Uprawa dyni to fascynujące zajęcie. Dowiedz się, jak wyhodować dynie, które zadziwią sąsiadów. Poznaj sekrety pielęgnacji i rekordowych zbiorów.
Świat dyni – więcej niż jesienna ozdoba
Dynia to owoc, a konkretnie jagoda. Pochodzi z Ameryki Południowej i Środkowej. Hiszpańscy żeglarze przywieźli ją do Europy. Uprawiana jest od tysięcy lat. Dynia to warzywo pełne smaków i możliwości kulinarnych. Wykracza poza jesienne dekoracje. Dynie idealnie nadają się do dekoracji i wypieków. Dynia na Halloween to popularny element dekoracji. Jest symbolem jesieni i obfitości. Symbolizuje też płodność, ochronę i dobrobyt. Dynia znalazła zastosowanie w kuchni i przemyśle spożywczym.
Dynia jest niezwykle wartościowym warzywem. Zawiera dużo witaminy A (karotenu). Posiada też witaminy B1, B2, C, PP, E. Znajdziemy w niej kwasy organiczne i pektyny. Wartości odżywcze dyni obejmują wysoką zawartość witaminy A. Jest bogata w antyoksydanty. Dynia jest niskokaloryczna i lekkostrawna. Działa odtruwająco i moczopędnie. Może obniżać cholesterol. Reguluje też przemianę materii. Należy unikać jedzenia dyni na surowo. Surowa dynia może zaszkodzić.
Wybór odpowiedniej odmiany dyni
W Polsce można spotkać ponad 45 odmian dyni. Różnorodność odmian dyni zachwyca. Każdy znajdzie coś dla siebie. Od małych, ozdobnych dyń po ogromne okazy. Każdy rodzaj dyni ma unikalne cechy. Odmiany różnią się kolorem i kształtem. Mają też różny smak. Różnorodność obejmuje kolory od zieleni do bieli. Spotkamy też odcienie żółci i brązu.
Odmiany dyni jadalnych charakteryzują się smacznym miąższem. Mają też większy rozmiar. Dynia Hokkaido jest najpopularniejszą odmianą w Polsce. To japońska odmiana dyni olbrzymiej. Ma intensywnie pomarańczowy kolor. Jej smak jest orzechowy. Dynia Hokkaido nie wymaga obierania. Jej skórka jest jadalna po ugotowaniu.
Dynia piżmowa (Butternut) ma delikatny smak. Jest orzechowy. Jej miąższ jest zwarty i intensywnie żółty. Ma małą ilość pestek. Jest słodsza od Hokkaido. Nadaje się do deserów i ciast. Dynia prowansalska (Muscat) ma zieloną skórkę. Jej miąższ jest blado pomarańczowy. Ma charakterystyczną, żebrowaną skórkę. Jest francuską odmianą.
Dynia makaronowa po ugotowaniu rozpada się na nitki. Przypominają spaghetti. Po upieczeniu zmienia się w soczyste nitki. Dynia żołędziowa (Acorn) idealnie nadaje się do faszerowania. Jest dobra do zapiekania. Dynia Kabocha to japońska odmiana. Ma słodki, orzechowy smak. Używana jest w kuchni azjatyckiej. Dynia Lunga di Napoli jest długa i zielona. Ma szare pasy. Może osiągać do 15 kg. Nadaje się do surowego spożycia i gotowania. Dynia Delicata ma cienką skórkę. Można ją spożywać razem z miąższem.
Dynia bezłupinowa posiada delikatne pestki. Są smaczne. Nie mają twardej łupiny. Dynia zielona obejmuje odmiany o zielonej skórce. Należą do nich muszkatołowa czy makaronowa. Są jadalne i dekoracyjne.
