Żyto hybrydowe, często nazywane mieszańcowym, zyskuje popularność wśród rolników. Charakteryzuje się wysokim potencjałem plonowania. Wymaga specyficznej agrotechniki. Poznaj zasady siewu, nawożenia i ochrony.
Czym jest żyto hybrydowe i dlaczego warto je uprawiać?
Żyto hybrydowe powstaje ze skrzyżowania dwóch lub trzech linii żyta. Ma lepsze cechy niż odmiany populacyjne. Wyróżnia się wysoką plennością. Jest bardziej odporne na choroby i szkodniki. Ziarno ma lepszą jakość paszową. Roślina lepiej znosi suszę i niskie temperatury. Uprawa udaje się nawet na słabych glebach. Toleruje lekko kwaśne stanowiska. Plony żyta hybrydowego są wyższe. Przewyższają odmiany tradycyjne o 20-30%. Dane COBORU potwierdzają tę przewagę. Najlepsze hybrydy plonują o 32% więcej od wzorca. Najsłabsze dają plon większy o 14%. Hybrydy dominują na Listach Zalecanych Odmian. Postęp w hodowli żyta jest dynamiczny. Nowoczesne odmiany mają lepszą odporność. Są mniej podatne na rdzę brunatną i sporysz. Mają też mniej substancji antyżywieniowych w ziarnie. Nowe hybrydy lepiej radzą sobie z posuchą glebową.
Czy żyto hybrydowe to to samo co żyto mieszańcowe?
Tak, terminy „żyto hybrydowe” i „żyto mieszańcowe” dotyczą tej samej rośliny. Nazwa „hybrydowe” jest powszechnie używana. Fachowa terminologia preferuje określenie „mieszańcowe”.
Siew żyta hybrydowego: Optymalne terminy i normy wysiewu
Siew żyta hybrydowego wymaga precyzji. Optymalny termin siewu to do końca września. Roślina potrzebuje około 50 dni wegetacji jesiennej. Ten czas jest niezbędny do krzewienia. W Polsce północno-zachodniej zaleca się siew do końca września. Przedstawiciele firmy KWS podają takie zalecenia. Optymalne terminy siewu w Polsce różnią się regionalnie. Na północnym wschodzie sieje się od 5 do 15 września. Na Pomorzu Zachodnim termin przypada od 20 września do 5 października. Opóźnienie siewu skutkuje gorszym krzewieniem jesienią. Głębokość siewu żyta powinna wynosić 2-3 cm. Głęboki siew opóźnia wschody. Zmniejsza też krzewienie roślin. Norma wysiewu hybryd jest mniejsza niż populacyjnych. Wynika to z dużej zdolności do krzewienia. Większa produkcyjność kłosa też ma znaczenie. Norma wysiewu zależy od terminu i stanowiska. Waha się od 55 do 88 kg na hektar. Zakłada się 180–210 kiełkujących nasion na m². Docelowa liczba kłosów to 420–600 na m². Przy wczesnym siewie norma jest niższa. Przy opóźnionym siewie należy ją zwiększyć. Norma może wynieść 220-240 roślin na m². Norma obsady po siewie dla gleb IVa-IVb to 170-200 roślin/m². Dla gleb klasy V to 160-180 roślin/m². Odmiany KWS mają oczekiwaną obsadę 150-240 sztuk/m² w zależności od terminu. Unikaj ekstremalnie wczesnych siewów. Żyto przed zimą powinno rozpocząć krzewienie. Wcześniejszy siew hybryd o 3-5 dni bywa korzystny.
- Dostosuj normę wysiewu do warunków agrotechnicznych.
- Wykorzystaj kalkulator normy wysiewu online.
- Monitoruj głębokość siewu podczas pracy.
- Nie zwiększaj normy wysiewu na własną rękę.
- Stosuj się do terminów siewu podanych przez hodowców.
Nawożenie żyta hybrydowego: Kiedy i czym zasilać?
Żyto hybrydowe wymaga odpowiedniego nawożenia. Potrzebuje więcej składników niż żyto populacyjne. Nawożenie decyduje o ilości i jakości plonów. Żyto potrzebuje azotu, fosforu, potasu. Wymaga też magnezu i siarki. Na tonę ziarna żyto pobiera 21 kg azotu. Potrzebuje też 11 kg P2O5 i 23 kg K2O. Nawożenie fosforowo-potasowe stosuj przedsiewnie. Na niskiej zasobności gleby podaj całą dawkę przed siewem. Dawki nawozów zależą od zasobności gleby. Zależą też od spodziewanego plonu. Przy plonie 7 ton/ha rośliny pobierają 140 kg N/ha. Około 40 kg azotu pochodzi z gleby. Potrzeba około 100 kg N w nawozach. Przy plonie 8 ton/ha dawka azotu powinna wynosić 120-130 kgN/ha. Nawożenie azotem jesienią wpływa na plonowanie. Ważne jest dawkowanie azotu wiosną. Stosuj formę amonową lub amidową. Wiosną podaje się pierwszą dawkę azotu. Kolejne dawki aplikuj w fazie 1-2 kolanka i liścia flagowego. Wiosną zaleca się trzy dawki azotu. Pierwsza dawka to 30-40 kg N/ha (BBCH 21-25). Druga dawka wynosi 60 kg N/ha (BBCH 31-32). Trzecia dawka to 30 kg N/ha (BBCH 39-49). Przy późniejszych siewach wczesne podanie azotu jest kluczowe. Wiosną zastosuj azot w formie saletrzanej. Dawka powinna być około 30% wyższa. Stosuj 70 kg azotu na ha. Dobrze jest wtedy dodać mikroelementy. Warto zastosować miedź, molibden, magnez, mangan. Nawożenie przed zimą wykonaj od 5 do 15 września. To czas siewu. Nawożenie wiosną stosuj od połowy marca. Trwa do połowy kwietnia. Dotyczy fazy od 2 do 4 liści. Nawożenie zimą nie jest potrzebne. Rośliny są wtedy w spoczynku.
