Skracanie zbóż to ważny zabieg agrotechniczny. Ogranicza ryzyko wylegania roślin. Zwiększa stabilność plonów na polu. Właściwe stosowanie regulatorów wzrostu jest niezbędne. Poznaj zasady skutecznej regulacji łanu zbóż.
Czym jest skracanie zbóż i dlaczego warto je stosować?
Skracanie zbóż to regulacja ich wzrostu. Zabieg ten stał się obowiązkowy dla większości rolników. Stosowanie regulatorów wzrostu przynosi wiele korzyści. Zwiększa plon uprawianego zboża. Usztywnia źdźbło roślin. Ogranicza problem wylegania łanu. Wyleganie powoduje trudniejszy zbiór. Obniża jakość zebranego ziarna. Może obniżyć plony nawet o 30-40%. Regulatory wzrostu poprawiają ukorzenienie roślin. Zwiększają odporność na stresy środowiskowe. Chronią przed stratami spowodowanymi wyleganiem. Skracanie nie osłabia systemu korzeniowego. Zabieg ten wręcz go wzmacnia. Można go łączyć z innymi opryskami. Skracanie poprawia dostęp roślin do składników odżywczych. Ułatwia pobieranie wody z gleby. Zabieg regulacji sprawia rolnikom trudności. Wymaga wiedzy i doświadczenia.
Skracanie pszenicy oraz innych zbóż, czyli regulacja wzrostu sprawia rolnikom wiele trudności.
Regulacja wzrostu skraca łodygi roślin, poprawiając ich stabilność i zmniejszając ryzyko wylegania.
- Stosuj środki na skracanie zgodnie z zaleceniami producenta.
- Kalibruj opryskiwacz przed zabiegiem.
- Monitoruj stan roślin na polu.
- Dostosuj zabieg do aktualnych warunków.
Fazy rozwojowe zbóż – skala BBCH jako przewodnik
Skala BBCH to międzynarodowy system. Koduje fazy rozwojowe roślin. Opracowały ją niemieckie instytucje. Należą do nich Federalny Instytut Biologii. Federalny Urząd Odmianowy również uczestniczył. Niemiecki Związek Przemysłu Chemicznego także brał udział. Pierwsza cyfra kodu oznacza główną fazę. Druga cyfra precyzuje etap w tej fazie. Znajomość faz rozwojowych jest kluczowa. Umożliwia optymalne planowanie zabiegów agrotechnicznych. Fazy rozwojowe pszenicy ozimej są bardzo ważne. Mają kluczowe znaczenie dla efektywności uprawy. Wpływają na końcowe plonowanie. Precyzyjne rozpoznanie faz zwiększa plony. System BBCH pomaga w identyfikacji etapów rozwoju.
Co to jest skala BBCH?
Skala BBCH to międzynarodowy system. Służy do kodowania faz rozwojowych roślin. Pomaga precyzyjnie określić etap rozwoju.
Jak działa skala BBCH?
Skala BBCH używa dwucyfrowego kodu. Pierwsza cyfra wskazuje główną fazę. Druga cyfra określa podetap tej fazy.
