Jakie plony zbóż, rzepaku i okopowych prognozują eksperci? Sprawdź najnowsze dane dla Polski i Unii Europejskiej. Dowiedz się, co wpływa na wielkość zbiorów i jak zmieniało się rolnictwo przez lata.
Prognozy plonów w Unii Europejskiej na 2025 rok
Zespół monitoringu upraw MARS przedstawił czerwcową prognozę. Dotyczy ona plonowania roślin uprawnych w 2025 roku w UE. KE prognozuje średnie plony soi w UE na 2,85 tony z hektara. Średnia dla UE dla pszenicy miękkiej to 6,08 tony z hektara. Jęczmień ozimy ma średni plon 5,39 tony z hektara. Jęczmień jary osiągnie średnio 4,55 tony z hektara. Średnia dla żyta wynosi 4,19 tony z hektara. Pszenżyto w UE prognozowane jest na 4,44 tony z hektara. Rzepak ma średnią 3,18 tony z hektara. Kukurydza osiągnie 7,46 tony z hektara. Buraki cukrowe dadzą średnio 76,3 tony z hektara. Ziemniaki prognozowane są na 37,1 tony z hektara. Słoneczniki osiągną 2,11 tony z hektara.
Sprawdźmy plony w poszczególnych krajach UE. Największe średnie plony pszenicy miękkiej są w Irlandii. Wynoszą one 9,85 tony z hektara. Najmniejsze plony pszenicy miękkiej notuje Portugalia. Tam zbiera się 2,35 tony z hektara. Żyto najlepiej plonuje w Danii. Zbiory to 6,29 tony z hektara. Portugalia ma najniższe plony żyta, tylko 1,10 tony z hektara. Jęczmień ozimy ma najwyższe plony w Irlandii. Dają one 9,35 tony z hektara. Najniższe plony jęczmienia ozimego są na Cyprze. Wynoszą 1,75 tony z hektara. Jęczmień jary najlepiej plonuje w Irlandii. Tam zbiera się 7,33 tony z hektara. Najniższe plony jęczmienia jarego są na Łotwie. Wynoszą 3,19 tony z hektara. Pszenżyto najlepiej plonuje w Niemczech. Zbiory to 5,81 tony z hektara. Najniższe plony pszenżyta są w Portugalii. Wynoszą 1,52 tony z hektara. Rzepak najlepiej plonuje w Irlandii. Tam zbiera się 4,80 tony z hektara. Najmniejsze plony rzepaku są w Finlandii. Wynoszą 1,38 tony z hektara. Kukurydza na ziarno najlepiej plonuje w Hiszpanii. Daje 11,9 tony z hektara. Najmniejsze plony kukurydzy są w Rumunii. Wynoszą 4,65 tony z hektara. Buraki cukrowe najlepiej plonują w Belgii. Zbiory to 86,5 tony z hektara. Najmniejsze plony buraków są w Rumunii. Wynoszą 36,5 tony z hektara. Ziemniaki najlepiej plonują w Danii. Tam zbiera się 45,1 tony z hektara. Najmniejsze plony ziemniaków są w Rumunii. Wynoszą 16,3 tony z hektara. Słoneczniki najlepiej plonują na Węgrzech. Dają 2,62 tony z hektara. Najmniejsze plony słoneczników są w Hiszpanii. Wynoszą 1,18 tony z hektara. Soja najlepiej plonuje we Włoszech. Tam zbiera się 3,46 tony z hektara. Najmniejsze plony soi są w Rumunii. Wynoszą 2,22 tony z hektara.
