Pszenżyto na słabe gleby – jaką odmianę najlepiej wybrać?

Pszenżyto to zboże stworzone z połączenia pszenicy i żyta. Wykazuje wyjątkową zdolność adaptacji. Dobrze radzi sobie na glebach o niższej jakości. W Polsce gleby lekkie stanowią ponad jedną trzecią gruntów ornych. Uprawa pszenżyta na takich stanowiskach przynosi znaczące korzyści. Zapewnia wyższe plony niż pszenica. Jest bardziej odporne na trudne warunki.

Charakterystyka pszenżyta na słabych glebach

Pszenżyto to krzyżówka pszenicy i żyta. Łączy zalety obu gatunków. Posiada wysoką jakość ziarna pszenicy. Wykazuje zdolność adaptacji żyta. Pszenżyto toleruje zakwaszenie gleby. Ma rozbudowany system korzeniowy. Ten system zapewnia lepsze wykorzystanie wody. Pszenżyto jest bardziej odporne na suszę. Radzi sobie także z chorobami grzybowymi. Na słabych glebach daje wyższe plony. Plony mogą być o 15-20% wyższe niż pszenicy. Pszenżyto poprawia strukturę gleby. Ogranicza rozwój chorób typowych dla zbóż. Odporność na niekorzystne warunki jest dużą zaletą. Czyni je cennym elementem zrównoważonego rolnictwa.

Najlepsze odmiany pszenżyta ozimego na słabe gleby

Wybór odpowiedniej odmiany jest kluczowy. Odmiany pszenżyta ozimego są idealne na słabsze gleby. Wykorzystują zimowe zapasy wilgoci. Mają dłuższy okres wegetacji. W Polsce ponad jedna trzecia gruntów to gleby lekkie. Są one często zakwaszone i mało żyzne. Pszenżyto ozime dobrze radzi sobie w takich warunkach. Gwarantuje wysokie i stabilne plony.

• Trapero: Polecana na słabsze i średnie gleby. Charakteryzuje się średnią tolerancją na zakwaszenie. Ma wczesny termin kłoszenia i dojrzewania. Osiąga bardzo wysokie plony. Jest zdrowa i odporna na wiele chorób. Wyróżnia się wysoką zimotrwałością. Zapewnia stabilne plony 6-8 t/ha.
• Meloman: Wykazuje bardzo wysoką tolerancję na zakwaszenie. Ma bardzo dobrą mrozoodporność, ocenianą na 5,5. Daje wysokie plony na słabych stanowiskach. Posiada wysoki potencjał plonowania. Toleruje choroby i zakwaszenie gleby.
• Belcanto: Zapewnia wysokie plony. Posiada dobre właściwości adaptacyjne. Jest odmianą średnio wczesną. Charakteryzuje się odpornością na choroby. Ma dobrą zimotrwałość, ocenianą na 5,5.
• KWS Ozon: Odmiana o wysokim potencjale plonowania. Może osiągać plony od 6 do 8 t/ha.
• KWS Cezar: Toleruje suszę. Ma niskie wymagania glebowe.
• Bison: Osiąga dobre wyniki plonowania. Zapewnia wysoką jakość ziarna.
• Danko: Charakteryzuje się wysokim potencjałem plonowania. Jest odporna na zakwaszenie. Wykazuje odporność na wiele chorób. Ma wysoką zimotrwałość. Jest odmianą średnio późną.
• Avokado: Polecana do uprawy na glebach słabych. Ma długą słomę. Jest odporna na choroby. To odmiana średnio wczesna. Posiada bardzo dobrą zdolność krzewienia.
• Dinaro: To odmiana półkarłowa. Zapewnia stabilne plonowanie. Jest odporna na choroby. Charakteryzuje się dobrą zimotrwałością.
• Grenado: To także odmiana półkarłowa. Ma wysoki potencjał plonotwórczy. Dojrzewa średnio wcześnie. Jest odporna na większość chorób. Posiada dobrą zimotrwałość, ocenianą na 5,5.
• Carmelo: Ma wysoki potencjał plonotwórczy. Daje duże i wyrównane ziarno. Jest odporna na fuzariozę. Wykazuje odporność na wyleganie.
• Sekret: Posiada wysoką zimotrwałość. Jest odporna na wyleganie. Toleruje choroby grzybowe.
• Borowik: Daje dorodne ziarno. Ma wysoką słomę. Jest odporna na wyleganie. Posiada dobrą mrozoodporność, ocenianą na 5,0.
• Vivaldi: Charakteryzuje się wysokim potencjałem plonotwórczym. Ma niskie pokolenie. Posiada wysoką zawartość białka. Jest odporna na choroby.
• Raptus: To odmiana wczesna. Ma wysoką masę tysiąca ziaren. Jest odporna na wyleganie i choroby. Polecana na trudne i suche stanowiska.
• Liborius: Posiada wysoki potencjał plonowania. Jest odporna na choroby i wyleganie. Ma dobrą zimotrwałość, ocenianą na 5,0.
• Claudius: Charakteryzuje się wysokim potencjałem plonowania. Ma długi kłos. Daje wysoką masę nasion. Jest odporna na choroby. Posiada niskie wymagania glebowe. To odmiana średnio późna.
• Cappricia: Wykazuje dużą plastyczność środowiskową. Jest odporna na wyleganie. Charakteryzuje się wysoką zdrowotnością. Posiada wysoką zawartość białka.
• FANFARO: Wyróżnia się bardzo stabilnym plonowaniem. Ma wysoką mrozoodporność. Jest odporna na wyleganie. Posiada odporność na porastanie ziaren. Ma najwyższą zawartość białka w ziarnie.
• HEROICO: Doceniona Złotym Medalem Polagra-Premiery 2024. Była najplenniejszą odmianą w Polsce w 2024 roku.
• Tiesto: Zapewnia rekordowo wysokie plony. Jest odporna na choroby. Ma zimotrwałość ocenianą na 5,5.
• Tadeus: Ma rekordową odporność na porastanie, 7 pkt w skali COBORU. Posiada zimotrwałość 5,5. Może być uprawiany na glebach średnich i słabszych. Ma stabilne źdźbło. Jest odporny na wyleganie.
• Polo: Odporna na słabsze stanowiska. Zapewnia wysoki plon. Jest odporna na choroby. Ma zawartość białka około 11%.
• TRIBUTO: Najnowsza odmiana hodowli DANKO. Zapewnia rekordowo wysokie plony. Jest odporna na choroby.

