera 133 mg witaminy C. To kilka razy więcej niż owoce cytrusowe. Dzienne zapotrzebowanie na witaminę C pokrywa jedna łyżka stołowa natki pietruszki.
Pietruszka dostarcza składniki mineralne. Zawiera żelazo, potas, magnez, fosfor, wapń. Potas reguluje ciśnienie krwi. Obniża je przy nadciśnieniu. Żelazo pomaga zwalczać anemię. Zawarte witaminy i minerały pozytywnie wpływają na krążenie krwi. Pietruszka działa antyseptycznie. Wpływa pozytywnie na trawienie. Zapobiega infekcjom układu moczowego. Zawarta witamina A działa na wzrok. Jest pomocna szczególnie o zmierzchu.
Pietruszka odświeża oddech. Maskuje nieprzyjemny zapach, np. czosnku. Zawarte w niej składniki pomagają utrzymać zdrowe dziąsła. Zapobiegają powstawaniu płytki nazębnej. Łagodzi bóle miesiączkowe. Działa rozkurczająco na mięśnie miednicy. Pomaga wywołać spóźnioną miesiączkę. Wzmacnia krwawienie. Działa przeciwzapalnie. Obniża poziom cholesterolu. Zmniejsza ryzyko zachorowania na niektóre nowotwory.
Możesz przygotować napary z pietruszki. Zaparz liście lub gotuj korzeń. Zaleca się pić je kilka razy dziennie. Pomaga to w detoksykacji. Surowa natka pietruszki może być składnikiem zdrowej diety.
Spożycie natki pietruszki nie powinno przekraczać garści dziennie. Jest to ważne ze względu na witaminę K i zawartość apiolu. Nadmiar pietruszki może powodować skurcze macicy. Jest to szczególnie istotne dla kobiet w ciąży.
Przeciwwskazania do stosowania pietruszki obejmują alergię. Dotyczą też ostre stany układu moczowo-płciowego. Ostre stany układu pokarmowego także stanowią przeciwwskazanie.
- Dodawaj natkę pietruszki do dań. Jest to szczególnie korzystne w okresach osłabienia organizmu.
- Stosuj natkę pietruszki jako dodatek do potraw i surówek.
- Przygotowuj napary i soki z pietruszki. Pomagają one w oczyszczaniu organizmu.
- Susz liście pietruszki w cieniu. Przechowuj je w zamrażarce w foremkach na lód.
- Włączaj pietruszkę do codziennych posiłków i napojów zdrowotnych.
Pietruszka dla kobiet, mężczyzn i dzieci
Pietruszka przynosi korzyści zdrowotne różnym grupom. Dla kobiet łagodzi skurcze. Korzystnie wpływa na funkcje rozrodcze. Zapobiega przedwczesnym porodom. Dla mężczyzn zwiększa syntezę testosteronu. Zmniejsza ilość żeńskich hormonów. Chroni przed rakiem prostaty. Dla dzieci wzmacnia odporność. Poprawia stan krwi. Obniża ciśnienie. Pomaga w leczeniu trądziku.
Uprawa pietruszki – od siewu do zbioru
Pietruszka nie jest bardzo wymagająca. Daje obfity i smaczny plon. Potrzebuje odpowiednich warunków uprawy. Preferuje stanowiska słoneczne. Nie lubi półcienia ani cienia. Do uprawy najlepiej nadaje się gleba żyzna. Powinna być piaszczysto-gliniasta. Optymalne pH gleby to 6,5. Gleba powinna być od lekko kwaśnego do lekko zasadowego. Najlepsza jest gleba pulchna z dodatkiem próchnicy. Unikaj gleby kwaśnej, kamienistej, ciężkiej. Nieodpowiednia jest też gleba podmokła.
Nasiona pietruszki zachowują zdolność kiełkowania przez 2-3 lata. Wysiewa się je bezpośrednio do gruntu. Termin siewu to listopad-grudzień lub marzec-kwiecień. Można siać także w lutym przy sprzyjającej pogodzie. Nasiona kiełkują od 2°C. Kiełkowanie trwa od 2 do 4 tygodni. Głębokość siewu to 1 cm. Nasiona pietruszki wysiewa się w rzędach. Odległość między rzędami to 10-20 cm. Dla odmian późnych zachowaj 30 cm. Odległość między roślinami powinna wynosić 3-6 cm.
Kiedy siać pietruszkę?
Pietruszkę można siać wczesną wiosną (marzec, pierwsza połowa kwietnia). Możliwy jest także siew ozimy (listopad-grudzień). Siew można przeprowadzić nawet w lutym przy sprzyjającej pogodzie. Unikaj siewu późną wiosną. Wschody są wtedy długie. Roślina jest wrażliwa na brak wody.
Jaką glebę lubi pietruszka?
Pietruszka najlepiej rośnie na glebie żyznej. Powinna być piaszczysto-gliniasta. Ważne jest odpowiednie pH. Powinno wynosić 6,5. Gleba może być obojętna lub lekko kwaśna. Dobra jest gleba pulchna z dodatkiem próchnicy. Unikaj gleby kwaśnej, kamienistej, ciężkiej i podmokłej.
