Winorośl to roślina coraz popularniejsza w polskich ogrodach. Cenimy jej smaczne owoce i walory ozdobne. Aby cieszyć się obfitym plonem, potrzebna jest odpowiednia pielęgnacja. Ten przewodnik pomoże Ci zadbać o Twoje krzewy.
Podstawy uprawy winorośli
Winorośl należy do chętnie uprawianych roślin owocowych w Polsce. Jej owoce mają cenne walory smakowe. Posiadają także właściwości zdrowotne. Winogrona mają szerokie zastosowanie w kuchni.
Winorośl właściwa (Vitis vinifera) może osiągnąć do 10 metrów długości. Sporadycznie pędy dorastają do 40 metrów. Pędy czepiają się podpór wąsami. Liście są dłoniasto klapowane. Mają do 15 cm długości i szerokości.
Owoce winorośli mają różne kolory. Mogą być jasnozielone, różowe, czerwone. Spotykamy też owoce niemal czarne. Wewnątrz owocu znajdziesz od 2 do 4 nasion. Istnieją także odmiany beznasienne.
Dziko rosnąca winorośl pochodzi z basenu Morza Śródziemnego. Występowała też w południowo-zachodniej Azji.
Wymagania winorośli
Krzewy winorośli lubią ciepło. Sadź je przy południowych ścianach. Dobre są też stanowiska zachodnie. Winorośle sadzi się w miejscach słonecznych. Preferują gleby żyzne i próchnicze. Podłoże powinno mieć odczyn obojętny. Gleba musi być lekka i przepuszczalna. Wymaga umiarkowanej wilgotności.
Sadzonki z pojemników sadź od maja do października. Rośliny kopane sadzi się w październiku. Można to zrobić też wczesną wiosną. Sadzenie 10-15 cm głębiej zwiększa odporność na mrozy. Wymieszaj ziemię z kompostem przed sadzeniem. Regularnie podlewaj w czasie upałów. Podlewanie jest ważne na piaszczystych glebach.
- Sadź winorośl w miejscach słonecznych.
- Wybierz glebę lekką i przepuszczalną.
- Sadź głębiej niż w doniczce dla ochrony przed mrozem.
- Wymieszaj ziemię z kompostem przed sadzeniem.
- Podlewaj regularnie podczas suszy.
Kiedy najlepiej sadzić winorośl?
Sadzonki z pojemników można sadzić od maja do października. Rośliny kopane sadzi się jesienią lub wczesną wiosną.
Formowanie i przycinanie winorośli
Uprawa winogron wymaga wiedzy i umiejętności. Tworzenie winogron to ważny etap pielęgnacji. Dzikie formy winogron dorastają do 40 m. Uprawne odmiany osiągają do 10 m. Zdrowa roślina szybko się zregeneruje. Przycinanie można wykonywać bez obaw.
W pierwszym roku formuje się jedną silną winorośl. Nazywamy ją łopatką. Po trzech latach można zbierać plony. Uformowanie krzewu wpływa na plony. Ma też wpływ na zdrowie rośliny. Ważne jest przywiązanie pędów do podpory. Prawidłowe cięcie jest kluczowe. Ważne jest zapewnienie dobrej wentylacji. Odpowiedni kształt krzewu pomaga w uprawie.
Cięcie zimowe i wiosenne winorośli
Pierwsze cięcie winorośli wykonaj wczesną wiosną. Zrób to, gdy pąki jeszcze śpią. Cięcie przeprowadza się od lutego do końca marca. Zrób to zanim roślina rozpocznie wegetację. Unikaj cięcia po ruszeniu soków. Późniejsze cięcie powoduje wypływ soku. To opóźnia gojenie się ran. Zwiększa ryzyko infekcji krzewu. Regularne cięcie jest kluczowe dla plonowania. Wykonuje się je w zimie lub wczesną wiosną.
Podczas wiosennego cięcia starszych okazów skróć łozy. To zdrewniałe pędy z poprzedniego roku. W przypadku szybkiego wzrostu zostaw do 8 pąków na łozie. W słabszym krzewie zostaw 3-5 pąków. Podczas cięcia sanitarnego usuń uszkodzone pędy. Obetnij też pędy przemarznięte i porażone chorobami.
- Przycinaj winorośl od lutego do marca.
