Życica trwała – opis, uprawa, zastosowanie i zwalczanie

Życica trwała to popularna trawa w Polsce. Znana jest jako rajgras angielski. Ma wiele zastosowań, ale bywa też uciążliwym chwastem.

Charakterystyka życicy trwałej

Życica trwała (Lolium perenne) to wieloletnia trawa. Należy do rodziny wiechlinowatych. Rośnie w luźnych kępkach. Osiąga wysokość do 60-90 cm. Źdźbła są żłobkowane i błyszczące od spodu. Mają żywozielony kolor. Liście są długie i cienkie. Tworzą gęste kępy.

System korzeniowy jest bardzo dobrze rozwinięty. Sięga głęboko w glebę. Zapewnia odporność na suszę. Kwiatostan to łukowaty, płaski kłos. Kwitnie od maja do września. Okres wegetacyjny trwa do późnej jesieni. Po przekwitnięciu pojawiają się owoce. Zawierają wiele nasion. Roślina rozsiewa się samoczynnie.

Zapraszamy do zielonego świata, gdzie życica trwała króluje na trawnikach, zachwycając swoją wytrzymałością i elegancją.

Występowanie i wymagania życicy trwałej

Życica trwała występuje naturalnie w Europie. Jest pospolita na terenie całej Polski. Pojawia się na łąkach i pastwiskach. Rośnie też w zbożach ozimych i kukurydzy. Spotkasz ją w rowach przydrożnych i na trawnikach. Zasiedla tereny ruderalne. Jest silnie światłolubna.

Roślina preferuje gleby żyzne i mineralne. Lubi podłoża bogate w azot. Gleba powinna być umiarkowanie wilgotna. Optymalne pH gleby to 5,5-7,0. Warunki sprzyjające rozwojowi to wilgotna gleba. Wysokie temperatury wiosną i jesienią też pomagają. Życica źle znosi suszę i nadmierne deszcze. Długie przebywanie pod śniegiem uszkadza pędy. Słabo radzi sobie w nadmiernym zacienieniu.

Zastosowanie życicy trwałej

Życica trwała jest ceniona jako roślina pastewna. Ma wysoką wartość odżywczą. Jest bogata w białko. Zawiera karotenoidy i luteinę. Dostarcza sole mineralne i kwasy tłuszczowe. Ma wysoką wartość energetyczną dla zwierząt. Strawność suchej masy wynosi około 78%. W suchej masie jest około 16% białka.

Roślina jest odporna na udeptywanie. Znosi przygryzanie i częste koszenie. Jest wykorzystywana do zakładania trawników. Sadzi się ją na boiskach sportowych i polach golfowych. Wchodzi w skład mieszanek traw. Pomaga w utrzymaniu struktury gleby. Zapobiega erozji.

Popularne odmiany życicy trwałej

Obecnie zarejestrowanych jest 80 odmian życicy trwałej. Różnią się przeznaczeniem i cechami. Odmianka Maja jest tetraploidalna. Jest niska i odporna na udeptywanie. Dobrze znosi zimno i suszę. Odmianka Solen jest wczesna. Jest odporna na mrozy. Nadaje się do intensywnego koszenia. Odmianka Bajka daje dużo zielonej masy. Jest wysokostrawna.

Odmianka Brawa jest późna i silna. Jest odporna na choroby i udeptywanie. Odmiana Rela jest uniwersalna. Radzi sobie z mrozem, cieniem i koszeniem. Gazonowe odmiany to Nira, Niga, Pinia. Odmiana Nira jest preferowana na trawniki. Jest odporna i gęsta. Występuje w wielu odmianach, m.in. 'Green Velvet’ i 'Evergreen’. Popularne odmiany to Nira, Kinga, Niga, Pinia.

• Przed zakupem nasion zastanów się, do czego będą używane.
• Dopasuj odmianę do warunków glebowych i klimatycznych.
• Przy intensywnym użytkowaniu wybierz odmiany odporne na udeptywanie.

Uprawa i pielęgnacja życicy trwałej

Uprawa życicy trwałej wymaga odpowiednich działań. Nasiona życicy kiełkują bardzo szybko. Tworzą gęstą murawę. Najlepszy czas wysiewu to wiosna i jesień. Wiosną temperatura powinna być powyżej 10°C. Siew zaleca się od połowy sierpnia do połowy września. Możliwy jest też siew wiosną. Wysiew na zbiór zielonki to około 30–35 kg/ha. Dla trawników dekoracyjnych to 20–25 kg/ha. Na jeden hektar potrzeba około 15-20 kg nasion.

Przygotowanie gleby jest kluczowe. Usuń chwasty przed wysiewem. Spulchnij i wyrównaj podłoże. Uzupełnij składniki odżywcze. Pierwsze podlewanie po wysiewie jest ważne. Podlewaj codziennie przez 7 dni. Potem co 2-3 dni przez dwa tygodnie. Następnie 2-3 razy w tygodniu.

Pierwsze koszenie wykonaj, gdy trawa osiągnie 8-10 cm. Koś na wysokość 4-5 cm. Dojrzałą trawę koś na 5-7 cm. Regularne koszenie i nawożenie są potrzebne. Nawoź azotem na wiosnę. Latem stosuj nawozy wieloskładnikowe. Jesienią używaj nawozów z mniejszą ilością azotu. Ogranicz nawożenie zimą. Regularne koszenie i nawożenie raz na rok wystarczą do utrzymania jej w dobrej kondycji.

