Poziomki to małe owoce o intensywnym smaku. Możesz je uprawiać w ogrodzie lub na balkonie. Ten poradnik wyjaśnia, jak sadzić i pielęgnować poziomki. Dowiesz się też o najlepszych odmianach.
Charakterystyka poziomek – małe owoce, wielki smak
Poziomki to niewielkie, ale bardzo smaczne owoce. Wyróżniają się delikatnym, słodkim smakiem. Poziomki je się głównie na surowo. Wykorzystuje się je też do deserów. Rzadko używa się ich do przetworów.
Poziomki są dostępne krótko. Występują w małych ilościach. Ich cena bywa wysoka. Do uprawy domowej wykorzystuje się poziomkę pospolitą. Owocuje ona dłużej i obficiej niż dziki odpowiednik.
Poziomka to roślina aromatyczna. Plonuje niemal przez cały sezon. Owoce poziomek są mniejsze niż truskawek. Mają jednak bardziej intensywny smak. Zawierają też mniej wody.
Poziomka jest rośliną wieloletnią. Może obficie owocować przez wiele sezonów. Trzeba zapewnić jej odpowiednie warunki. Poziomka pospolita naturalnie występuje w całej Europie. W Polsce rośnie najczęściej na dziko.
Krzaczki osiągają 10-30 cm wysokości. Mają ząbkowane, trójdzielne liście. Kwiaty są białe i drobne. Kwitną w maju i czerwcu. Owoce są soczyste i aromatyczne. Zawierają dużo witaminy C. Mają też witaminy z grupy A, B, E, H, PP. Owoce zawierają karotenoidy i kwasy organiczne. Znajdziesz w nich kwas salicylowy i antocyjany. Liście poziomek są także cenne. Zawierają garbniki, flawonoidy i sole mineralne. Mają też olejek eteryczny.
„Poziomki to drobne, aromatyczne owoce, które są przysmakiem zarówno dzieci, jak i dorosłych.”
Owoce odżywiają i wzmacniają organizm. Pomagają też odtruwać. Regulują przemianę materii. Kwas salicylowy pomaga rozpuszczać kamień nazębny. Jest też dobry na choroby dziąseł. Owoce stosuje się w maseczkach kosmetycznych. Nadają się do cery tłustej.
Najlepsze odmiany poziomek do uprawy
Na rynku dostępnych jest wiele odmian poziomek. Można uprawiać odmiany rozłogowe. Istnieją też odmiany bezrozłogowe. Bezrozłogowe odmiany plonują obficiej. Są też łatwiejsze w utrzymaniu. Wybieraj odmiany dostosowane do warunków uprawy.
Oto kilka polecanych odmian:
- Rugia: Jest bezrozłogowa. Owoce ma średniej wielkości. Są słodkie i aromatyczne. Owocuje od czerwca do pierwszych przymrozków. To jedna z najczęściej polecanych odmian.
- Regina: Owoce dojrzewają od czerwca do końca września. Są duże i aromatyczne. Regina lepiej znosi krótkie susze. Może być mniej odporna na chłody wiosną. Jest popularną odmianą do ogrodu.
- Baron Solemacher: To stara, sprawdzona odmiana. Owocuje od czerwca do października. Owoce są większe, słodkie i odporne na choroby. Ceniona za wyjątkowy smak i aromat.
- Yellow Wonder: Ta odmiana ma białe owoce. Są słodkie i delikatne. Obficie owocuje od czerwca do września. To ciekawy wybór dla różnorodności.
- Attilla: Owoce pojawiają się od czerwca. Owocuje do pierwszych przymrozków. Ma aromatyczny smak.
Poziomki są odporne na wiele chorób. Dobrze radzą sobie w polskim klimacie. Wybór odpowiedniej odmiany zwiększa szansę na sukces. Możesz sadzić kilka odmian. Uzyskasz różnorodność smaku i wyglądu.
Kiedy i jak sadzić poziomki?
Wybór odpowiedniego terminu sadzenia jest ważny. Poziomki najlepiej sadzić wczesną wiosną. Optymalne są marzec i kwiecień. Możesz też sadzić późnym latem. Sierpień i wrzesień to dobre miesiące. Sadzenie w tych terminach pomaga roślinom ukorzenić się. Zapewnia im dobrą aklimatyzację.
