Rajgras wyniosły to popularna trawa pastewna i ozdobna. Poznaj jej wymagania, uprawę i różnorodne zastosowania. Dowiedz się, gdzie występuje i jak o nią dbać w ogrodzie oraz na łące.
Co to jest rajgras wyniosły?
Rajgras wyniosły to roślina z rodziny wiechlinowatych. Jego nazwa systematyczna to Arrhenatherum elatius. Roślina jest byliną. Zaliczana jest do hemikryptofitów. Jest to gatunek charakterystyczny dla łąk rajgrasowych. Liczba chromosomów wynosi 2n = 28.
Wygląd i budowa rajgrasu
Rajgras wyniosły tworzy luźne kępy. Osiąga wysokość od 30 do 160 cm. Niektóre źródła podają wysokość do 180 cm. Łodygi są proste i gładkie. Liście ma równowąskie do lancetowatych. Są jasnozielone. Na pędach generatywnych jest 4–5 liści. Na pędach wegetatywnych jest 8–10 liści. Ich długość może wynosić 15–30 cm. Liście nie tracą koloru do mrozów.
Kwiatostan tworzy wiecha. Może osiągać długość 10–25 cm. Niektóre wiechy osiągają do 30 cm. Kwiaty zebrane są w kłoski. Kłoski są dwukwiatowe. Mają barwę zielonkawo-srebrzystą. Kwitnienie trwa od czerwca do sierpnia. Trawa zaczyna kwitnąć w czerwcu. Może kwitnąć do początku jesieni.
Biologia i cykl życia
Rajgras wyniosły jest rośliną wieloletnią. Ma silny system korzeniowy. Korzenie sięgają do 1 metra głębokości. System korzeniowy szybko rośnie. Wzbogaca glebę w substancje organiczne. Roślina ma zdolność do szybkiego wzrostu. Bardzo szybko odrasta po skoszeniu. Może odrastać nawet cztery razy w sezonie. Nasiona dojrzewają w sierpniu i wrześniu. Okres zbioru zielonej masy to 50-60 dni od siewu. Rajgras jest półzimozielony w łagodnym klimacie.
Występowanie i naturalne środowisko
Rajgras wyniosły pochodzi z Europy. Występuje także w północnej Afryce i zachodniej Azji. Został sprowadzony do Ameryki Północnej i Australii. W Polsce występuje pospolicie. Powszechnie rośnie na łąkach kośnych. Spotkasz go na łąkach i pastwiskach. Rośnie też na przydrożach i nieużytkach. Tworzy zwarte łany. Można go znaleźć na nasypach kolejowych. Niegdyś był rzadki przed uprawą. W naturze rośnie na leśnych polanach.
Rozprzestrzenianie się gatunku
Rajgras wyniosły ma rozbudowany system kłączowy. Rozrasta się w duże kępy. Może być ekspansywny. Szybko się rozprzestrzenia. Nasiona dojrzewają obficie. Gatunek może być inwazyjny w niektórych regionach. Jego szybki wzrost pomaga w stabilizacji gruntów. Wykorzystuje się go do stabilizacji skarp.
Wymagania uprawowe i pielęgnacja
Rajgras wyniosły jest rośliną mało wymagającą. Preferuje stanowiska słoneczne. Rośnie dobrze w miejscach ciepłych i zacisznych. Toleruje lekki półcień. Nie rośnie w miejscach zacienionych. Jest rośliną światłolubną. Wymaga wysokich temperatur i dużo światła.
Warunki glebowe i stanowisko
Preferuje gleby żyzne i próchnicze. Dobrze rośnie na glebach zwięzłych. Gleba powinna być zasobna w wapń. Odczyn pH powinien być obojętny lub zasadowy. Rośnie na glebach umiarkowanie wilgotnych. Toleruje różne typy gleb. Radzi sobie od piaszczystych po gliniaste. Nie służą mu tereny podmokłe. Nie lubi często zalewanych miejsc. Nie radzi sobie na słabo przepuszczalnych gruntach.
Podlewanie i nawożenie
Rajgras wyniosły nie wymaga obfitego podlewania. Jest odporny na suszę. Znosi przejściową suszę. Dobrze reaguje na podlewanie. Wymaga intensywnego podlewania podczas upałów. Gleba powinna być wilgotna. Nie wymaga specjalnego nawożenia. Dobrze reaguje na nawożenie azotem. Można stosować nawozy z azotem raz w roku. Gleba powinna być nawożona azotem przed siewem.
Pielęgnacja w sezonie
Pielęgnacja rajgrasu ogranicza się do cięcia. Wymaga częstego odmładzania. Odmładzanie odbywa się przez ścinanie. Ścinanie przeprowadza się w połowie sezonu. Regularne koszenie zapewnia najlepsze rezultaty. Zaleca się koszenie, gdy roślina osiągnie 10-15 cm. Możliwe są nawet cztery skoszenia w sezonie. Wymaga wiosennego cięcia.
