Dopłaty rolne 2025 i protesty rolników – wszystko, co musisz wiedzieć

Wsparcie finansowe dla rolników w Polsce przechodzi zmiany. Dotacje z Unii Europejskiej i krajowe programy pomocowe są kluczowe dla stabilności sektora. Rolnicy wyrażają swoje obawy i postulaty podczas licznych protestów.

Nowe zasady dopłat rolnych w 2025 roku

System dopłat rolnych w Polsce zmienia się. Te modyfikacje wynikają z Planu Strategicznego WPR 2023–2027. Weszły one w życie na początku 2023 roku. Rok 2025 przynosi kolejne dostosowania.

Główne obszary zmian obejmują warunkowość społeczną. Wprowadzono także nowe zasady dotyczące normy GAEC 2. Kluczowe stają się ekoschematy oraz wsparcie powiązane z produkcją. Rolnicy muszą dostosować swoje działania do nowych wymogów.

ARiMR opublikowała nowe zasady udzielania wsparcia. Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR) informuje o szczegółach. Dotacje mają często charakter pomocy de minimis. Limit takiej pomocy wynosi 20 tys. euro w okresie trzech lat podatkowych.

Wsparcie przysługuje rolnikom aktywnym zawodowo. Muszą oni posiadać co najmniej 1 ha użytków rolnych. Działalność rolniczą muszą prowadzić na dzień 31 maja 2025 roku. W wyjątkowych przypadkach dopłatę można otrzymać poniżej 1 ha. Wówczas kwota wsparcia musi przekroczyć 200 euro rocznie.

Od 2025 roku obowiązuje warunkowość społeczna. Obejmuje ona przestrzeganie przepisów prawa pracy. Dotyczy to także warunków pracy zatrudnionych pracowników. Dopłaty są powiązane z przestrzeganiem norm. Chodzi o ochronę środowiska i dobrostan zwierząt.

W ramach Zielonego Ładu wprowadzono nowe obowiązki. Niewłaściwe przycięcie żywopłotu może skutkować utratą wsparcia. Obowiązuje zakaz orki na torfowiskach od 2025 roku. Zakaz dotyczy także melioracji i przekształcania tych obszarów.

Wysokość i rodzaje wsparcia finansowego

Rolnicy mogą liczyć na różne formy wsparcia. Dostępne są dopłaty bezpośrednie. Można otrzymać także dopłaty obszarowe. Ważnym elementem są ekoschematy. Dostępne jest również wsparcie powiązane z produkcją.

Stawka podstawowego wsparcia dochodów (PWD) wynosi około 383,94 euro za hektar. Płatność redystrybucyjna (RED) jest dla gospodarstw do 30 ha. Wsparcie dla młodych rolników przysługuje do 40 lat. Otrzymują je przez 5 lat, do 50 ha.

Rolnicy mogą otrzymać wsparcie do zwierząt. Dopłaty do bydła wynoszą 343,46 zł za sztukę. Dopłaty do krów to 439,41 zł za sztukę.

Wsparcie dotyczy także konkretnych roślin. Dla strączkowych to 823,91 zł za hektar. Chmiel objęty jest wsparciem 1985,54 zł za hektar. Dla pomidorów stawka wynosi 2047,34 zł za hektar. Truskawki mają dopłatę 1237,42 zł za hektar.

Minimalna powierzchnia do uzyskania dopłaty wynosi 1 ha. Dla hodowli zwierząt minimalny próg to 200 euro.

Składanie wniosków o dopłaty – terminy i procedury

Proces składania wniosków o dopłaty jest cyfrowy. Wnioski składa się wyłącznie elektronicznie. Służy do tego aplikacja eWniosekPlus. Znajduje się ona na Platformie Usług Elektronicznych ARiMR (PUE ARiMR).

Termin złożenia wniosku upływa 15 maja 2025 roku. ARiMR wydłużyła termin składania wniosków do 2 czerwca 2025 roku. Możliwe jest także składanie wniosków w terminie sankcyjnym. Zgłoszenia do 17 czerwca i składanie do 27 czerwca wiąże się z karą. Kara wynosi 1% za każdy dzień opóźnienia. Jeżeli wniosek złożono w terminie sankcyjnym, zmniejszenie płatności o 1% za każdy dzień roboczy nie zostanie zastosowane.