Czy pietruszka zimuje w gruncie?
Pietruszka jest odporna na niskie temperatury. Młode rośliny znoszą mróz do -3°C. Starsze są odporne do -9°C. Odmiany późne, takie jak Vistula, dobrze zimują w gruncie. Można je zbierać wiosną.
Okres wegetacji pietruszki wynosi od 80 do 180 dni. Zależy to od odmiany. Wymaga umiarkowanego podlewania. Jest to ważne szczególnie podczas wschodów. Starsze rośliny są bardziej odporne na brak wody. Ważne jest regularne pielenie roślin. Pomaga to uzyskać wysokie plony. Stosuj zmianowanie co 3 lata. Zapobiega to chorobom i szkodnikom. Pietruszka uprawiana jest w Polsce od XVI wieku. Zalecane jest nawożenie po słomie i oborniku.
Choroby pietruszki to alternioza naci. Występuje też czarna zgnilizna korzeni. Innym problemem jest mączniak prawdziwy. Szkodniki to mszyce, połyśnica marchwianka i nicienie. Cebula sadzona w pobliżu chroni przed połyśnicą marchwianką.
- Łącz siew pietruszki z rzodkiewką. Przyspiesza to wschody.
- Podkiełkowuj nasiona pietruszki w ciepłej wodzie. Przyspiesza to kiełkowanie.
- Okrywaj grządki folią perforowaną lub agrowłókniną. Zapewnia to szybszy wschód.
- Uprawiaj pietruszkę w drugim roku po oborniku. Możesz też kompostować glebę.
- Sprawdź pH gleby przed siewem. Użyj kwasomierza.
Polecane odmiany pietruszki korzeniowej
Wybór odpowiedniej odmiany pietruszki jest ważny. Odmiany różnią się terminem zbioru. Mają też różną długość korzeni. W 2018 r. w COBORU zarejestrowano 14 odmian. Warto wybrać odmianę odporną na suszę i choroby. Warto znać różnice między pietruszką a pasternakiem. Pasternak jest tańszym zamiennikiem. Wyglądają podobnie, ale to nie to samo warzywo.
Do popularnych odmian należą: Berlińska, Cukrowa, Alba, Kaśka. Klienci często wybierają też Sonata, Osborne, Arctica, Arat. Popularne są również Eagle, Hermes, Konika. Korzenie pietruszki mogą mieć długość do 22 cm. Odmiana Ołomuńcka ma korzenie o długości 22-24 cm. Jest odporna na suszę i choroby. Odmiana Berlińska osiąga średnio 22 cm. Korzenie rosną od połowy lipca do października. Pietruszka Alba ma okres wegetacji 150-160 dni. Sonata potrzebuje 160-180 dni. Osborne 155-165 dni. Arctica 145 dni. Kaśka 150-180 dni. Nasiona pietruszki Arctica mogą być przechowywane bardzo długo. Odmiany późne nadają się do długoterminowego przechowywania.
Jakie są najlepsze odmiany pietruszki korzeniowej?
Najlepsze odmiany zależą od potrzeb. Do długiego przechowywania nadają się odmiany późne. Przykłady to Halbande, Ołomuńcka, Vistula. Jeśli szukasz wczesnego zbioru, wybierz Cukrową. Ważna jest odporność na choroby. Odmiana Ołomuńcka jest odporna na suszę i choroby.
Czym różnią się odmiany pietruszki?
Odmiany pietruszki różnią się okresem wegetacji. Wpływa to na termin zbioru. Różnią się też długością korzeni. Mogą mieć od 14 do 24 cm. Odmiany mają różną odporność na choroby. Różnią się też przechowalnością. Niektóre są lepsze do zbioru natki.
Warto korzystać ze sprawdzonych punktów sprzedaży nasion. Unikniesz wtedy słabego kiełkowania. Złe przechowywanie nasion może powodować pleśń. Pietruszka to wspaniałe warzywo. Jest podstawą polskiej kuchni. Warto uprawiać własną pietruszkę w warzywniku.
| Odmiana | Okres wegetacji | Długość korzenia | Przechowalność |
|---|---|---|---|
| Arctica | 145 dni | – | Bardzo długa |
| Alba | 150-160 dni | – | – |
| Kaśka | 150-180 dni | 15-20 cm | – |
| Sonata | 160-180 dni | – | – |
| Berlińska | – | do 22 cm | Dobra |
| Ołomuńcka | Późna | 22-24 cm | Dobra |
Pietruszka w kuchni – przepisy i inspiracje
Pietruszka to niezwykle wszechstronne zioło. Może odmienić smak wielu potraw. Pietruszka kryje w sobie potencjał kulinarny. Jest doceniana w klasycznej polskiej kuchni. Dodaje smaku zupie pomidorowej. Pasuje też do wykwintnych dań z owocami morza. Korzeń pietruszki jest przez wielu niedoceniany. Zawiera wiele właściwości leczniczych i odżywczych. Najczęściej używa się go w włoszczyźnie. Służy do wywarów warzywnych i rosołów. Rosół jest najbardziej popularną zupą w Polsce. Barszcz czerwony podaje się z uszkami na Boże Narodzenie. Kapuśniak wywodzi się z kuchni polskiej. Zupy grzybowe można zrobić z suszonych lub świeżych grzybów.
