Seradela pastewna to cenna roślina jednoroczna z rodziny bobowatych. Jest łatwa w uprawie i przynosi wiele korzyści glebie oraz zwierzętom. Dowiedz się, jak prawidłowo uprawiać seradelę na nasiona, poplon i paszę.
Czym jest seradela pastewna?
Seradela pastewna (Ornithopus sativus) to roślina jara. Należy do grupy roślin motylkowych jednorocznych. Osiąga wysokość od 30 do 60 cm. Liście seradeli są drobne, pierzasto złożone. Kwiaty mają barwę różową lub białą. Wyrastają w skąpych kwiatostanach. Owocem jest strąk rozpadający się na pojedyncze człony. System korzeniowy seradeli sięga do około 1 metra głębokości. W słabszych glebach korzeń jest płytszy, około 30-40 cm. Seradela kwitnie w maju i czerwcu w siewie czystym. Jako wsiewka zakwita później, w sierpniu. Okres wegetacji trwa od 115 do 160 dni.
Skąd pochodzi seradela?
Seradela pochodzi z rejonu śródziemnomorskiego. Jej ojczyzną są tereny Półwyspu Pirenejskiego. Obejmuje to głównie Portugalię i północno-zachodnią Afrykę. Roślina rozpowszechniła się w Europie około 100 lat temu. Do Polski trafiła z Niemiec. Aktualnie jest uprawiana w wielu krajach świata. Czasami przejściowo dziczeje w Polsce.
Seradela jako zielony nawóz i poplon
Seradela jest ceniona jako zielony nawóz. Wzbogaca glebę w składniki odżywcze. Poprawia jej strukturę i stan fitosanitarny. Seradela potrafi wiązać azot z atmosfery. Dzieje się to dzięki symbiozie z bakterią Bradyrhizobium. Roślina pozostawia w glebie około 50 kg azotu z atmosfery. Może wiązać od 20 do 200 kg azotu na hektar rocznie. Średnio zwiększa zawartość azotu w glebie o około 120 kg na hektar. Pozwala to zaoszczędzić na nawozach azotowych. Seradela poprawia właściwości fizyczne, chemiczne i biologiczne gleby. Jest dobrym przedplonem dla innych roślin. Pomaga przerwać monokulturową uprawę zbóż.
Kiedy siać seradelę na poplon?
Wysiew na międzyplon ścierniskowy odbywa się do końca lipca. Możliwe jest przesunięcie terminu do początku sierpnia. Wymaga to zwiększonej normy wysiewu. Siew w wilgotnych warunkach jest kluczowy. Seradela dobrze rośnie po zbiorze zbóż ozimych i jarych.
Seradela jako pasza dla zwierząt
Seradela jest cenną rośliną pastewną. Może być wykorzystywana jako pasza zielona. Nadaje się też na siano i kiszonkę. Roślina jest bogata w białko. Zawiera go 15-20% w zielonej masie. Strawność seradeli wynosi 70-80%. Zawiera około 12% białek i 4% tłuszczu. Wartość odżywcza zielonek zależy od fazy rozwoju. Seradela znosi przygryzanie i przydeptywanie na pastwisku. Jest cenna jako pasza dla bydła. Może poprawiać jakość mleka.
Jakie są plony seradeli?
Plony seradeli wahają się od 0,4 do 1 tony nasion na hektar. Średni plon zielonki wynosi około 7 ton na hektar. W bardzo dobrych warunkach plony zielonki mogą osiągnąć do 30 ton na hektar.
Seradela jako roślina miododajna
Seradela jest rośliną miododajną. Wydziela sporo nektaru. Może dostarczyć miodu towarowego. Dzieje się to w drugiej połowie lata. Jest to szczególnie ważne dla pszczół w sierpniu. Sierpień to kluczowy miesiąc. Pszczoły przygotowują się wtedy do zimowli. Wydajność miodowa seradeli wynosi od 15 do 30 kg z hektara. Zależy to od gęstości łanu i wilgotności. W latach z częstymi, ale mało intensywnymi opadami, wydajność jest wyższa. Na 1 m² seradeli pracuje od 2 do 5 pszczół. Na hektarze może pracować około 50 tysięcy pszczół.
Kiedy seradela kwitnie dla pszczół?
W siewie czystym seradela kwitnie od połowy czerwca do końca lipca. W siewie w roślinę ochronną (np. żyto, pszenżyto) zakwita w II dekadzie sierpnia. Dzieje się to po około 3 tygodniach od siewu w maju. Kwitnienie trwa około 8 tygodni. Stanowi ważny pożytek dla pszczół w sierpniu.
Uprawa seradeli krok po kroku
Uprawa seradeli jest stosunkowo łatwa. Roślina ma niskie wymagania glebowe i termiczne. Preferuje gleby lżejsze i przepuszczalne. Dobrze rośnie na stanowiskach lekkich i suchych. Optymalny odczyn gleby to pH od 5,0 do 6,5. Nie lubi gleb ciężkich i podmokłych. Źle znosi też gleby z wysoką zawartością wapnia.