ARiMR apeluje o pilne złożenie oświadczeń. Dotyczy to między innymi przypadków siły wyższej. Agencja przypomina, że dokumenty należy złożyć przed wydaniem decyzji o dopłatach 2025.

Kontrole ARiMR są wieloetapowe. Obejmują monitoring satelitarny przy użyciu systemu Sentinel. Prowadzone są kontrole na miejscu w gospodarstwach. Weryfikuje się także dokumenty złożone przez rolników. Naruszenia przepisów mogą skutkować zmniejszeniem dopłat. Może także dojść do cofnięcia wypłaty wsparcia.

W 2025 roku rolnicy muszą prowadzić bieżącą dokumentację. Chodzi o dokumentację działań rolniczych. Należy przestrzegać norm GAEC. Ważne jest także przestrzeganie prawa pracy.

Siła wyższa i nadzwyczajne okoliczności

W przypadku działania siły wyższej rolnik może uniknąć sankcji. Należy złożyć pisemne oświadczenie. Trzeba dołączyć odpowiednie dowody. ARiMR informuje o zasadach dotyczących nadzwyczajnych okoliczności.

Siła wyższa obejmuje różne zdarzenia. Są to na przykład klęski żywiołowe. Zaliczamy do nich choroby zwierząt lub roślin. Przykłady to także wywłaszczenia gruntów. Zagryzienie zwierząt przez dzikie zwierzęta również może być siłą wyższą. Nie można uznać tego za siłę wyższą, gdy zwierzęta były wypasane na obszarze zagrożonym.

W 2025 roku wystąpiły poważne szkody. Były one spowodowane przez nawałnice i gradobicie. Rolnicy ucierpieli także z powodu suszy i pożarów.

Katalog zdarzeń uznawanych za siłę wyższą jest szeroki. Obejmuje zniszczenie upraw przez dzikie zwierzęta. Występują niekorzystne warunki atmosferyczne. Do siły wyższej zalicza się pożar i choroby. Wywłaszczenie gruntów to także nadzwyczajna okoliczność.

Procedura zgłoszenia siły wyższej jest określona. Rolnik powinien złożyć oświadczenie. Należy dołączyć do niego dowody. Dokumenty składa się w ARiMR.

Dowody mogą być różnorodne. Mogą obejmować zeznania świadków. Ważne są opinie biegłych. Dokumentacja fotograficzna lub wideo jest przydatna. Raporty i protokoły szkód są kluczowe. Potwierdzenia od odpowiednich służb (np. straż pożarna, weterynaria) są akceptowane.

• Zgłaszaj siłę wyższą do ARiMR w przypadku szkód.
• Składaj dowody na okoliczności nadzwyczajne.
• Złóż oświadczenie przed decyzją o dopłatach.

Protesty rolników – przyczyny i postulaty

W ostatnich latach rolnicy w Polsce protestują. Protesty wznowiono 3 grudnia 2024 roku. W lutym 2024 roku Polska stała się areną szeroko zakrojonych protestów. Pierwsze sygnały niezgody pojawiły się 24 stycznia 2024 roku. Ogólnopolskie protesty rolników rozpoczęły się 24 stycznia 2024 roku. Strajk rozpoczął się 9 lutego 2024 roku. Blokady dróg mogą potrwać nawet do marca 2024.

Protesty mają wiele przyczyn. Główne powody to nieracjonalne wymogi Zielonego Ładu. Rolnicy sprzeciwiają się nadmiernemu napływowi towarów z Ukrainy. Obawiają się spadku opłacalności produkcji rolnej. Krytykują Europejski Zielony Ład. Uznają jego wymogi za nadmierne i niewykonalne.

Niekontrolowany import produktów z Ukrainy jest postrzegany jako zagrożenie. Produkty z Ukrainy są sprowadzane po kosztach. Decyzja UE o zniesieniu ceł przyczyniła się do destabilizacji rynku w Polsce. W Polsce sektor rolny ponosi stratę mimo dodatniego salda handlowego z Ukrainą. Eksport wyniósł 3,5 mld euro, ale strata sektora to 656 mln euro. Protestujący domagają się równego traktowania importu spoza UE. Chcą równości z produkcją krajową.