Kluczowe fazy dla skracania (BBCH 20-49)
Niektóre fazy BBCH są kluczowe. Dotyczy to stosowania regulatorów wzrostu. Faza krzewienia to BBCH 20-29. Obejmuje powstawanie pędów bocznych. Najwcześniejszy termin regulacji to BBCH 25-27. Zabieg w tej fazie pobudza pędy boczne. Poprawia słabą krzewistość zbóż. Jest to ważne po opóźnionych siewach. Faza strzelania w źdźbło to BBCH 30-39. To okres intensywnego wzrostu łodygi. Początek strzelania to BBCH 30. Oznacza początki wzrostu źdźbła. Węzeł krzewienia podnosi się wtedy. Pierwsze międzywęźle zaczyna się wydłużać. Faza BBCH 31 to pierwsze kolanko. Znajduje się co najmniej 1 cm nad węzłem krzewienia. Zwykle jest około 2 cm nad ziemią. Faza BBCH 32 to drugie kolanko. Znajduje się 1-3 cm nad pierwszym. Roślina ma wtedy 15-25 cm wysokości. Źdźbło staje się grubsze. Faza BBCH 33 to trzecie kolanko. Kolejne kolanka i liście pojawiają się. Faza BBCH 35-39 to pełnia strzelania. Kończy się rozwojem liścia flagowego. Faza BBCH 30 trwa bardzo krótko. Trwa jeden dzień w optymalnych warunkach. W chłodniejsze dni może trwać kilka dni. Faza BBCH 31 utrzymuje się dłużej. Faza strzelania jest krytyczna. Wpływa na liczbę kłosków w kłosie. Wpływa na liczbę ziarniaków. Faza grubienia pochwy liściowej to BBCH 40-49. To czas formowania zawiązków kłosa. Faza BBCH 37 to koniec rozwoju kłosa. Faza BBCH 39 to liść flagowy. Jest wtedy w pełni rozwinięty. Można wykonać drugi zabieg skracania w BBCH 37-39. Zabieg w fazie BBCH 49 jest możliwy. Stosuje się wtedy preparat Medax Max.
W ocenie faz rozwojowych zalecanych do zabiegów skracania i ochrony fungicydowej kluczowy jest początek strzelania w źdźbło, faza 1 i 2 kolanka i faza liścia flagowego i zmierzyć ich odległości licząc od węzła krzewienia.
- Oceniaj fazy rozwojowe organoleptycznie.
- Wybieraj reprezentatywne rośliny do oceny.
- Oceniaj tylko pędy główne.
- Rozcinaj źdźbła wzdłuż ostrym nożem.
- Wstrzel się z zabiegiem w fazę BBCH 31.
Kiedy zaczyna się strzelanie w źdźbło?
Strzelanie w źdźbło zaczyna się w fazie BBCH 30. Oznacza to początek wydłużania łodygi rośliny.
Jak rozpoznać fazę pierwszego kolanka (BBCH 31)?
W fazie BBCH 31 pierwsze kolanko jest wyczuwalne. Znajduje się co najmniej 1 cm nad węzłem krzewienia. Można je wyczuć palcami lub zobaczyć po rozcięciu źdźbła.
Kiedy wykonać drugi zabieg skracania?
Drugi zabieg skracania przypada na fazę BBCH 39. To faza w pełni rozwiniętego liścia flagowego. Jest możliwy również w fazie BBCH 49.
Kiedy stosować regulatory wzrostu? Optymalne terminy
Wybór właściwego terminu jest kluczowy. Zapewnia optymalne efekty skracania. Najlepszy termin to faza pierwszego kolanka. Przypada na BBCH 31. W tej fazie rozpoczynamy stosowanie regulatorów. Jest to optymalny moment na zabieg skracania. Zabieg w fazie BBCH 31 daje najlepsze efekty. Wzmacnia podstawę źdźbła rośliny. Stymuluje rozwój systemu korzeniowego. Możliwe są dwa zabiegi skracania. Pierwszy w fazie dokrzewiania (BBCH 25-27). Drugi w fazie BBCH 31. Drugi etap regulacji przypada na BBCH 39. To faza liścia flagowego. Jest ważny przy wysokim nawożeniu. Dotyczy też odmian podatnych na wyleganie. Optymalny termin na dokrzewianie to okres do 31 marca. Graniczną datą jest 10 kwietnia.
Aby zabieg był skuteczny i najbardziej efektywny, należy wybrać właściwy termin zabiegu.
Najlepszy termin zabiegu to faza pierwszego kolanka (BBCH 31).
- Wybieraj termin regulacji w fazie BBCH 31.
- Stosuj regulatory w odpowiednich fazach rozwojowych.
- Dostosuj termin do warunków pogodowych.
Jakie środki stosować do skracania zbóż?