Dynia olbrzymia może ważyć ponad 100 kg. Używana jest głównie do dekoracji i pieczenia. Odmiany dyni olbrzymiej to między innymi Big Max i Atlantic Giant. Dynia Bambino może ważyć od 15 do 50 kg. Dynia ozdobna nie nadaje się do spożycia. Służy do dekoracji. Używa się jej na Halloween i do jesiennych kompozycji. Dynia turbanowa jest często wykorzystywana jako element jesiennych aranżacji.
Jaka jest najpopularniejsza odmiana dyni w Polsce?
Najpopularniejszą odmianą dyni w Polsce jest Dynia Hokkaido.
Czy skórka dyni Hokkaido jest jadalna?
Tak, skórka dyni Hokkaido jest jadalna. Nie trzeba jej obierać przed gotowaniem.
Podstawy uprawy dyni w ogrodzie
Wyhodowanie dyni może być proste. Dynia posiada wysoką plenność. Jest łatwa w uprawie. Ma różnorodne zastosowania. Uprawa dyni wymaga słonecznego stanowiska. Miejsce powinno być ciepłe. Stanowisko dla dyni powinno być też osłonięte od wiatrów. Dynia jest ciepłolubna. Roślina ma niską odporność na mróz. Optymalny odczyn gleby to pH między 6,0 a 7,0. Preferowane gleby to żyzne i przepuszczalne. Gleba powinna być wilgotna i lekko kwaśna.
Nasiona dyni wysiewa się od drugiej połowy maja. Można siać do końca czerwca. Sadzenie odbywa się po ostatnim przymrozku. Gleba musi osiągnąć co najmniej 21°C. Nasiona sadzi się na głębokości 2-3 cm. Odstępy między roślinami to 1,2-1,8 m. Odstępy między rzędami to 2,4-3,0 m. Przy standardowych odmianach odstępy to min. 60 cm na 200 cm. Dynie można sadzić z nasion lub rozsad. Przy sadzeniu z rozsad warto umieszczać je w szklarni. Można też postawić je na słonecznym parapecie. Sadzenie sadzonek w gruncie odbywa się w maju. Zachowaj odległość około 2 metrów. Gleba do siewu powinna być żyzna. Można sadzić w dołkach.
Podlewanie jest konieczne. Szczególnie w suche lata. Podlewaj raz w tygodniu. Podaj 2-5 cm wody. Podlewaj u podstawy rośliny. Unikaj moczenia pędów i liści. Może to zwiększać ryzyko chorób grzybiczych. Podlewanie jest konieczne nawet do 2 razy w tygodniu w upały. Codzienne podlewanie i zraszanie liści jest ważne. Szczególnie podczas zawiązywania owoców. Warto systematycznie podlewać dynię.
Warto nawozić dynię. Rób to co 2 tygodnie. Używaj nawozu z dużą zawartością potasu. Nawożenie powinno być zrównoważone podczas sadzenia. Stosuj nawóz high-potassium podczas kwitnienia. Zaleca się nawożenie organiczne i mineralne. Zasilaj nawozami organicznymi. Dobra jest gnojówka z pokrzywy. Nawoź co 8-10 dni. Stosuj nawozy organiczne i mineralne. Rozsiewaj nawozy azotowe przed sadzeniem. Nawoź też w okresie wegetacji.
Pielęgnacja dyni obejmuje ściółkowanie. Zalecane jest ściółkowanie skoszoną trawą. Można użyć kompostu lub zrębków. Regularne odchwaszczanie i spulchnianie gleby jest ważne.
Kiedy najlepiej sadzić dynię?
Najlepiej sadzić dynię po ostatnim przymrozku. Zazwyczaj od drugiej połowy maja.
Jak często podlewać dynię?
Podlewaj dynię raz w tygodniu. W upały nawet dwa razy w tygodniu. Zapewnij 2-5 cm wody.