Odporność na warunki
Rajgras wyniosły jest odporny na suszę. Jest też odporny na niskie temperatury. Znosi krótkotrwałe zalanie. Jest odporny na mróz. Odmiany ozdobne mogą przemarzać bez śniegu. Roślina ma szybkie tempo odrastania. Jest odporna na udeptywanie i przygryzanie. Gatunki i odmiany wykazują różne tolerancje. Dotyczy to suszy, zalewania i udeptania.
Rozmnażanie rajgrasu wyniosłego
Rajgras wyniosły można rozmnażać na kilka sposobów. Można rozmnażać przez wysiew nasion. Nasiona wysiewa się wiosną. Głębokość siewu to do 3 cm. Gleba musi być wilgotna podczas siewu. Można też rozmnażać przez podział roślin. Podział kęp jest skuteczną metodą. Można użyć fragmentów z bulwkami. Rozmnażanie jest możliwe z odrostów korzeniowych. Sadzonki z odrostów korzeniowych są opcją.
Odmiany rajgrasu wyniosłego
Rajgras wyniosły ma różne odmiany i podgatunki. Istnieją odmiany pastewne i ozdobne. Popularne odmiany pastewne to 'Median’.
Odmiany pastewne
W warunkach intensywnego użytkowania preferowane są odmiany intensywne. Mają duże wymagania glebowe. Odmiany pastewne charakteryzują się określonymi plonami. Różnią się odpornością i zimotrwałością. Plony zielonej masy wynoszą od 500 do 1500 q/ha. Plony suchej masy to 90–300 q/ha. Plony nasion wynoszą od 5 do 14 q/ha. Wymienione odmiany charakteryzują się różną wczesnością. Różnią się wysokością plonowania. Mają różną odporność na warunki klimatyczne. Firma Małopolska Hodowla Roślin oferuje odmiany własne. W ofercie są też mieszanki traw pastewnych. Przykładowe plony zielonej masy w różnych odmianach traw pastewnych:
| Odmiana | Plon zielonej masy (q/ha) |
|---|---|
| Kostrzewa łąkowa | do 840 |
| Kaskada | 600–840 |
| Egida | 500–700 |
| Owacja | 600–700 |
| Tęcza | 600–700 |
| Gaza (Życica westerwoldzka) | 1300–1500 |
| Kajana (Życica) | do 1200 |
Życica trwała różni się wyższą wartością odżywczą. Ma 23 jednostki paszowe na 100 kg. Wartość paszowa siana z życicy to 60 jednostek paszowych.
Odmiany ozdobne
Odmiany ozdobne zachwycają delikatną sylwetką. Mają srebrzyste kwiatostany. Odmiana ‘Variegatum’ jest popularna. Ma ozdobne białe paski na liściach. Inna odmiana to ‘Albo variegatum’. Życica cebulowa ma złocisty pstrokaty kolor liści. Kwitnienie odmiany ‘Variegatum’ przypada na V-VI.
Rajgras wyniosły – zastosowanie
Rajgras wyniosły ma wszechstronne zastosowanie. Jest cenną trawą pastewną. Może być też rośliną ozdobną. Stosowany jest do renowacji łąk. Wykorzystywany jest w mieszankach nasion trawnikowych.
Rajgras jako roślina pastewna
Trawy stanowią najcenniejszą część runi. Dotyczy to łąk i pastwisk. Rajgras wyniosły to popularna trawa pastewna. Ma wiele cennych właściwości. Charakteryzuje się wysoką strawnością. Jest chętnie zjadana przez zwierzęta. Pasuje dla bydła, koni, kóz. Odpowiednia dla trzody chlewnej i owiec. Jest pokarmem dla drobiu. Zawiera białka i karotenoidy. Dostarcza luteinę i sole mineralne. Ma w składzie kwasy tłuszczowe i węglowodany. Zawiera wysoką ilość saponin. Zawartość białka to do 14%. Zawartość cukrów to około 19%. Strawność wynosi 62%. Strawność suchej masy to około 78%. Ma około 16% białka. Ma 12,5% cukrów. Nie zawiera dużo lignin i krzemu. Ma mało celulozy i hemicelulozy. To czyni ją smaczną i strawną. Źdźbła i liście zawierają witaminę C. Może rosnąć na glebach zasolonych. To ważne źródło paszy na pustyniach. Zalecenia dotyczą spasania w mieszankach. Dzieje się tak ze względu na gorzki smak. Uprawiany od końca XVIII wieku w Europie. Wprowadzono go do upraw łąkarskich we Francji. Uprawiany od końca XVIII wieku na polskich ziemiach.
Na łąkach kośnych przeważają trawy wysokie. Dostarczają obfitej masy roślinnej. Na pastwiska wysiewa się trawy niewysokie. Tolerują one udeptywanie i podgryzanie. Rajgras sprawdza się w mieszankach. Dobrze pasuje do innych roślin zielarskich. Można stosować mieszanki ziół z życicą. Przykłady to bluegrass łąkowy i kostrzewa. Pasuje też z wygiętą trawą. Dobrze miesza się z koniczyną. Stosuje się mieszanki z roślinami motylkowatymi. Wysiew w ilości około 20 kg/ha jest zalecany. Zapewnia dobre efekty.
