Brzoskwinia to smaczny owoc ceniony w Polsce. Jej uprawa wymaga odpowiedniej wiedzy i pielęgnacji. Dowiedz się, jak wybrać odmianę, posadzić drzewko i chronić je przed chorobami oraz szkodnikami.
Dlaczego warto uprawiać brzoskwinie?
Brzoskwinie to kwintesencja letnich smaków. Są jednymi z najsmaczniejszych owoców. Możesz jeść je prosto z drzewa. Nadają się także na przetwory. Zrobisz z nich dżemy i kompoty. Owoce brzoskwini są bardzo zdrowe. Zawierają beta-karoten i witaminy z grupy B. Dostarczają organizmowi sole mineralne. Brzoskwinie detoksykują ciało. Pobudzają żołądek do pracy. Aktywują produkcję czerwonych krwinek. Są dobre przy chorobach reumatycznych. Pomagają w problemach układu moczowego. Nie mają tłuszczu ani sodu. Są bezpieczne dla osób z nadciśnieniem. Pomagają przy wysokim cholesterolu. Brzoskwinia pochodzi z Chin. Uprawia się ją od ponad 4 tysięcy lat. Do Europy dotarła przez Persję. W Polsce spotkasz ją głównie w uprawie amatorskiej.
Jak wybrać najlepsze odmiany brzoskwiń?
Wybór odmiany jest kluczowy. Musi być dostosowana do polskiego klimatu. Nowoczesne sadzonki są bardziej odporne na mróz. Dobrze znoszą wiosenne przymrozki. Odmiany różnią się terminem owocowania. Mogą być wczesne, średnio wczesne lub późne. Brzoskwinie zazwyczaj wymagają zapylaczy. Sadzi się różne odmiany obok siebie.
Popularne odmiany brzoskwini
Istnieje wiele odmian brzoskwiń. Są uprawiane w polskich ogrodach.
* Brzoskwinia Harnaś: Ta odmiana pochodzi z Kanady. Jest odporna na mróz do -23°C. Owoce dojrzewają na przełomie lipca i sierpnia. Mają wagę 100-130 gramów. Skórka jest żółta i omszona. Pokrywa ją duży rumieniec. Miąższ jest słodko-kwaśny. Drzewo rośnie silnie. Osiąga do 5 metrów wysokości.
* Brzoskwinia Inka: Odmiana Inka dobrze znosi mrozy. Jej owoce są duże. Ważą od 160 do 200 gramów. Mają kulisty kształt. Rumieniec jest pomarańczowo-czerwony. Miąższ jest żółty i aromatyczny. Łatwo odchodzi od pestki. Kwitnienie jest ozdobne. Odmiana ta dobrze radzi sobie z wiosennymi przymrozkami.
* Brzoskwinia Redhaven: To odmiana ze Stanów Zjednoczonych. Drzewo rośnie silnie i szybko. Korona jest gęsta i kulista. Owoce dojrzewają pod koniec sierpnia. Ważą 100-160 gramów. Skórka jest złocista. Pokrywa ją czerwony rumieniec. Miąższ jest żółtopomarańczowy. Odmiana jest wrażliwa na wiosenne mrozy. Wymaga żyznej gleby.
* Brzoskwinia Reliance: Pochodzi z Ameryki. Jest bardzo odporna na mróz. Drzewo osiąga do 6 metrów. Owoce dojrzewają w połowie sierpnia. Mają średnią wielkość. Są czerwone. Miąższ ma smak kwaskowato-słodki. Jest intensywny.
* Brzoskwinia Saturn: Znana też jako UFO lub Ciasteczkowa. Ma charakterystyczny, spłaszczony kształt owoców. Odmiana pochodzi z Chin. Uprawia się ją od lat 60. w USA. W Polsce jest popularna od lat 90. Owoce dojrzewają pod koniec lipca. Ważą 60-80 gramów. Skórka jest kremowa z rumieńcem. Miąższ jest biały i słodki. Odmiana jest mrozoodporna. Wymaga podstawowych zabezpieczeń zimowych. Drzewo rośnie intensywnie. Tworzy rozłożystą koronę. Jest samopylne.
* Brzoskwinia Early Redhaven: Owocuje wcześnie. Zbiory zaczynają się na początku lipca. Odmiana ma umiarkowaną odporność na choroby.
* Brzoskwinia Rakoniewicka: Ta odmiana jest odporna na polskie warunki. Owoce ważą 50-150 gramów. Skórka jest zielonkawa z rumieńcem. Miąższ jest soczysty. Owocuje od 4-5 roku po posadzeniu. Zbiór przypada na koniec września.