Sekrety uprawy gigantycznych dyni
Uprawa gigantycznych dyni to sport. To też hobby. Dążenie do rekordów wielkościowych jest trendem. Gigantyczne dynie są bardzo konkurencyjnym przemysłem. Uprawa gigantycznych dyni wymaga dużej przestrzeni. Jedna roślina potrzebuje miejsca o średnicy 10 stóp. To około 100 stóp kwadratowych. Wymaga też cierpliwości. Potrzebne są odpowiednie techniki.
Wybierz odmiany przeznaczone do bicia rekordów. Odmiana Atlantic Giant jest często stosowana w konkursach. Nasiona Atlantic Giant można znaleźć w specjalistycznych sklepach. Inne odmiany to Big Max, Atlant, Titan. Przy odpowiedniej pielęgnacji owoce mogą osiągnąć do 150 kg. Dojrzałe owoce Big Max ważą do 40 kg. Mają słodki miąższ. Skórka jest jasno pomarańczowa. Odmiana Atlant dojrzewa w 110-130 dni. Waga waha się od 20 do 50 kg. Niektóre dynie Titan osiągnęły 150 kg.
Przygotuj miejsce w ogrodzie. Zapewnij co najmniej 8 godzin światła słonecznego dziennie. Uprawiaj na żyznej glebie. Przygotowanie miejsca na jesieni jest ważne. Wzbogać podłoże obornikiem lub kompostem. Możesz użyć nawozów. Gleba powinna osiągnąć +10-12°C przed siewem.
Przygotuj nasiona dyni przed wysiewem. Wybierz najcięższe nasiona. Ogrzej je w temperaturze 50-60°C przez 2 godziny. Przetrzymuj nasiona w roztworze nadmanganianu potasu (1%) przez 12 godzin. Możesz przygotować nasiona w roztworze popiołu. Użyj 2 łyżek popiołu na litr wrzącej wody. Zwilż gazę i zawiń nasiona na 12 godzin. Możesz moczyć nasiona dyni przed wysiewem.
Sadzenie z nasion odbywa się na głębokości 4-3 cm. Odległości między rzędami to 1-2 m. Między otworami zostaw 1 m. Przykryj łóżka folią w chłodne noce. Usuń folię po 7 dniach od pojawienia się sadzonek. Przy przerzedzaniu zostaw 2 pędy w otworze.
Intensywne podlewanie jest kluczowe. W upały dynia potrzebuje dużo wody. Nawet od 400 do 500 litrów dziennie. Podlewać należy po 3 tygodniach od sadzenia. Stosuj 6-7 litrów wody na m² dziennie. Wilgotna ziemia jest ważna do tworzenia dużych owoców.
Nawoź dynię regularnie. Stosuj nawozy organiczne i mineralne. Nawoź co 5-10 dni. W pierwszych 55 dniach stosuj nawóz wysokiego azotu. Podczas kwitnienia zwiększ fosfor. Dobry jest np. posiłek kości. Nawoź trzy razy w sezonie. Przed kwitnieniem, po pojawieniu się jajników. Nawoź też po usunięciu jajników. Wprowadzaj nawozy rozcieńczone wodą. Stosuj proporcje odpowiednie do fazy wzrostu. Spryskuj liście roztworem mocznika. Rób to przy pochmurnej pogodzie. Posypuj krzewy popiołem drzewnym podczas dojrzewania.
Pielęgnacja obejmuje usuwanie nieowocujących pędów. Usuwaj też najsłabsze zawiązki. Zostaw tylko jeden owoc na roślinie. Kontroluj wielkość jajników. Zostaw największy. Usuń resztę. W czasie wzrostu szczypaj dynie. Twórz krzewy z jednym pędem głównym. Usuwaj boczne pędy. Wytnij boczne winorośle. Rób to, gdy osiągną 8 stóp długości. Zakopuj końce winorośli w glebie. Zwiększa to energię rośliny. Ręcznie zapylaj kwiaty. Przykryj je sznurkiem ogrodniczym. Użyj miękkiej szczoteczki do dodatkowego zapylania.