Sadzenie wiosną pozwala zebrać pierwsze owoce. Możesz mieć zbiory już w tym samym roku. Sadzenie poziomek najlepiej przeprowadzić od maja do sierpnia. Przełom maja i czerwca jest dobrym czasem. Lipiec i sierpień też się nadają.
Kiedy najlepiej sadzić poziomki?
Najlepszy czas sadzenia poziomek to wczesna wiosna (marzec-kwiecień) lub późne lato (sierpień-wrzesień).
Przygotowanie gruntu jest kluczowe. Poziomki potrzebują dużej przestrzeni. Wymagają odpowiednich warunków. Plon będzie wtedy obfity i smaczny. Poziomki najlepiej rosną na słonecznych stanowiskach. Radzą sobie też w półcieniu. Potrzebują minimum 6 godzin słońca dziennie. Gleba powinna być żyzna i próchnicza. Musi być dobrze przepuszczalna. Optymalne pH gleby to 5,5-6,5. Gleba powinna być lekko kwaśna. Poziomki źle znoszą gleby piaszczyste i gliniaste.
Przed sadzeniem przeprowadź analizę gleby. Przygotuj miejsce sadzenia. Zapewnij odpowiedni drenaż. Miejsce powinno być osłonięte od wiatru. Sadzenie do gruntu wymaga odchwaszczania. Zasil glebę kompostem lub obornikiem.
Jak sadzić poziomki krok po kroku:
- Wybierz stanowisko słoneczne lub półcieniste.
- Przygotuj glebę: żyzną, próchniczą, przepuszczalną.
- Dodaj kompost lub obornik.
- Zachowaj odpowiednią odległość sadzenia. Sadź w rzędach. Odległość między sadzonkami to 20-30 cm. Między rzędami zostaw 70-80 cm. Minimalna rozstawa to 20 cm.
- Sadź sadzonki na głębokości, na której rosły wcześniej. Korzeń umieść pionowo.
- Upewnij się, że sadzonki są zdrowe.
- Po posadzeniu obficie podlej.
Możesz sadzić poziomki w doniczkach. Doniczki powinny mieć pojemność 3-4 litrów. Uprawa na balkonie jest bardzo popularna.
Pielęgnacja poziomek – podlewanie, nawożenie i przycinanie
Poziomki wymagają regularnej pielęgnacji. Zapewnia to zdrowy wzrost i obfite plony. Regularne podlewanie jest konieczne. System korzeniowy poziomek jest płytki. Wymaga częstego podlewania. Szczególnie w upalne dni. Zaleca się podlewanie rano lub wieczorem. Minimalizuje to straty wody.
Jak często podlewać poziomki?
Poziomki wymagają częstego podlewania, zwłaszcza w upalne dni. Podlewaj rano lub wieczorem.
Mulczowanie jest bardzo pomocne. Użyj słomy, kory lub mat. Zabezpiecza to glebę przed parowaniem. Ogranicza też wzrost chwastów. Pomaga chronić przed szkodnikami. Regularne odchwaszczanie jest kluczowe dla zdrowia roślin. Usuwaj chwasty wokół krzaczków.
Nawożenie wpływa na jakość owoców. Poziomki najlepiej reagują na naturalne nawozy. Stosuj kompost lub obornik. Nawozy organiczne są preferowane. Ograniczaj nawozy z dużą zawartością azotu. Nadmiar azotu może sprzyjać szarej pleśni. Pierwsze nawożenie wykonaj wczesną wiosną. Kolejne po kwitnieniu.
Przycinanie przeprowadza się wczesną wiosną. Zrób to po ostatnich przymrozkach. Usuwaj stare, uszkodzone pędy. Wycina się też chore części roślin. Nadmierne rozłogi również należy usuwać. Przycinanie zapewnia lepszy rozrost roślin.
Pielęgnacja poziomek trwa cały rok. Krzaczki wymagają uwagi bez przerwy. Od wiosny do jesieni podlewaj i nawoź regularnie. Na jesień obsyp starsze rośliny żyzną ziemią. Przygotuj glebę na wiosenny sezon. Planuj zabiegi na podstawie obserwacji.
Choroby i szkodniki poziomek – jak sobie radzić?
Poziomki są dość odporne. Mogą jednak atakować je choroby i szkodniki. Choroby grzybowe są najczęstszym problemem. Należą do nich szara pleśń i mączniak prawdziwy. Szkodniki to głównie mszyce i przędziorki. Osłabiają one rośliny. Ślimaki też mogą być problemem.