* Brzoskwinia Royalvee: Drzewa rosną wysoko, do 4,5 metra. Owoce są średniej wielkości. Mają jasnopomarańczowy kolor. Pokrywa je czerwony rumieniec. Skórka jest omszona. Miąższ jest żółty. Odchodzi od pestki.
Sadzenie brzoskwini w ogrodzie
Właściwe sadzenie zapewnia dobry start drzewka. Brzoskwinie mają duże wymagania glebowe. Są ciepłolubne.
Idealne stanowisko i gleba
Brzoskwinia potrzebuje stanowiska słonecznego. Powinno być osłonięte od wiatru. Unikaj zastoisk mrozowych. Optymalna gleba jest żyzna i przepuszczalna. Powinna mieć obojętne pH, około 6-6,5. Gleby ciężkie i mokre nie są odpowiednie. Nie sadź brzoskwiń po truskawkach. Unikaj miejsc po roślinach strączkowych. Nie sadź ich także po psiankach.
Kiedy i jak sadzić brzoskwinie?
Najlepszy czas na sadzenie to wczesna wiosna. Możesz sadzić od marca do maja. Sadzenie jesienią jest możliwe od września do listopada. W regionach północnych sadź wiosną. W regionach południowych możesz sadzić jesienią. Przy sadzeniu wiosną posadź drzewko zanim pąki się obudzą. Przy sadzeniu jesiennym sadzonki muszą dobrze ukorzenić się przed zimą. Młode sadzonki posadzone jesienią warto okryć agrowłókniną.
Przygotuj dołek do sadzenia. Powinien być duży i głęboki. Dodaj kompost i popiół. Użyj także nawozów mineralnych. Umieść sadzonkę w dołku. Szyjka korzeniowa powinna być 3-4 cm nad ziemią. Po posadzeniu podlej drzewko. Wypiel teren wokół drzewka. Usuń chwasty.
Pielęgnacja brzoskwini
Regularna pielęgnacja jest kluczowa. Zapewnia zdrowy wzrost drzewa. Poprawia owocowanie.
Podlewanie i nawożenie
Brzoskwinia wymaga regularnego podlewania. Jest to ważne zwłaszcza w pierwszym roku. Podlewaj drzewko raz w tygodniu. Zrób to, gdy ziemia przeschnie. W pierwszym roku uprawy nie musisz nawozić. Od drugiego roku stosuj nawozy. Używaj nawozów do drzewek owocowych. Możesz też stosować nawozy organiczne. Kompost i obornik są dobrym wyborem. Jesienią możesz użyć naturalnej mączki bazaltowej.
Przycinanie brzoskwini
Coroczne przycinanie jest konieczne. Poprawia rozwój drzewa. Zwiększa plony. Najlepszy termin cięcia to wczesna wiosna. Zrób to, gdy pąki są widoczne. Możesz też przycinać po zbiorze owoców. W pierwszym roku skróć pędy o około 1/3. Formuj koronę drzewa. Popularne kształty to korona stożkowa lub kotłowa. Używaj dobrych sekatorów do cięć.
Przerzedzanie zawiązków
Przerzedzanie zawiązków jest ważne. Zapewnia większe owoce. Pozostaw zawiązki w odległości około 10 cm.
Ochrona brzoskwini przed chorobami i szkodnikami
Brzoskwinie są wrażliwe na choroby. Atakują je także szkodniki. Osłabione drzewa chorują częściej. Właściwa uprawa wzmacnia rośliny.
Najczęstsze choroby brzoskwini
Choroby brzoskwini wywołują głównie grzyby. Czasem mają podłoże bakteryjne. Do najczęstszych należą:
* Kędzierzawość liści brzoskwini: Objawia się na liściach. Powoduje ich grubienie. Liście deformują się. Pojawiają się przebarwienia. Może być widoczny biały nalot grzybni.
* Parch brzoskwini: Atakuje owoce. Powoduje chlorotyczne plamy. Owoce pękają. Prowadzi to do gnicia.
* Brunatna zgnilizna drzew pestkowych: Inaczej monilioza. Powoduje gnicie owoców. Atakuje też kwiaty. Wywołuje ich zgorzel.
* Inne choroby to mączniak prawdziwy.