Przy uprawie dyni olbrzymiej konieczny może być montaż podpór. Można użyć statywu z trzech tyczek. Podnoś owoc na drewnianej palecie. Rób to, gdy osiągnie 10-15 funtów. Przesuwaj dynię. Zapobiega to zgnieceniu głównej łodygi. Używaj ściółki. Zapobiega gniciu owocu.
Można wyhodować dużą dynię bez azotanów. Zapewnij odpowiednią przestrzeń. Potrzebujesz 1,5 m² na dynię. Utrzymuj roślinę w pełnym świetle. Zapewnij wilgotną ziemię.
Ile miejsca potrzebuje gigantyczna dynia?
Gigantyczna dynia wymaga miejsca o średnicy 10 stóp. To około 100 stóp kwadratowych.
Jak często nawozić gigantyczną dynię?
Nawoź gigantyczną dynię regularnie. Stosuj nawozy co 5-10 dni.
Zbiór i przechowywanie dyni
Kiedy zbierać dynie? Dojrzała dynia ma twardą skórkę. Łodyga zaczyna pękać. Kolor jest pełny i intensywny. Dojrzała dynia po stuknięciu wydaje głuchy dźwięk. Czas na zbiór i dojrzałość dyni to około 120-140 dni od siewu. Zbiór dyni Bambino następuje pod koniec września. Zbiór kiedy skórka twardnieje. Zbieraj przed przymrozkami.
Krajać dynie należy nożem lub sekatorem. Ostrożnie zbieraj dojrzałe dynie. Odcinaj nożem lub sekatorem.
Po zerwaniu dynię należy utwardzić. Wystaw ją na słońce na co najmniej 10 dni. Susz w cieniu. Przechowuj w chłodnym, suchym miejscu. Warunki wysokiej wilgotności i temperatury do 10°C są optymalne. Dynia długo się przechowuje. Można przechowywać nawet do 6 miesięcy. Dynie mogą przetrwać wiele miesięcy. Wymagają odpowiednich warunków przechowalniczych. Duże dynie nie tracą na przechowywaniu. Zachowują smak i właściwości użytkowe.
Jak sprawdzić, czy dynia jest dojrzała?
Dojrzała dynia ma twardą skórkę. Wydaje głuchy dźwięk po stuknięciu. Łodyga zaczyna pękać.
Jak długo można przechowywać dynię?
Dynie można przechowywać nawet do 6 miesięcy. Wymagają chłodnego i suchego miejsca.
Dynia w kuchni i dla zdrowia
Dynia to uniwersalny składnik potraw. Można z niej przygotować wiele dań. Przygotuj z dyni kremowe zupy. Zrób też curry. Stwórz pasty do kanapek z dyni. Możesz dodać marchewkę. Podawaj placki dyniowe. Sprawdzą się na śniadanie. Zrób je w wersji słodkiej lub wytrawnej. Wykorzystaj dynię do przygotowania makaronu. Dodaj aromatyczny sos. Faszeruj dynię żołędziową. Użyj sezonowych warzyw i przypraw. Dynia nadaje się do zup, ciast i puree. Kwiaty dyni można dodawać do sałatek. Nadają się też do smażenia. Olej z pestek dyni jest wartościowy. Pestki dyni są smaczne i zdrowe.
Dynia jest niskokaloryczna. Ma tylko około 30 kcal na 100 g. Jest lekkostrawna. Zawiera witaminy A, B, C. Dynia promuje utratę wagi. Może wspierać leczenie patologii naczyniowych. Działa odtruwająco i moczopędnie. Pomaga obniżyć cholesterol. Reguluje przemianę materii. Miąższ dyni zawiera witaminy i sole mineralne. Jest bogaty w beta-karoten.
Czy dynia jest zdrowa?
Tak, dynia jest bardzo zdrowa. Jest niskokaloryczna. Zawiera wiele witamin i minerałów.
Co można zrobić z dyni w kuchni?