Pszenżyto jare jako alternatywa

Pszenżyto jare może być uprawiane na słabszych glebach. Jest alternatywą dla form ozimych. Wymaga jak najwcześniejszego siewu wiosennego. Przykładowe odmiany pszenżyta jarego to Mazur i Dublet.

Praktyczne wskazówki uprawy pszenżyta na słabych glebach

Skuteczna uprawa pszenżyta na słabych glebach wymaga odpowiedniej agrotechniki. Polska ma ponad 40% gleb kwaśnych. Gleby lekkie zajmują ponad jedną trzecią gruntów ornych. Stanowiska pod pszenżyto powinny mieć pH powyżej 5,5.

• Stosuj wapnowanie na bardzo kwaśnych glebach. Wykonaj je przynajmniej rok przed siewem. Wapnowanie neutralizuje zakwaszenie gleby. Poprawia jej żyzność.
• Zapewnij odpowiednie nawożenie fosforowo-potasowe. Zalecane dawki to 60-100 kg/ha P₂O₅. Potrzebne jest też 80-120 kg/ha K₂O. Stosuj je przed orką zimową. Można też zastosować wiosną.
• Podziel dawki azotu. Zmniejszysz ryzyko wymywania składników. Zalecana dawka to 60-100 kg/ha. Podziel ją na dwie części. Pierwsza dawka przed siewem. Druga w fazie strzelania w źdźbło.
• Wprowadź nawozy organiczne. Kompost i obornik poprawiają strukturę gleby. Zwiększają jej żyzność.
• Siej pszenżyto ozime wcześniej. Zapewnisz lepsze ukorzenienie przed zimą. Najlepszy czas to końcówka sierpnia. Początek września jest też dobrym terminem.
• Siej pszenżyto jare jak najwcześniej wiosną. Zrób to, gdy pozwalają na to warunki wilgotnościowe.
• Zwiększ normę wysiewu na słabszych glebach. Powinna być o 10-15% wyższa. Optymalna obsada to 400–600 roślin na metr kwadratowy. Przy gorszych stanowiskach może wzrosnąć do 600 roślin. Norma wysiewu ziaren to 300-350 na m². Na hektar to 170-200 kg. Dostosuj normę do warunków.
• Monitoruj stan plantacji. Wczesne wykrycie chorób jest ważne. Stosuj fungicydy w razie potrzeby. Odporność odmian minimalizuje straty.
• Unikaj dużych uproszczeń technologicznych. Dbaj o właściwą agrotechnikę.

Znaczenie pszenżyta w Polsce

Polska jest światowym liderem w produkcji pszenżyta. Powierzchnia uprawy w 2020 roku wynosiła 1,3 mln ha. Zbiory pszenżyta ozimego osiągnęły 4,7 mln ton. Średni plon wyniósł 41,9 dt/ha. Ponad jedna trzecia gruntów ornych to gleby lekkie. Są one często zakwaszone. Gleby słabe klasy IIIa i IIIb są często wykorzystywane do uprawy pszenżyta. Pszenżyto na słabszych glebach dostarcza stabilne zbiory. Jest ważnym elementem polskiego rolnictwa.

Podsumowanie

Pszenżyto to cenne zboże dla gospodarstw. Sprawdza się na glebach słabszych. Posiada korzystne cechy genetyczne. Oferuje szerokie możliwości agrotechniczne. Wybór odpowiedniej odmiany jest kluczowy. Właściwa technika uprawy jest niezbędna. Zapewnia to stabilne plony w trudnych warunkach. Uprawa pszenżyta na słabszych glebach zyskuje na znaczeniu. Jest elementem zrównoważonego rolnictwa.

Wybór odpowiednich odmian może znacząco wpłynąć na plony, nawet w trudnych warunkach glebowych.

Zobacz także:

• Pszenżyto ozime – charakterystyka, uprawa i popularne odmiany
• Jak wybrać najlepsze odmiany rzepaku na słabe gleby?
• Ile pszenżyta na hektar? Klucz do wysokich plonów
• Uprawa jęczmienia ozimego – kompleksowy przewodnik
• Uprawa pszenicy ozimej w Polsce – jak osiągnąć rekordowe plony i wysoką jakość?