Możliwości wykorzystania pietruszki są niemal nieograniczone. Można ją dodać do aromatycznych sosów. Świetnie sprawdza się w orzeźwiających sałatkach. Jest składnikiem zdrowych koktajli i napojów. Olejek eteryczny z pietruszki ma właściwości antybakteryjne. Oleje eteryczne są skuteczne jako naturalne odświeżacze oddechu. Korzeń pietruszki można wykorzystać do zup. Nadaje się do bulionów. Można go piec lub smażyć. Pietruszka jest praktyczna w kuchni. Zrobisz z niej pesto. Dodasz ją do sałatek. Pasuje do dań libańskich. Można dodać ją do koktajli, ciast i naparów.
Co można zrobić z natki pietruszki?
Natkę pietruszki możesz dodać do sałatek. Pasuje do zup i sosów. Świetnie sprawdza się w koktajlach. Możesz zrobić z niej pesto. Jest dobrym dodatkiem do past kanapkowych. Możesz ją mrozić na zimę. Dodawaj ją do dań na ciepło tuż przed podaniem.
Jak wykorzystać korzeń pietruszki?
Korzeń pietruszki jest częścią włoszczyzny. Używa się go do wywarów. Dodaj go do rosołu lub zupy warzywnej. Można go piec lub smażyć. Jest składnikiem past kanapkowych. Zrobisz z niego zupę-krem. Sos pietruszkowy świetnie pasuje do mięs. Dobrze komponuje się z warzywami.
Jak zrobić pesto z pietruszki?
Pesto z pietruszki to alternatywa dla pesto bazyliowego. Zblenduj natkę pietruszki z oliwą, czosnkiem. Dodaj orzechy (np. włoskie, pinii) i parmezan. Dopraw solą i pieprzem. Użyj go do makaronu lub jako dodatek do pieczywa.
- Spróbuj zrobić pesto z pietruszki.
- Dodawaj natkę do koktajli. Możesz dodać ją do sałatek. Pasuje też do niektórych ciast.
- Przygotuj pietruszkową wodę. Dodaj gałązki pietruszki do wody z cytryną.
- Przygotuj sok z natki pietruszki. Zblenduj pietruszkę z wodą i cytryną. Możesz dodać owoce lub miód.
- Przechowuj natkę w zamrażarce. Najzdrowsza jest pietruszka surowa.
Pietruszka w kosmetyce i medycynie ludowej
Właściwości pietruszki są znane od ponad 2000 lat. Liście, owoce i korzenie wykorzystywano w medycynie ludowej. Korzeń pietruszki stosowano w leczeniu wzdęć. Pomagał na zapalenie pęcherza moczowego. Łagodził dolegliwości reumatyczne. Świeże warzywa pietruszki ceniono jako zioło. Łagodziły bóle menstruacyjne. Rozdrobniona natka pietruszki działa kojąco na rany. Liście pietruszki można stosować w astmie. Pietruszka pomagała na kaszel i zatrzymanie wody. Stosowano ją przy dolegliwościach trawiennych. Pomagała na wysokie ciśnienie i dolegliwości wątrobowe. Była używana przy nieregularnych miesiączkach.
W kosmetologii używa się pietruszki. Stosuje się ją w maskach na skórę. Zapewnia odżywcze zabiegi na skórę. Warto przeprowadzić test alergiczny. Zrób go przed zastosowaniem domowych kosmetyków. Przed zastosowaniem pietruszki w celach leczniczych skonsultuj się z lekarzem.
- Stosuj systematycznie wywary z pietruszki. Pomagają w odchudzaniu. Poprawiają ogólny stan zdrowia.
- Korzystaj z masek na skórę z pietruszką. Zapewniają naturalną pielęgnację.
Podsumowanie
Pietruszka to wartościowe warzywo i zioło. Ma bogactwo właściwości odżywczych i leczniczych. Jest źródłem witamin i minerałów. Wspiera wiele układów organizmu. Uprawa pietruszki jest możliwa w ogrodzie lub doniczce. Wymaga odpowiedniej gleby i stanowiska. Wybór odmiany zależy od przeznaczenia. Pietruszka ma szerokie zastosowanie w kuchni. Wzbogaca smak wielu potraw. Może być stosowana w naturalnej kosmetyce i medycynie ludowej. Warto włączyć pietruszkę do codziennej diety i pielęgnacji.
Zobacz także:
- Pietruszka korzeniowa 'Halblange’ – odmiana plenna, smaczna i łatwa w uprawie
- Ile wschodzi pietruszka: wszystko, co powinieneś wiedzieć o wzroście pietruszki
- Blekot pospolity – jak rozpoznać i zwalczać trującą roślinę?
- Botwina i Boćwina – Różnice, Właściwości i Zastosowanie w Kuchni
- Cykoria: Właściwości, Uprawa i Zastosowanie w Diecie
Dodaj komentarz