- Skróć łozy z poprzedniego roku.
- Usuń uszkodzone i chore pędy.
- Używaj ostrych i czystych narzędzi.
Cięcie letnie winorośli
Letnie cięcie winorośli wykonuje się latem. Zrób to między lipcem a sierpniem. Wówczas warto przycinać pędy. Skróć je nad 6-10 liściem. Zrób to powyżej ostatniego grona. Z pąków powstaną gałązki owocujące. Skraca się je latem. Cięcie latem sprawia, że winorośl rośnie zdrowiej. Owoce stają się bardziej aromatyczne. Są też pełne smaku.
Cięcie jesienne winorośli
Jesienne przycinanie winorośli nie jest obowiązkowe. Może jednak przynieść korzyści. Jest to ważne zwłaszcza dla starszych roślin. Cięcie jesienne przeprowadza się po opadnięciu liści. Zrób to do listopada. Jest to głównie cięcie sanitarne i formujące. Po jesiennym cięciu roślina jest wrażliwsza na mróz. Wymaga odpowiedniego zabezpieczenia.
- Przycinaj winorośl jesienią po opadnięciu liści.
- Wykonaj cięcie sanitarne i formujące.
- Zabezpiecz roślinę na zimę po cięciu.
Schematy formowania winorośli
Formacje krzewów winogronowych mają różne schematy. Popularne metody to rękawy i wachlarz. Stosuje się też kordon i Moser. Metoda Guyota jest prosta dla początkujących. Umożliwia schronienie rośliny na zimę. Formacje kordonowe wymagają dużo miejsca. Są też bardziej pracochłonne. Żywotność rękawa winogronowego wynosi do 10 lat. Czas formowania winorośli to 4-6 lat.
Główne pędy winogron to pędy letnie. Są też pędy dwuletnie i bylina. Winorośl bez specjalnych gałęzi owocowych jest inna. Każdy zielony pęd może pełnić funkcję wegetatywną. Może też pełnić funkcję produkcyjną.
- Zapoznaj się z cechami odmiany przed formowaniem.
- Skup się na formowaniu silnej łopatki w pierwszych latach.
- Dobierz schemat formowania do warunków.
Dlaczego formowanie winorośli jest ważne?
Formowanie krzewu winorośli wpływa na ilość i jakość plonów. Zapewnia lepszą wentylację i ułatwia pielęgnację. Pomaga też chronić roślinę przed chorobami i szkodnikami.
Choroby winorośli: Rozpoznawanie i zwalczanie
Choroby winorośli atakują różne części rośliny. Mogą pojawić się na pędach i liściach. Często porażają też owoce. Aby uniknąć chorób, prowadź działania profilaktyczne. Zwalczaj patogeny po wystąpieniu objawów. Regularne monitorowanie roślin jest kluczowe. Szybka reakcja ogranicza szkody.
Mączniak prawdziwy na winorośli
Pędy i kwiaty ciemnieją przy mączniaku prawdziwym. Z czasem zamierają. Na młodych owocach widać ciemne plamki. Mają one kształt pajęczynki. Stosuj preparaty chemiczne zawierające siarkę. Przykładem jest Siarkol 80 WP.
Mączniak rzekomy na winorośli
Do zwalczania mączniaka rzekomego skuteczne są środki ochrony. Należą do nich Polyversum WP i PREV-AM.
Szara pleśń na winorośli
Szara pleśń powoduje brązowienie owoców. Owoce zaczynają gnić. Pojawia się na nich pylący nalot. Skuteczny może być Switch 62,5 WG.
Biała zgnilizna winogron
Pierwszym objawem białej zgnilizny jest przebarwienie owoców. Zmieniają kolor na jasnobrązowy. Na jagodach widać okrągłe siwe plamy. Skórka robi się twarda i pęka. Owoce zasychają, tworząc mumie.
Antraknoza winorośli
Antraknoza objawia się brązowymi plamami na liściach. Plamy z czasem zamierają. Liście opadają. W przypadku antraknozy konieczne jest usunięcie porażonych roślin. Należy je spalić. Pomocne są preparaty miedziowe.