Przygotowanie stanowiska
Glebę pod seradelę należy starannie przygotować. Wiosną zaleca się płytką uprawę. Glebę można przygotować poprzez bronowanie. Seradela wysiewa się w trzecim lub czwartym roku po oborniku.
Termin i norma wysiewu
Optymalny termin wysiewu nasion na plon główny to przełom marca i kwietnia. Siew należy wykonać do 5 kwietnia. Wysiew na międzyplon ścierniskowy jest możliwy do końca lipca. Przy przesuniętym terminie żniw można siać do początku sierpnia. Nasiona wysiewa się w ilości 20-30 kg na hektar na plon główny. W przypadku międzyplonu norma wysiewu to 50-60 kg na hektar. Norma wysiewu na zielonkę wynosi 30-50 kg/ha. W lipcu na zielonkę sieje się 60 kg/ha. Wysiew wykonuje się w rzędach co 12-15 cm. Głębokość siewu powinna wynosić 2-3 cm.
Nawożenie seradeli
Seradeli zazwyczaj nie nawozi się azotem. Wyjątkiem jest niewielka dawka startowa. Stosuje się 30-40 kg N/ha. Dla efektywnego rozwoju potrzebuje potasu i fosforu. Ważna jest też siarka i żelazo. Nawożenie fosforowo-potasowe stosuje się przed siewem. Zalecana ilość to 40-80 kg P2O5/ha. Potrzebne jest też 80-120 kg K2O/ha. Stosowanie tych nawozów jest kluczowe dla optymalnego wzrostu.
Czy seradela potrzebuje dużo wody?
Tak, wymagania wodne seradeli są duże. Roślina dobrze rośnie przy wysokiej wilgotności. Wykorzystuje rosę i mgłę dzięki włoskom na liściach. Dobrze znosi obfite opady deszczu. Ogranicza też straty wodne wywołane transpiracją.
Ochrona i pielęgnacja
Seradela nie wymaga dużej pielęgnacji. Ważne jest zwalczanie chwastów. Można to robić mechanicznie przez bronowanie. Bronowanie stosuje się kilka dni po wschodach. Zwalczanie chemiczne jest możliwe do trzech dni po siewie. Używa się herbicydów takich jak Metron 700 SC czy Goltix 70 WG. Przed siewem warto stosować zaprawy nasienne. Przykłady to Funaben T lub Sarfun T 65 DS. Seradela jest odporna na przymrozki. Znosi spadki temperatury do -5°C. Wytrzymuje też wysokie temperatury.
Zbiór seradeli
Zbiór seradeli na nasiona wykonuje się, gdy większość strąków zaczyna brązowieć. Nie należy czekać do końca kwitnienia. Najlepiej zbierać w okresie żółknięcia łupin. Zbiór kombajnem jest skuteczną metodą. Po zbiorze zaleca się wyczyścić plon. Należy go wysuszyć do wilgotności 15%.
Mieszanki seradeli na międzyplon
Seradelę warto siać w mieszankach. Zwiększa to odporność na choroby i szkodniki. Można ją mieszać z innymi roślinami bobowatymi. Dobre są też mieszanki ze zbożami. Popularne mieszanki to seradela z facelią błękitną. Taka mieszanka chroni przed wyłożeniem i gniciem.
Najczęściej popełniane błędy
Rolnicy czasami popełniają błędy w uprawie seradeli. Jednym z nich jest siew na nieodpowiednich glebach. Seradela źle znosi gleby ciężkie i zasadowe. Kolejny błąd to zbyt późny wysiew poplonu. Może to ograniczyć rozwój rośliny. Ważne jest też odpowiednie nawożenie fosforem i potasem. Zaniedbanie tego wpływa na plon.
Korzyści z uprawy seradeli
Uprawa seradeli przynosi wiele korzyści. Poprawia żyzność gleby. Zwiększa zawartość azotu bez nawozów mineralnych. Stanowi wartościową paszę dla zwierząt. Jest ważnym pożytkiem dla pszczół w drugiej połowie lata. Wprowadzenie seradeli do płodozmianu jest korzystne. Pomaga w rolnictwie zrównoważonym i ekologicznym. Koszt uprawy jest stosunkowo niski. Zyskiem jest rezygnacja z uprawek pożniwnych. Można też ograniczyć chemiczne metody zwalczania chwastów.
Podsumowanie
Seradela pastewna to wszechstronna roślina. Jest łatwa w uprawie nawet na słabszych glebach. Jej uprawa poprawia jakość gleby. Stanowi dobrą paszę i ważny pożytek dla pszczół. Warto rozważyć jej siew.
Zobacz także:
Dodaj komentarz