Z dyni można zrobić zupy, ciasta, puree, pasty, placki, curry, a nawet makaron.
Konkursy i festiwale dyniowe
Ogromne dynie zyskują na popularności. Konkursy na największą dynię odbywają się co roku. Organizowane są festiwale dyniowe. Dzień Dyni odbył się 14 października 2023 r. Miejscem był Ogród Botaniczny PAN w Powsinie. Odbył się też XIX Dolnośląski Festiwal Dyni. Miał miejsce w Ogrodzie Botanicznym Uniwersytetu Wrocławskiego.
W konkursach zgłaszane są gigantyczne dynie. W konkursie w Powsinie wzięło udział 9 hodowców. Najcięższa dynia w Polsce waży 907 kg. Została wyhodowana przez Mateusza Dąbrowskiego. Pochodzi z Zarzecza na Podkarpaciu. Rekordowa dynia pobiła ubiegłoroczny rekord Polski. Wynosił 893,5 kg. Dynia Dorotka ważyła 893,5 kg w 2022 roku we Wrocławiu. Należała do hodowców Grzegorza i Marcina Złotoucha. Najokazalsze dynie to: Dynia Elizabeth (221,2 kg), Nel (470 kg), Zuza (492 kg).
Najcięższa dynia na świecie ważyła 1246,9 kg. Rekord ustanowił Travis Gienger. Została zaprezentowana podczas 50. Safeway World Championship Pumpkin Weigh-Off. Rekordzistka z 2021 roku ważyła 1226 kg. Wyhodował ją Stefano Cutrupi. Rekord z 2016 roku wynosił 1190,49 kg. Ustanowił go Mathias Willemijns w Niemczech. Rekord z 2012 roku w USA ważył 1109,5 kg.
Rekordowe okazy potrafią przybierać na wadze. Dynia Dorotka przybierała do 20-30 kg w ciągu 24 godzin. Inna dynia przybierała około 15-16 kg w ciągu 24 godzin. Transport dyni-giganta wymaga specjalistycznego sprzętu. Potrzebny jest podnośnik. Używa się trójnogów, pasów i palet. Wymagana jest ładowarka i auto laweta.
„W czasie ważenia byłem tyłem do ekranu. Kiedy moi przyjaciele i publiczność zobaczyli wagę, podnieśli mnie z radości.” – Travis Gienger
„Spróbuję w przyszłym roku. Rekordy są po to, by je bić.” – Travis Gienger
Podczas festiwali wyłaniane są też najdziwniejsze dynie. Mają unikalne kształty i kolory. Na wydarzeniach oferowane są różne odmiany dyni. Można kupić wyroby rękodzielnicze. Uprawa gigantycznych dyni to pasja. Wymaga dużo pracy i poświęcenia. Niektórzy myślą, że tylko posadzą i urośnie. Samo rośnięcie dyni to około pół roku. Hodowlę zaczyna się wczesną wiosną. Uprawa gigantycznych dyni to nie tylko hobby, to sport.
Trendy ogrodnicze pokazują wzrost zainteresowania. Ludzie chcą uprawiać własne dynie. Interesują się rekordowymi okazami. Szukają sezonowych i zdrowych składników. Rośnie popularność dyni w kuchni wegetariańskiej. Zwiększa się zainteresowanie dekoracjami z dyni. Stosuje się naturalne środki ochrony roślin. Modne są ekologiczne metody pielęgnacji. Ręczne zapylanie roślin jest alternatywą.
Ile ważyła najcięższa dynia w Polsce?
Najcięższa dynia w Polsce ważyła 907 kg.
Gdzie odbywają się konkursy dyniowe w Polsce?
Konkursy dyniowe odbywają się między innymi w Ogrodzie Botanicznym PAN w Powsinie i Ogrodzie Botanicznym Uniwersytetu Wrocławskiego.
Zobacz także:
Dodaj komentarz