Czynność	Termin	Uwagi
Siew	Wiosna (powyżej 10°C), Jesień (sierpień-wrzesień)	Przygotuj glebę
Pierwsze koszenie	Trawa 8-10 cm	Koś na 4-5 cm
Nawożenie azotem	Wiosna	Wspiera wzrost
Nawożenie wieloskładnikowe	Lato	Kompleksowe odżywienie
Nawożenie jesienne	Jesień	Przygotowanie do zimy

Błędy w uprawie szkodzą roślinie. Nieprawidłowe przygotowanie gleby to częsty błąd. Zbyt gęsty lub rzadki siew jest problemem. Nieodpowiednie nawadnianie też szkodzi. Przedwczesne koszenie młodej trawy jest niewskazane. Unikaj wysiewu podczas upałów i przymrozków.

Choroby atakują życicę trwałą. Najczęstsze to pleśń śniegowa. Występuje też rdza źdźbłowa i fuzarioza. Obserwacja i profilaktyka są ważne. Stosuj środki ochrony roślin zgodnie z zaleceniami. Przygotowanie do zimy jest proste. Wykonaj ostatnie koszenie. Usuń liście. Przeprowadź aerację. Zastosuj nawożenie jesienne. Zabezpiecz przed mrozem.

Uszkodzony trawnik można regenerować. Polega to na dosiewaniu nasion. Pomaga też wertykulacja. Aeracja i napowietrzanie gleby są skuteczne.

Życica trwała jako chwast

Życica trwała jest ceniona jako roślina pastewna. Na trawnikach staje się problemem. Ma dominujący charakter. Rozrasta się bardzo szybko. Jest agresywna i silnie terytorialna. W miejscach sprzyjających wypiera inne trawy. Zmienia strukturę trawnika. Pojawia się jako luźne kępki. Szczególnie widoczna jest w miejscach silnego nasłonecznienia. Może wybarwiać się na czerwono u podstawy.

W niesprzyjających warunkach szybko usycha. Zamiera, tworząc brzydkie, suche plamy. Może być problematyczna w uprawach rolnych. Występuje w zbożach i kukurydzy. Konkuruje o wodę i składniki pokarmowe. Zmniejsza plony. Utrudnia zbiór i czyszczenie. Jest rezerwuarem chorób i szkodników. Rozsiewa się łatwo jako samosiejka.

Zwalczanie życicy trwałej

Zwalczanie życicy trwałej wymaga metod. Stosuje się metody mechaniczne i chemiczne. Usuwanie ręczne jest mało skuteczne. Przy dużym występowaniu konieczne jest wykopanie resztek. Potrzebne jest nawożenie i ponowne siewy. Przed wysiewem można przekopać glebę. Można wykonać oprysk herbicydami.

Herbicydy są skutecznym narzędziem. Zwalczanie herbicydami nieselektywnymi jest efektywne. Przykładem jest Roundup® Flex. Życica jest rośliną jednoliścienną. Herbicydy selektywne na dwuliścienne nie działają na nią. Skuteczne mogą być herbicydy selektywne i celowane. Należy stosować herbicydy dostosowane do fazy rozwojowej chwastu. Ampol-Merol oferuje doradztwo w tej sprawie. Oferują też środki do zwalczania życicy trwałej.

• Dobierz herbicydy odpowiednie do zwalczania życicy.
• Skorzystaj z profesjonalnego doradztwa.
• Unikaj opryskiwania całych trawników herbicydami nieselektywnymi.

Profilaktyka jest równie ważna. Obejmuje odpowiednie zmianowanie upraw. Wysiew czystego materiału siewnego jest kluczowy. Kontroluj obrzeża pól. Ogranicz nawożenie azotowe na podatnych obszarach. Skuteczna identyfikacja jest ważna. Zintegrowane metody zwalczania ograniczają populację życicy.

Podsumowanie

Życica trwała to wszechstronna trawa. Ma wiele zalet jako roślina pastewna. Jest też popularnym składnikiem mieszanek trawnikowych. Może jednak stać się problematycznym chwastem. Jej szybki wzrost i dominacja wymagają uwagi. Właściwa uprawa i pielęgnacja są ważne. Zwalczanie wymaga odpowiednich metod. Znajomość jej cech pomaga w zarządzaniu nią. Można wykorzystać jej potencjał. Można też skutecznie ograniczyć jej negatywne skutki.

Jej obecność w ogrodzie przyniesie wiele satysfakcji i doda wyjątkowego uroku każdej przestrzeni zielonej. – Marek Zielonka

Zobacz także:

• Jaką życicę wybrać na krótkotrwałe użytkowanie?
• Rajgras wyniosły (Arrhenatherum elatius) – charakterystyka, uprawa i zastosowanie
• Perz w ogrodzie i na polu: jak skutecznie zwalczać uciążliwy chwast?
• Kostrzewa – Wymagania, Uprawa i Odmiany Popularnych Traw
• Pleśń śniegowa – jak rozpoznać i zwalczyć chorobę trawników i zbóż