Spójrzmy na Polskę. Średnie plony pszenicy miękkiej wyniosą 5,25 tony z hektara. To wzrost o 1% w porównaniu do 2024 roku. Polska średnia dla żyta to 3,44 tony z hektara. To spadek o 4% w porównaniu do 2024 roku. Jęczmień ozimy w Polsce osiągnie 4,94 tony z hektara. To wzrost o 6%. Jęczmień jary da 3,89 tony z hektara. To wzrost o 1%. Pszenżyto w Polsce prognozowane jest na 4,36 tony z hektara. To spadek o 1%. Rzepak osiągnie 3,14 tony z hektara. To spadek o 3% w porównaniu do 2024 roku. Kukurydza w Polsce da 7,26 tony z hektara. To spadek o 1%. Buraki cukrowe osiągną 68,1 tony z hektara. To wzrost o 7%. Ziemniaki w Polsce prognozowane są na 31,5 tony z hektara. To wzrost o 4%. Słoneczniki dadzą 2,32 tony z hektara. To spadek o 5%. Soja w Polsce osiągnie 2,47 tony z hektara. To spadek o 3%.
Średnie plony zbóż w Polsce – ogólne dane
W Polsce plony zbóż wynoszą zazwyczaj od 3 do 8 ton z hektara. Pszenica daje plony od 4 do 8 ton na hektar. Jęczmień daje od 3 do 6 ton na hektar. Żyto plonuje od 3 do 5 ton na hektar. Owies daje od 3 do 5 ton na hektar. Pszenica może osiągać nawet 8 ton z hektara w sprzyjających warunkach. Te wartości są średnie dla całego kraju. Różnią się w zależności od regionu. Zależą też od wielu czynników.
Co wpływa na plony zboża? Kluczowa jest jakość gleby. Ważne jest też nawożenie i ochrona roślin. Duże znaczenie mają warunki pogodowe. Stosowane technologie uprawy również wpływają na zbiory.
Ile zboża można uzyskać z jednego hektara?
W Polsce plony zbóż wynoszą zazwyczaj od 3 do 8 ton z hektara. Zależy to od gatunku i warunków uprawy.
Jakie zboże daje największe plony?
Pszenica może dawać największe plony. W sprzyjających warunkach osiąga nawet 8 ton z hektara. Jęczmień również może osiągać wysokie plony.
Plony w Polsce w 2023 roku według GUS
Główny Urząd Statystyczny (GUS) przedstawił szacunki produkcji rolnej. Wyniki dotyczą zbiorów z 2023 roku. Pokazują też porównanie do lat poprzednich. W Polsce średni plon pszenicy w 2023 roku wyniósł 5,2 tony z hektara. Było to mniej niż w 2022 roku (5,34 t/ha). Było jednak więcej niż średnia pięcioletnia (4,84 t/ha). Plony jęczmienia wyniosły 4,17 tony z hektara. To mniej niż w 2022 roku (4,43 t/ha). Jest to jednak więcej niż średnia z ostatnich 5 lat (3,83 t/ha). Plon jęczmienia jarego to 3,8 tony z hektara. W 2022 roku było to 3,95 t/ha. Średnia z 5 lat wynosiła 3,44 t/ha. Plon jęczmienia ozimego to 4,79 tony z hektara. W 2022 roku było to 4,95 t/ha. Średnia 5-letnia to 4,65 t/ha.
Kukurydza osiągnęła średnio 7,05 tony z hektara. W 2022 roku było to 6,98 t/ha. Średnia z ostatnich 5 lat to 6,79 t/ha. Zbiory żyta szacowano na 3,38 tony z hektara. W 2022 roku było to 3,58 t/ha. Średnia 5-letnia to 3,07 t/ha. Plony pszenżyta wyniosły 4,2 tony z hektara. W 2022 roku było to 4,51 t/ha. Średnia z 5 lat to 3,98 t/ha. Plony rzepaku wyniosły 3,23 tony z hektara. W 2022 roku było to 3,38 t/ha. Średnia 5-letnia to 3,05 t/ha. Zbiory buraków cukrowych prognozowano na 63,4 tony z hektara. W 2022 roku było to 57,3 t/ha. Średnia z 5 lat to 59,4 t/ha. Zbiory ziemniaków wyniosły 28,2 tony z hektara. W 2022 roku było to 30,8 t/ha. Średnia z 5 lat to 27,8 t/ha.