- Wczesne podanie azotu wiosną jest ważne.
- Stosuj kompleksowe nawozy mikroelementowe.
- Planuj nawożenie azotem w 2-3 dawkach.
Kiedy najlepiej nawozić żyto hybrydowe azotem wiosną?
Azot wiosną podaje się w kilku dawkach. Pierwszą dawkę stosuj wczesną wiosną. Kolejne dawki aplikuj w fazie 1-2 kolanka i liścia flagowego.
Ochrona żyta hybrydowego: Zwalczanie chwastów, chorób i szkodników
Skuteczna ochrona jest kluczowa dla plonu. Obejmuje zwalczanie chwastów i chorób. Ważna jest też walka ze szkodnikami. Chwasty można zwalczać od siewu. Zabiegi trwają do początku fazy liścia flagowego. Jesienią zwalczaj miotłę zbożową. Wiosną eliminuj chwasty dwuliścienne. Oprysk jesienią w fazie BBCH 11-12 jest bardzo skuteczny. Jest też często tańszy. Do zwalczania chwastów jesienią używa się środków z izoproturonem. Stosuje się też diflufenikan i pendimetalinę. Żyto jest mniej podatne na choroby niż inne zboża. Nowe odmiany są odporne na rdzę brunatną. Są też mniej wrażliwe na sporysz. Najczęstsze choroby to mączniak i pleśń śniegowa. Występuje też rdza brunatna i rynchosporioza. Pojawia się łamliwość źdźbła i fuzarioza. Zwalczanie chorób przeprowadza się w dwóch terminach. Pierwszy zabieg w fazie 1-2 kolanka. Drugi na początku kłoszenia. Przy silnej presji chorób potrzebne są dwa zabiegi fungicydowe. Zmniejszona ilość wysiewu redukuje ryzyko chorób. Rzadsze łany są lepiej przewietrzane. Brak konkurencji roślin zmniejsza presję patogenów.
Przy rzadszych łanach presja chorób jest mniejsza (lepsze przewietrzanie łanu), brak wewnętrznej konkurencji roślin o składniki pokarmowe i wodę.
Oprócz tego zwalczaj szkodniki. Mszyce i skrzypionki są częstymi problemami. Występuje też śmietka kiełkówka i ploniarka zbożówka. Do innych szkodników należą rolnice, drutowce, wciornastki, lednica. Monitoruj plantację regularnie. Zapobiegaj wyleganiu zbóż. Stosuj odmiany o dobrej odporności. Utrzymuj odpowiednią gęstość siewu. Ważne jest właściwe nawożenie azotem. Stosuj regulatory wzrostu. Regulatory wzrostu aplikuj od początku strzelania w źdźbło. Zabieg wykonaj do fazy pierwszego kolanka. Drugi zabieg regulatorami stosuje się w fazie liścia flagowego. Przy nawożeniu powyżej 100 kg azotu/ha drugi zabieg bywa konieczny. Regulatory wzrostu mogą zawierać CCC i trineksapak etylowy.
- Wykonaj oprysk na chwasty jesienią (BBCH 11-12).
- Regularnie wykonuj zabiegi regulujące łan.
- Monitoruj plantację pod kątem chorób i szkodników.
Podsumowanie i dalsza pielęgnacja żyta hybrydowego
Uprawa żyta hybrydowego jest prostsza niż się wydaje. Wymaga jednak uwagi w kilku aspektach. Różni się od uprawy żyta populacyjnego. Kluczowe są termin i norma wysiewu. Ważne jest też nawożenie i ochrona. Michał Pepka, Manager ds. Zbóż hybrydowych, podkreśla te kwestie. Mówi o tym na przykładzie żyta SU Perspectiv F1. Dalsza pielęgnacja polega na monitoringu. Zwalczaj pojawiające się choroby. Zazwyczaj wystarczą jeden lub dwa zabiegi przeciwgrzybowe. Dbaj o zwalczanie szkodników. Stosuj regulatory wzrostu w odpowiednich fazach. Dostosuj agrotechnikę do warunków lokalnych. Krzysztof Świerek z Wielkopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego to potwierdza. Podkreśla rolę terminów siewu i nawożenia. Uprawa hybryd wnosi systematyczny postęp. Pozwala na osiągnięcie wyższych plonów. Wymaga jednak świadomego podejścia. Stosuj się do zaleceń hodowców i doradców. Pamiętaj o odpowiedniej głębokości siewu. Unikaj błędów w nawożeniu azotem. Zadbaj o jesienne odchwaszczanie. Trzymaj kciuki za dobre plony!
Zobacz także:
Dodaj komentarz