Profilaktyka i zwalczanie chorób
Aby uniknąć chorób, działaj profilaktycznie. Grab opadłe liście i fragmenty roślin. Niszcz je. Warto uprawiać odmiany odporne na patogeny. Wybieraj odmiany mało podatne na choroby. Stosuj nowoczesne środki ochrony roślin. Działaj zgodnie z zasadami zrównoważonej uprawy. Monitoruj warunki pogodowe i wilgotność. Wczesne działania profilaktyczne są najlepsze.
- Grab i niszcz opadłe liście.
- Uprawiaj odmiany odporne na choroby.
- Stosuj preparaty chemiczne lub naturalne w razie potrzeby.
- Monitoruj rośliny regularnie.
Jakie są pierwsze objawy mączniaka prawdziwego?
Pierwsze objawy to ciemnienie pędów i kwiatów. Na młodych owocach pojawiają się ciemne plamki przypominające pajęczynkę.
Szkodniki winorośli: Jak chronić krzewy?
Winnice są narażone na liczne zagrożenia. Należą do nich szkodniki winorośli. Szkodniki powodują uszkodzenia roślin. Mogą doprowadzić do znacznego obniżenia plonów. Zwiększają też ryzyko chorób grzybowych. Sprzyjają rozwojowi chorób bakteryjnych. Regularne monitorowanie i szybka reakcja są kluczowe. Ograniczają one szkody powodowane przez szkodniki.
Najczęstsze szkodniki winorośli
Do szkodników winorośli należą mączniak prawdziwy (choć to choroba grzybowa, bywa mylony ze szkodnikiem). Groźne są mszyce i filoksera. Występują też pajączki i gąsienice. Owocówka winorośli i nicienie atakują krzewy.
Objawy ataku szkodników
Objawy ataku szkodników są różne. Mogą to być żółknące liście. Pojawiają się plamy i dziury. Liście mogą być skręcone i zdeformowane. Widoczne są pajęczynki. Owoce mogą być uszkodzone. W owocach znajdziesz larwy. Na owocach pojawiają się brązowe plamy.
Zwalczanie i profilaktyka
Monitoruj stan roślin co tydzień. Wychwycisz problem na wczesnym etapie. To ułatwi kontrolowanie sytuacji. Stosuj naturalne środki ochrony roślin. Rotacja upraw zapobiega rozprzestrzenianiu się szkodników. Monitoruj warunki pogodowe i wilgotność. Wczesne działania profilaktyczne są ważne. Można stosować biologiczne środki ochrony roślin. Ekologiczne środki też są pomocne. Zapobieganie opiera się na naturalnych drapieżnikach.
- Monitoruj rośliny co tydzień.
- Stosuj naturalne metody zwalczania.
- Wprowadź rotację upraw.
- Działaj wcześnie, zanim pojawią się objawy.
Jakie są typowe objawy ataku szkodników?
Typowe objawy to żółknące liście, plamy, dziury, skręcone liście, pajęczynki oraz uszkodzone owoce z larwami.
Popularne odmiany winorośli
W Polsce uprawia się coraz więcej odmian winorośli. Najobficiej plonujące odmiany to 'Agat Doński’ i 'Alwood’. Popularne są 'Arkadia’, 'Aurora’ i 'Chrupka Złota’. Warto wymienić 'Einset’, 'Festivee’ i 'Gołubok’. Dobre plony dają 'Iza Zaliwska’, 'Prim’ i 'Schuyler’. Cenione są też 'Regina’ i 'Muskat Letni’. Warto uprawiać odmiany odporne na niskie temperatury. Należą do nich 'Muscat Bleu’, 'Prim’, 'Birstaler Muscat’.
Winorośl 'Cascade’ – szczegółowy opis
Winogron winorośl Cascade to odmiana silnie rosnąca. Jest odporna na choroby grzybowe. Wykazuje też odporność na mróz. Mrozoodporność wynosi do -30°C. Jest to odmiana przerobowa. Wyśmienita na soki i wino. Uznawana za jedną z najlepszych odmian amatorskich. Ma niskie wymagania uprawowe. Może być uprawiana w północnych rejonach Polski. Nadaje się na tereny powyżej 400 m n.p.m.
Jagody odmiany Cascade są owalne i ciemnogranatowe. Są smaczne i bardzo słodkie. Zbierane są w ciasne grona. Masa grona wynosi 100-150 g. Rozmiar jagód to 14 mm. Masa jagód to 1,9 g. Owoce dojrzewają dość wcześnie. Zbiór następuje w połowie września. Dojrzewa w terminie 11-20 września. Czas dojrzewania to 135-145 dni. Kolor gron jest czarny. Owoce są tolerancyjne na mączniaka prawdziwego. Liście są średnio podatne.