Zwalczanie chorób
Nie ma uniwersalnego środka. Musisz dostosować zwalczanie do infekcji. Stosuje się opryski fungicydami. Popularne preparaty to Miedzian 50 WP. Używa się też Miedzian Extra 350 SC. Syllit 65 WP jest skuteczny. Stosuje się także Topsin M 500 SC. Signum 33 WG i Switch 62,5 WG są wykorzystywane. Scorpion 325 SC także pomaga. Opryski przeprowadza się w odpowiednich terminach. Jesienny oprysk po opadnięciu liści jest ważny. Wczesnowiosenny oprysk wykonaj podczas pękania pąków. Opryski w trakcie kwitnienia i po kwitnieniu są potrzebne. Usuwaj porażone części drzewa. Spalaj je. Środki bogate w miedź pomagają na kędzierzawość liści.
Najczęstsze szkodniki brzoskwini
Brzoskwinia jest atakowana przez wiele szkodników.
* Mszyca brzoskwiniowa: Składa jaja na pędach przy pąkach. Żeruje na młodych liściach. Liście skręcają się i żółkną. Mogą usychać.
* Ryjkowiec śliwowy: Larwy żerują na niedojrzałych owocach. Powoduje to gnicie. Owoce przedwcześnie opadają. Dorosłe osobniki mają około 5 mm.
* Tarcznik niszczyciel: Szaro-purpurowe owady. Pojawiają się na uszkodzonych owocach. Znajdziesz je na pękniętych brzoskwiniach.
* Misecznik cytrusowiec: Jego obecność sygnalizują miseczki na liściach. Żeruje na sokach rośliny.
* Skośnik brzoskwiniaczek: To motyl. Jego gąsienice żerują na pędach. Znajdują się też pod skórką owoców.
Zwalczanie szkodników
Zwalczanie szkodników wymaga oprysków. Stosuje się środki owadobójcze. Przykłady to Mospilan 20 SP. Używa się też Emulpar 940 EC. Target Greenfly Gun AE jest pomocny. POLYSECT AL także działa. Terminy oprysków zależą od szkodnika. Często wykonuje się je wczesną wiosną. Stosuj preparaty zgodnie z instrukcją. Rozcieńczaj je poprawnie.
Profilaktyka i naturalne metody
Ważne jest zapobieganie. Staranne dbanie o drzewo jest kluczowe. Wybierz właściwą odmianę i miejsce uprawy. Regularnie kontroluj stan drzewek. Obserwuj liście i pędy. Sprawdzaj kwiaty i zawiązki owocowe. Wczesne wykrycie infekcji zwiększa szanse na uratowanie drzewka. Możesz stosować naturalne opryski. Ekologiczne środki ochrony są dostępne. Przykłady to wyciąg z pokrzywy. Evasiol i Lecitec są używane. Możesz przygotować własne opryski.
- Wyciąg z czosnku: 25 g czosnku na 1 litr wody.
- Wyciąg z cebuli: 75 g cebuli na 10 litrów wody.
- Wyciąg ze skrzypu: 250 g skrzypu na 1 litr wody.
Opryski wykonuj w bezwietrznej pogodzie. Powinno być bezdeszczowo. Pryskaj wieczorem. Nie zaszkodzisz wtedy owadom pożytecznym.
Po ilu latach brzoskwinia zaczyna owocować?
Brzoskwinie mogą owocować po 2-3 latach od posadzenia. Czasem pierwsze owoce pojawiają się po 4-5 latach. Owocowanie trwa zwykle 15-20 lat. Niektóre drzewa owocują nawet do 50 lat.
Jakie stanowisko i gleba są najlepsze dla brzoskwini?
Brzoskwinia wymaga stanowiska słonecznego i osłoniętego od wiatru. Gleba powinna być przepuszczalna i żyzna. Optymalne pH gleby to 6-6,5.
Jakie są najczęstsze choroby brzoskwini?
Najczęstsze choroby to kędzierzawość liści, parch brzoskwini oraz brunatna zgnilizna drzew pestkowych.
Kiedy i czym pryskać brzoskwinie na choroby?
Opryski wykonuje się jesienią po opadnięciu liści i wczesną wiosną przy pękaniu pąków. Stosuje się odpowiednie fungicydy, na przykład Miedzian 50 WP. Można też używać naturalnych wyciągów roślinnych.
Czy brzoskwinia Saturn jest samopylna?
Tak, odmiana Saturn jest samopylna. Inne odmiany brzoskwiń mogą wymagać obecności zapylaczy, czyli innych odmian posadzonych w pobliżu.
Zobacz także:
Dodaj komentarz