Profilaktyka jest najlepszą obroną. Sadzenie w odpowiedniej odległości zapobiega chorobom grzybowym. Nie sadź roślin za gęsto. Regularnie sprawdzaj rośliny. Reaguj na pojawiające się zagrożenia. Stosuj naturalne metody ochrony. Sieci przeciw owadom są skuteczne. Używaj naturalnych preparatów grzybobójczych. Wyciąg z czosnku działa odstraszająco. Sadzenie roślin towarzyszących też pomaga.
W przypadku silnego porażenia, stosuj środki chemiczne. Używaj ich ostrożnie. Preferuj ekologiczne metody uprawy. Naturalne metody obejmują kompostowanie. Stosuj nawozy organiczne. Mulczowanie również chroni rośliny. Zwiększasz w ten sposób zdrowie roślin.
Zbiór i przechowywanie poziomek
Zbiory poziomek to przyjemny moment. Zazwyczaj rozpoczynają się w czerwcu. Trwają do późnego lata. W zależności od odmiany, owocowanie może trwać dłużej. Odmiany takie jak Rugia owocują do pierwszych przymrozków. Zbiory powinny być regularne. Zbieraj owoce w pełni dojrzałe. Są wtedy czerwone lub żółte (np. Yellow Wonder). Zbieraj owoce nawet 2-3 razy w tygodniu.
Kiedy zbierać poziomki?
Zbiory poziomek zazwyczaj zaczynają się w czerwcu. Trwają do późnego lata lub pierwszych przymrozków, zależnie od odmiany.
Najlepiej zbierać owoce rano. Są wtedy jeszcze chłodne. Zbieraj je ostrożnie. Unikaj zgniatania. Transport i przechowywanie wymagają delikatności. Poziomki są bardzo wrażliwe. Można je przechowywać w lodówce. Zachowują świeżość przez 1-2 dni. Poziomki nadają się do zamrażania. Doskonale pasują do przetworów. Zrobisz z nich dżemy, konfitury, soki. Syropy z poziomek są pyszne.
Rozmnażanie poziomek
Poziomki można rozmnażać na kilka sposobów. Jednym ze sposobów jest wysiew nasion. Nasiona z dojrzałych owoców można zbierać. Wysiewa się je na przyszły sezon. Wysiew pod koniec zimy w pomieszczeniach jest możliwy. Jednak ten sposób jest mało efektywny. Poziomka bezrozłogowa rozmnaża się z nasion.
Inną metodą jest rozmnażanie przez rozłogi. Poziomka rozłogowa rozmnaża się z sadzonek. Pozyskiwanie sadzonek z rozłogów jest proste. Możesz to zrobić po 2 sezonach. Warto wtedy wymieniać starsze rośliny na młodsze. Zapewnia to lepsze plonowanie.
Poziomki a truskawki – główne różnice
Poziomki i truskawki należą do tej samej rodziny. Różnią się jednak znacząco. Poziomki są mniejsze od truskawek. Mają bardziej intensywny smak. Zawierają mniej wody. Poziomki wymagają cienia. Wolą chłodniejszą glebę. Truskawki preferują więcej słońca. Potrzebują cieplejszej gleby. Różnią się też wymaganiami glebowymi. Poziomki wolą glebę lekko kwaśną do neutralnego pH. Truskawki często potrzebują nieco innego pH.
Właściwości zdrowotne poziomek
Poziomki to nie tylko smaczne owoce. Mają też wiele właściwości zdrowotnych. Liście poziomek są bardzo wartościowe. Zawierają składniki korzystne dla układu moczowego. Wspierają też układ pokarmowy. Mają silne antyoksydanty. Liście mają właściwości przeciwbiegunkowe. Działają też bakteriobójczo.
Owoce są bogate w witaminy i minerały. Zawierają witaminę C w dużej ilości. Mają witaminy A, B1, B2, B6, E, H, PP. Dostarczają kwasów organicznych i soli mineralnych. Owoce odżywiają i wzmacniają organizm. Pomagają w odtruwaniu. Regulują przemianę materii. Kwas salicylowy w owocach pomaga zwalczać kamień nazębny. Jest dobry na choroby dziąseł. Owoce stosuje się w kosmetyce. Są składnikiem maseczek do cery tłustej.
Uprawa poziomek pozwala cieszyć się ich smakiem. Zyskujesz też ich cenne właściwości zdrowotne. To ekologiczny sposób na zdrowe owoce.
Zobacz także:
Dodaj komentarz