Cascade to krzyżówka Seibel 13053. Jest to Seibel 7042 skrzyżowany z Seibel 5409. Wzrost jest silny. Plonuje niezawodnie. W sprzyjających latach praktycznie nie wymaga ochrony chemicznej. Przydatna jest do wyrobu soków. Nadaje się też na wino. Może być używana do pokrywania altan i pergoli. Charakteryzuje się przedwczesnym dojrzewaniem.
Dane genealogiczne pokazują złożoność odmiany. Zawiera 52,35% V.vinifera. Ma 10,9% V.labrusca. W skład wchodzi 22,3% V.rupestris. Posiada 3,12% V.berlandieri. Ma 6,25% V.riparia. Zawiera 5,08% V.lincencumii.
Zbiór w różnych latach przypada na 12/09 do 17/09. Brix wynosi od 14,2 do 19,8. Kwasy wahają się od 6,1 g/l do 9,2 g/l. Taniny wynoszą od 0,66 g/l do 1,87 g/l. Odmiana zdobyła złote medale na TuchoViniContest. Miało to miejsce w 2018 i 2021 roku. Synonimem odmiany jest Seibel 13053.
| Cecha | Wartość |
|---|---|
| Mrozoodporność | -30°C |
| Masa grona | 100-150 g |
| Czas dojrzewania | 135-145 dni |
| Zastosowanie | Przerobowe (soki, wino) |
Czy winorośl 'Cascade’ jest odporna na mróz?
Tak, winorośl 'Cascade’ charakteryzuje się wysoką mrozoodpornością, sięgającą do -30°C.
Właściwości zdrowotne winogron
Owoce winorośli są cenne dla zdrowia. Działają upiększająco na cerę. Nawadniają organizm podczas upałów. Winogrona bogate są w potas. Zawierają też wapń i żelazo. Posiadają magnez, cynk i miedź. Dostarczają bor i jod. Zawierają witaminy A, B i C.
Winogrona mają właściwości chroniące przed chorobami cywilizacyjnymi. Należą do nich nadciśnienie i nowotwory. Wyciąg z nasion winogron niszczy komórki rakowe. Dotyczy to raka skóry, sutka i jelit. Pomaga przy raku płuc i żołądka. Jest skuteczny przeciwko rakowi prostaty. Osoby diabetyczne powinny uważać. Winogrona zawierają cukry.
Owoce winorośli służą do produkcji win. Wytwarza się z nich ocet i rodzynki. Produkuje się olej, soki i dżemy. Można zrobić z nich galaretki. Są wszechstronne w zastosowaniu.
Jakie witaminy i minerały zawierają winogrona?
Winogrona zawierają witaminy A, B, C oraz minerały takie jak potas, wapń, żelazo, magnez, cynk, miedź, jod i bor.
Podsumowanie i kluczowe wskazówki
Pielęgnacja winorośli wymaga uwagi. Odpowiednie cięcie i formowanie są niezbędne. Chronią przed chorobami i szkodnikami. Wybór odpowiedniej odmiany jest ważny. Odmiany odporne na mróz i choroby ułatwiają uprawę. Działania profilaktyczne zapobiegają problemom. Monitoruj swoje krzewy regularnie. Szybka reakcja ratuje plony.
Warto uwzględnić nawozy dla lepszego wzrostu. Nawozy powinny zawierać mikroelementy. Wpływają one na procesy fizjologiczne. Poprawiają też smak owoców. Sadzonki kupuj z pewnych źródeł. Sprawdź ich stan przed zakupem. Dbaj o prawidłowe sadzenie. Zabezpieczaj młode rośliny na zimę. Ciesz się zdrowymi owocami z własnego ogrodu.
- Wybieraj odmiany odporne na choroby.
- Przycinaj winorośl w odpowiednich terminach.
- Monitoruj krzewy pod kątem chorób i szkodników.
- Stosuj działania profilaktyczne.
- Zapewnij winorośli słoneczne stanowisko i dobrą glebę.
Zobacz także:
Dodaj komentarz