Proces skracania zbóż używa regulatorów wzrostu. Nazywamy je retardantami. Substancje czynne stosowane do skracania są różne. Należą do nich trineksapak etylu. Stosuje się też proheksadion wapnia. Popularne są chloromekwat (CCC). Używa się chlorek mepikwatu. Inne substancje to etefon i paclobutrazol. Substancje zawarte w środkach na skracanie to m.in. CCC. Stosuje się też proheksan wapnia. Etefon jest kolejnym przykładem. Retardanty skracają źdźbła. Mogą je pogrubiać. Wzmacniają dokłosia roślin. Czasem stymulują system korzeniowy. Medax Max zawiera trineksapak etylu. Zawiera też proheksadion wapnia. Te substancje poprawiają skuteczność działania. Działają niezależnie od warunków pogodowych. Połączenie tych dwóch substancji jest skuteczne. Regulują wzrost w każdych warunkach. Medax Max skraca zboża efektywnie. Działa nawet w niekorzystnych warunkach. Stosowanie CCC i trineksakapu etylu ma korzystny wpływ. Wpływa na wielkość ziarna. Zwiększa masę ziarna. Nie obniża plonu kłosów. Regulatory zawierające etefon stosuje się później. Używa się ich w okresie wydłużania źdźbła.
Połączenie proheksadionu wapnia i trineksapaku etylu jest skuteczne w regulacji wzrostu w każdych warunkach pogodowych.
Medax Max efektywnie skraca zboża nawet w niekorzystnych warunkach pogodowych.
Jakie substancje skracają zboża?
Do skracania zbóż używa się substancji takich jak trineksapak etylu, proheksadion wapnia, chloromekwat (CCC), chlorek mepikwatu czy etefon.
Czy Medax Max jest skuteczny?
Tak, Medax Max jest skutecznym regulatorem. Zawiera dwie substancje czynne. Działa efektywnie nawet w niekorzystnych warunkach pogodowych.
Dawkowanie regulatorów wzrostu
Dawki preparatu Medax Max są zróżnicowane. Wahają się od 0,3 do 0,75 kg/ha. Przy dawkach dzielonych zaleca się ostrożność. W fazie BBCH 29-32 maksymalna dawka to 0,5 kg. W fazie BBCH 37-39 maksymalna dawka to też 0,5 kg. Dawki innych produktów są różne. Wynoszą od 0,3 do 2 l/ha. Zależą od konkretnego produktu. Zależą też od fazy rozwojowej roślin. Należy stosować dawki zgodnie z etykietą. Jest to szczególnie ważne przy dawkach dzielonych.
Dawki preparatu Medax Max należy stosować zgodnie z etykietą, szczególnie przy dawkach dzielonych.
| Preparat | Faza BBCH | Dawka |
|---|---|---|
| Medax Max | Ogólnie | 0,3 – 0,75 kg/ha |
| Medax Max (dzielona) | 29-32 | max 0,5 kg |
| Medax Max (dzielona) | 37-39 | max 0,5 kg |
| Inne regulatory | Zależnie od produktu/fazy | 0,3 – 2 l/ha |
Warunki stosowania regulatorów wzrostu
Warunki pogodowe wpływają na skuteczność. Ważny jest dobór temperatury powietrza. Najlepiej stosować regulatory w temperaturze 10-15°C. Niektórzy producenci dopuszczają stosowanie od 5°C. Proheksadion wapnia działa już od 5°C. Optymalna temperatura dla niego to 7°C. Trineksapak etylu działa od 8°C. Optymalna temperatura dla niego to 10°C. Zakres temperatur działania regulatorów to 5-25°C. Na efektywność wpływają opady atmosferyczne. Nie stosuj zabiegu przed deszczem. Ryzyko deszczu w ciągu 3-4 godzin po oprysku wyklucza zabieg. Oprysk jest najefektywniejszy przy bezchmurnym niebie. Jest mniej skuteczny w dni pochmurne. Nie stosuj regulatorów na silnie zachwaszczonych plantacjach. Skuteczność substancji czynnych zależy od nasłonecznienia. Zależy też od jakości użytej wody. Ekstremalne zjawiska pogodowe zwiększają ryzyko. Wiatr i grad mogą spowodować wyleganie. Wysoka temperatura i susza zmniejszają efektywność regulatorów. Nadmiar wilgoci może prowadzić do fitotoksyczności. Sezon 2025 ma zmienne warunki. Rolnicy nadal korzystają z regulatorów wzrostu. Pamiętaj o uwzględnieniu prognozy pogody.
| Substancja | Temperatura działania (min.) | Temperatura optymalna |
|---|---|---|
| Proheksadion wapnia | 5°C | 7°C |
| Trineksapak etylu | 8°C | 10°C |
Jaka temperatura jest najlepsza do skracania zbóż?