Rajgras w ogrodzie – zastosowania ozdobne i użytkowe
Rajgras wyniosły kojarzy się z trawnikiem i pastwiskami. Może być uprawiany jako roślina dekoracyjna. Stosuje się go do kształtowania trawników. Wykorzystywany jest do tworzenia pastwisk. Trawnik z życicy wygląda atrakcyjnie. Wygląda tak przez cały sezon letni. Może być wykorzystany jako roślina okrywowa. Pasuje do obwódek rabat. Dobry jest do skalniaków. Tworzy kompozycje z innymi trawami. Nadaje się do kompozycji z bylinami. Stosuje się go w łąkach kwietnych. Pasuje do rabat naturalistycznych. Dobry jest do ogrodów wiejskich. Kwiatostany można wykorzystać do suchych bukietów. Uprawa jako roślina ozdobna jest możliwa. Dotyczy to odmian ‘Variegata’ i ‘Albo variegatum’. Wymaga regularnego podlewania. Gleba powinna być wilgotna. Gleba powinna być nawożona azotem. Należy unikać miejsc zacienionych. Przed siewem oczyść stanowisko. Usuń chwasty. Przeprowadzaj odchwaszczanie. Przekopuj glebę przed siewem. Kupuj nasiona u zaufanych sprzedawców. Stosuj nawozy do traw ozdobnych. Pielęgnacja ogranicza się do cięcia. Dotyczy to wiosennego cięcia. Wymaga umiarkowanego nawożenia. Można ściółkować substancją organiczną. Robi się to co roku. Należy przycinać rośliny wiosną. Zapewni to odmłodzenie. Pomoże w zachowaniu estetyki.
Rola rajgrasu w ochronie środowiska
Trawy odgrywają dużą rolę w ochronie środowiska. Rajgras wyniosły ma silny system korzeniowy. System korzeniowy sięga do 1 metra głębokości. Wykorzystuje się go do stabilizacji gruntów. Pomaga w stabilizacji skarp i nasypów. Wzbogaca glebę w substancje organiczne. Wpływa korzystnie na zawartość węgla w glebie. Pomaga w walce z globalnym ociepleniem. Stosowany jest do renowacji łąk. Wykorzystuje się go do rekultywacji gleb. Może działać jako element kompozycji naturalistycznych. Pasuje do ekologicznych projektów ogrodowych.
Potencjalne problemy w uprawie
Rajgras wyniosły jest generalnie odporny. Nie zagrażają mu chwasty i szkodniki. Nie nękają go choroby. Jednak pewne problemy mogą wystąpić. Warto o nich wiedzieć.
Szkodniki i choroby
Rajgras wyniosły może być atakowany przez szkodniki. Należą do nich gąsienice motyli. Zagrożeniem są larwy muchówek. Mogą pojawić się mszyce. Roślina może być podatna na choroby. Występuje rdza. Może pojawić się głownia. Zagrożeniem jest mączniak prawdziwy. Inne choroby to pleśń śniegowa. Może wystąpić różowa plamistość trawników. Czerwona nitkowatość jest możliwa. Roślina nie jest narażona na większość chorób. Wyjątkiem może być życica bulwiasta.
Należy chronić rośliny przed szkodnikami. Warto też zabezpieczyć przed chorobami.
Ekspansywność i kontrola wzrostu
Rajgras wyniosły ma rozbudowany system kłączowy. Rozrasta się w duże kępy. Może być ekspansywny. Szybko się rozprzestrzenia. Nasiona dojrzewają obficie. Gatunek może być inwazyjny w niektórych regionach. W tym w Polsce. Ważne jest kontrolowanie rozprzestrzeniania się. Można sadzić rajgras w pojemnikach. Stosuje się bariery korzeniowe. Ogranicza to rozprzestrzenianie się. Regularne przycinanie kwiatostanów jest ważne. Ogranicza rozsiewanie nasion. Kontrola wczesnych siewek jest potrzebna. Usuwaj je poza planowanym obszarem. Utrzyma to roślinę w ryzach.
FAQ – Często zadawane pytania
Czy rajgras wyniosły jest gatunkiem inwazyjnym?
Rajgras wyniosły może być ekspansywny. Szybko się rozprzestrzenia. W niektórych regionach uznawany jest za gatunek inwazyjny. Dotyczy to również Polski.
Jak ograniczyć rozprzestrzenianie się rajgrasu wyniosłego w ogrodzie?
Można sadzić rajgras w pojemnikach. Stosuj bariery korzeniowe. Regularnie przycinaj przekwitłe kwiatostany. Kontroluj wczesne siewki poza planowanym obszarem.
Czy rajgras wyniosły dobrze znosi suszę?
Tak, rajgras wyniosły jest odporny na suszę. Ma głęboki system korzeniowy. Znosi przejściową suszę. W okresach upałów warto go podlewać.
Zobacz także:
Dodaj komentarz