Dane GUS obejmują wyniki produkcji rolniczej od 2018 do 2024 roku. Szacunki różnią się sezonowo. Są to dane uśrednione dla całego kraju. Dotyczą głównie zbiorów zbóż i ziemiopłodów. Obejmują też produkcję warzyw i owoców. Szacunki dotyczą rolnictwa i leśnictwa.
Żyto w Polsce – uprawa, plony i opłacalność
Żyto odgrywa istotną rolę w polskim rolnictwie. W 1950 roku uprawy żyta zajmowały ponad jedną trzecią całego areału roślin uprawnych w Polsce. W 2023 roku uprawy żyta objęły około 0,7 miliona hektara. Stanowiło to 7% gruntów ornych. Dało to około 2,6 miliona ton ziarna. Szacuje się, że żyto jare w 2023 roku uprawiano na 20 tysiącach hektara. To 3% powierzchni upraw żyta.
Plon uzyskiwany z hektara jest kluczowy. Ocenia on efektywność uprawy żyta. W Polsce średnie plony żyta na hektar wynoszą około 3-4 tony. W technologiach profesjonalnych plony mogą sięgać do 5-6 ton na hektar. Średnie plony żyta w Polsce wyniosły w 2023 roku około 35,5 decytony z hektara (czyli 3,55 tony z hektara). Hybrydowe odmiany żyta dają plony o około 20% wyższe. Odmiany populacyjne dają około 80 decytony z hektara. Hybrydy osiągają około 100 decytony z hektara. Odporne i wysokoplne odmiany to 'Bogatka’, 'Kobra’, 'Tonacja’, 'Henika’. W 2023 roku zarejestrowano 9 odmian żyta jarego. Tylko trzy z nich zalecano do upraw na 2024 rok. Istnieją też zalecane odmiany ozime.
Opłacalność uprawy żyta zależy od cen rynkowych. Ceny skupu żyta konsumpcyjnego w 2023 roku spadły. Z 1150 zł za tonę do 625 zł. Na koniec marca 2024 roku wyniosły około 570 zł. Ceny skupu żyta paszowego wyniosły w marcu 2024 roku około 560 zł za tonę. Eksperci przewidują stabilizację lub lekki wzrost cen zbóż, w tym żyta.
- Postaw na odmiany hybrydowe żyta jarego. Zwiększą one plony.
- Inwestuj w nowoczesne technologie uprawy. Poprawią one opłacalność.
- Obserwuj trendy cenowe na rynku zbóż. Dostosuj strategię sprzedaży.
Czynniki wpływające na wielkość plonów
Wielkość plonów zależy od wielu czynników. Rodzaj gleby ma ogromne znaczenie. Gleby o odpowiedniej strukturze i składzie mineralnym sprzyjają lepszemu wzrostowi roślin. Warunki klimatyczne są kluczowe. Roślina żyta preferuje umiarkowane temperatury i odpowiednią ilość opadów. Niektóre odmiany żyta są odporne na zmienne warunki klimatyczne.
Metody uprawy i pielęgnacja wpływają na zbiory. Nawożenie i ochrona roślin są niezbędne. Rotacja roślin jest konieczna. Pomaga ona unikać wyczerpywania gleby. Ważne jest monitorowanie szkodników i chorób. Stosowanie środków ochrony roślin jest częścią pielęgnacji. Można używać pułapek feromonowych. Nawożenie dostarcza składniki odżywcze. Chodzi o azot, fosfor i potas.
Nowoczesne technologie mogą poprawić plony. Rolnictwo precyzyjne wykorzystuje dane. Systemy monitoringu upraw dostarczają informacji. Ewidencja zabiegów pozwala planować działania. Inteligentne systemy nawadniania optymalizują zużycie wody. Odmiany genetycznie modyfikowane mogą być bardziej odporne. Technologia IoT (Internet of Things) pomaga monitorować plantacje. Inwestycje w nowoczesne maszyny rolnicze zwiększają efektywność. Precyzyjne siewniki zapewniają równomierny siew. Uprawy bezorkowe chronią glebę.