Najlepsza temperatura do stosowania regulatorów wzrostu to 10-15°C. Niektóre substancje działają już od 5°C.
Czy można skracać zboża przed deszczem?
Nie zaleca się stosowania regulatorów wzrostu przed deszczem. Opady w ciągu 3-4 godzin po zabiegu mogą zmniejszyć jego efektywność.
Integrowane podejście do skracania i agrotechniki
Skracanie zbóż to element szerszej strategii. Nazywamy to integrowanym podejściem. Obejmuje ono dobór odmian zbóż. Wybieraj odmiany odporne na wyleganie. Ważne jest racjonalne nawożenie azotem. Odpowiednia gęstość siewu też ma znaczenie. Skracanie jest kluczowym zabiegiem. Powinno być zintegrowane z innymi działaniami. Łącz skracanie z ochroną fungicydową. Integruj je z nawożeniem. Można łączyć zabieg skracania ze zwalczaniem chorób. Stosuj fungicydy w odpowiednich fazach. Faza strzelania w źdźbło (BBCH 30-31) to dobry moment. Można wtedy stosować fungicydy i regulatory. Łącz fungicydy z regulatorami wzrostu. Dodawaj mikroelementy do mieszaniny. Przed rozpoczęciem strzelania w źdźbło zadbaj o nawożenie. Zboża powinny być zaopatrzone w azot i siarkę. Uzupełnij zapasy glebowe tych makroskładników. Azot, fosfor, siarka wpływają na krzewienie. Magnez i mangan też mają wpływ. Wpływają na liczbę źdźbeł. Decydują o liczbie kłosków w kłosie. Stosuj azot w końcu krzewienia. To druga wiosenna dawka. Podczas strzelania w źdźbło stosuj dokarmianie dolistne. Podawaj magnez i mikroelementy. Należą do nich miedź, cynk, mangan, bor, molibden. Jęczmień browarny ma inne wymagania. Nie powinien być nawożony azotem podczas strzelania. Faza strzelania to też czas zwalczania chorób. Dotyczy to mączniaka. Zapobiegaj łamliwości podstawy źdźbła. Dbaj o kondycję liścia flagowego. Pełni kluczową funkcję w fotosyntezie. Jest ważny dla wielkości plonu.
- Łącz regulację wzrostu z doborem odmian.
- Stosuj racjonalne nawożenie azotem.
- Zapewnij odpowiednią gęstość siewu.
- Łącz zabieg skracania ze zwalczaniem chorób.
- Stosuj nawożenie w odpowiednich fazach rozwojowych.
- Zapewnij azot i siarkę przed strzelaniem w źdźbło.
- Dbaj o liść flagowy.
Podsumowanie
Skracanie zbóż to kluczowy zabieg agrotechniczny. Jest niezbędny dla wysokich plonów. Zapewnia stabilność łanu. Wymaga precyzyjnego działania. Kluczowe jest rozpoznanie fazy BBCH. Szczególnie ważna jest faza BBCH 31. To optymalny moment na skracanie. Stosuj odpowiednie regulatory wzrostu. Wybieraj środki dostosowane do warunków. Uwzględniaj temperaturę i wilgotność. Integrowane podejście agrotechniczne przynosi najlepsze efekty. Łącz skracanie z nawożeniem i ochroną roślin. Pamiętaj o doborze odmian. Racjonalne nawożenie jest ważne. Odpowiednia gęstość siewu też wpływa na efekt. Stosowanie regulatorów zwiększa plon. Poprawia jakość ziarna. Zmniejsza ryzyko strat spowodowanych wyleganiem. Wspiera rozwój systemu korzeniowego. Skracanie zbóż to inwestycja w lepszy plon.
Zobacz także:
Dodaj komentarz