Trendy w rolnictwie obejmują wykorzystanie technologii. Dąży się do zwiększenia plonów. Ważne jest zarządzanie czynnikami zewnętrznymi. Ekologiczne metody ochrony roślin zyskują na znaczeniu. Zrównoważone metody uprawy stają się popularne. Obejmują one minimalizację pestycydów i agroekologię. Chodzi też o ochronę bioróżnorodności.
Rolnictwo kiedyś i dziś – porównanie 1974 i 2024
Stosunek przychodów i kosztów w rolnictwie zmienia się. Coraz bardziej na niekorzyść rolników. Średnia powierzchnia użytków rolnych w gospodarstwach indywidualnych w 1974 roku wynosiła 5,5 hektara. Dziś gospodarstwa muszą być większe. Wymaga tego opłacalność produkcji. Rozwój rolnictwa wymaga dużych areałów. Potrzebne są też inwestycje.
Spójrzmy na ceny. W 1974 roku średnia cena skupu pszenicy wynosiła 3950 zł za tonę. Żyta 2950 zł za tonę. Jęczmienia 3700 zł za tonę. Owsa 2900 zł za tonę. Ziemniaka 1400 zł za tonę. W 2024 roku średnia cena pszenicy to 780 zł za tonę. Żyta 530 zł za tonę. Jęczmienia 690 zł za tonę. Owsa 780 zł za tonę. Ziemniaka 2240 zł za tonę.
Koszty również się zmieniły. W 1974 roku tona mocznika kosztowała 3200 zł. Fosforan prosty 760 zł za tonę. Ciągnik Ursus C330 kosztował 120 tysięcy złotych. Kombajn Bizon Z050 550 tysięcy złotych. Wzrost cen maszyn i nawozów jest znaczący. Wymusza to większe rozmiary produkcji. Przeciętni rolnicy odczuwają niekorzystne relacje cenowe.
Średnie plony wzrosły. W 2023 roku średni plon pszenicy ozimej wyniósł 5,5 tony z hektara. Pszenicy jarej 4,0 tony z hektara. Ziemniaków 29,4 tony z hektara. Średni przychód z hektara w 2024 roku dla pszenicy ozimej to 4290 zł. Dla ziemniaków 65,9 tysiąca złotych z hektara.
Siła nabywcza pieniądza spadła. Średnia pensja w 1974 roku wynosiła 3185 zł. Obecnie wynosi 5806 zł netto. Bochenek chleba kosztował 2 zł w 1974 roku. Dziś kosztuje około 3,70 zł. Samochód Syrena 105 kosztował 100 tysięcy złotych. Nowa Toyota Corolla kosztuje obecnie około 100 tysięcy złotych.
Polskie rolnictwo jest rabowane. Teraz w białych rękawiczkach
Takie zestawienia, najlepiej jeszcze w jakiejś graficznej formie powinny docierać do nie-rolników.
Sacząnek dla redakcji, że podjęła się takiego porównania, pracuję na gospodarstwie od 57 lat, i miałem zamiłowanie do pracy na roli.
Ile siać i sadzić? Praktyczne dawki
Zastanawiasz się, ile materiału siewnego potrzebujesz? Dawka siewu żyta wynosi od 150 do 250 kg na hektar. Dawka siewu pszenicy ozimej to 150 do 250 kg na hektar. Pszenicy jarej sieje się od 150 do 250 kg na hektar. Pszenżyta od 150 do 200 kg na hektar. Dawka siewu jęczmienia to 120-180 kg na hektar. Dawka siewu rzepaku wynosi od 3 do 5 kg na hektar. Tatarki sieje się od 150 do 200 kg na hektar.
Sadzonki sadzi się w różnych ilościach. Sadzonek ziemniaka potrzebujesz od 2500 do 3500 kg na hektar. Sadzonek truskawek sadzi się od 30 000 do 50 000 na hektar. Sadzonek porzeczki czarnej potrzeba od 2500 do 3000 sztuk na hektar. Ogólna liczba sadzonek na hektar to od 1000 do 5000. Zależy to od rodzaju uprawy.
Ważne jest też nawożenie. Musztarda sieje się w ilości 8-12 kg na hektar. Poprawia strukturę gleby. Wiąże azot. Dawka kieserytu wynosi 300-500 kg na hektar. Zwiększa on zawartość magnezu w glebie. Dawka saletry na hektar trawy to 100-200 kg. Dawka wapna na hektar to 500-1000 kg. Wapna kredowego stosuje się 500-1500 kg na hektar. Dawka wapna posodowego to od 500 do 1000 kg na hektar. Dawka RSM wynosi od 200 do 400 kg na hektar. Polifosforan 6 stosuje się od 200 do 400 kg na hektar.
- Odpowiednie nawożenie i nawadnianie są kluczowe. Zapewniają wysokie plony.
- Monitorowanie wilgotności gleby jest ważne. Pomaga też kontrola chorób i szkodników.
- Rotacja upraw wpływa na wydajność roślin. Praktyki rolnicze też mają znaczenie.
- Przeprowadzaj regularne badania gleby. Dostosujesz dawki nawozów.
Pytania i odpowiedzi
Ile ton żyta można zebrać z 1ha pola?
Średnie plony żyta w Polsce wynoszą około 3-4 tony z hektara. W profesjonalnych technologiach uprawy można osiągnąć 5-6 ton z hektara. Według danych statystycznych średni plon żyta to około 2,31 tony z hektara.
Co wpływa na plony zboża?
Na plony zboża wpływa jakość gleby i warunki pogodowe. Ważne jest też nawożenie i ochrona roślin. Zastosowane technologie uprawy mają duże znaczenie. Odmiana zboża również wpływa na wielkość zbiorów.
Jakie są najbardziej plenne odmiany żyta?
Odporne i wysokoplne odmiany żyta to między innymi 'Bogatka’, 'Kobra’, 'Tonacja’, 'Henika’. Odmiany hybrydowe generalnie dają wyższe plony niż populacyjne.
Jakie są optymalne warunki glebowe dla uprawy żyta?
Żyto najlepiej rośnie na glebach o optymalnym pH w zakresie 6,0-7,5. Gleba powinna mieć odpowiednią strukturę i skład mineralny. Żyto jest tolerancyjne na słabsze gleby, ale lepsze warunki sprzyjają wyższym plonom.
Jaka jest optymalna głębokość siewu żyta?
Optymalna głębokość siewu żyta wynosi od 3 do 5 cm. Zapewnia to najlepsze warunki do kiełkowania i wzrostu roślin.
Jakie są najważniejsze szkodniki żyta i jak z nimi walczyć?
Najważniejsze szkodniki żyta to chowacze zbożowe i mszyce. Groźne są też nornice polne i przędziorki. Walka ze szkodnikami obejmuje monitorowanie ich obecności. Stosuje się środki ochrony roślin. Można też używać pułapek feromonowych.
Jak często należy nawozić uprawę żyta?
Częstotliwość nawożenia zależy od zasobności gleby i potrzeb roślin. Zazwyczaj stosuje się nawożenie przedsiewne i pogłówne. Analiza gleby pomaga ustalić odpowiednie dawki nawozów. Zapewnia to optymalne odżywienie roślin.
Czy żyto może być uprawiane na polach, gdzie wcześniej rosły inne rośliny?
Tak, żyto może być uprawiane po innych roślinach. Ważna jest rotacja upraw. Pomaga ona zachować zdrowie gleby. Zapobiega też nagromadzeniu się chorób i szkodników. Należy unikać siewu żyta po sobie lub po innych zbożach bez odpowiednich przerw.
Zobacz także:
Dodaj komentarz