Rolnicy sprzeciwiają się umowie UE-Mercosur. Umowa ta obniża cła na produkty rolne z Ameryki Południowej. Zwiększa to konkurencję dla polskich rolników. Produkty z krajów Mercosur mają często niższe standardy produkcji. Dotyczy to stosowania pestycydów, norm środowiskowych i dobrostanu zwierząt.

Protesty objęły ponad 20 lokalizacji w całej Polsce w grudniu 2024. W marcu 2024 roku blokady dróg i autostrad objęły ponad 550 punktów. Blokady miały miejsce m.in. na autostradach A4, A1, A2, S19, S7, S3. Protesty miały charakter powolnych przejazdów kolumn ciągników. Obejmowały także blokady dróg dojazdowych do miast wojewódzkich. W niektórych miejscach blokady trwały do 48 godzin.

Postulaty rolników są jasne. Domagają się stworzenia nowej polityki rolnej. Chcą przywrócenia ceł na produkty z Ukrainy. Apelują o rozbudowę infrastruktury portowej i kolejowej. Żądają ograniczenia biurokracji. Chcą odstąpienia od zakazu stosowania nawozów azotowych. Domagają się zwiększenia limitu pomocy de minimis. Postulują ułatwienia dla inwestycji rolniczych.

Protestujący sprzeciwiają się ograniczaniu hodowli zwierząt. Obawiają się delegalizacji łowiectwa. Unijne polityki leśne i łowieckie ograniczają dostępność drewna. Wpływają na tradycję i ekosystemy.

Protestujemy w Szczecinie od prawie 30 dni i nie ma żadnych efektów – Szymon Ręcławowicz

Rolnicy, jak każda grupa zawodowa mają prawo protestować. Ja mogę się tylko z tym pogodzić i prowadzić dialog, aby później realizować obowiązki ministerstwa – Czesław Siekierski

Reakcja rządu i instytucji na protesty

Rząd polski zadeklarował gotowość do dialogu z protestującymi. Spotkania mają na celu omówienie postulatów. Prowadzone są poszukiwania rozwiązań. Minister Czesław Siekierski podkreślił konieczność uczciwego podejścia do zmian klimatyczno-środowiskowych.

Rząd prowadzi rozmowy bilateralne z Ukrainą. Celem jest ograniczenie importu. Trwa wypracowywanie porozumień dwustronnych. Na granicach z Ukrainą prowadzone są kontrole. Odbywają się zgodnie z unijnymi i krajowymi przepisami.

W 2024 roku z UE na rolnictwo trafi 25,9 mld zł. Środki pochodzą z ARiMR. Zabezpieczono środki na różne formy pomocy. Przeznaczono 1 mld zł na dopłaty do kukurydzy. Kolejny 1 mld zł na pomoc klęskową. Około 1 mld zł na dopłaty do oprocentowania kredytów. 1,66 mld zł to dopłaty do paliwa rolniczego. Rekompensaty dla producentów wyniosły 100 mln zł. Dopłaty do ubezpieczeń to 920,5 mln zł.

Komisja Europejska wycofała się z niektórych ograniczeń. Dotyczy to stosowania środków ochrony roślin. Uproszczono także zasady ugorowania gruntów. Było to częściową odpowiedzią na protesty w całej Unii Europejskiej.

Minister Czesław Siekierski spotkał się z protestującymi. Odebrał petycję z postulatami. Zaprosił przedstawicieli do rozmowy. Podkreślił, że takie rozmowy są trudne, ale ważne. Pozwalają na lepsze wzajemne zrozumienie.

Chcemy, aby efektem naszej wspólnej pracy było porozumienie ws. rozwiązania bieżących problemów oraz wypracowanie programu na przyszłość.

Ziemia KOWR i obawy rolników

Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa (KOWR) zarządza państwową ziemią. Działania KOWR budzą sprzeciw rolników. Rolnicy są zawiedzeni, bo czują się faworyzowani są zagraniczne spółki. Rodzinne gospodarstwa czują się pomijane.

KOWR organizuje przetargi na ziemię rolną. Planuje realizację Ośrodków Produkcji Rolniczej. Mają powstać na powierzchni 4 tys. ha. Rolnicy domagają się, aby ziemia trafiała do gospodarstw rodzinnych. Nie chcą, by trafiała do podmiotów korporacyjnych.

Zespół ds. ziemi wypracował stanowisko. Postuluje wstrzymanie procedur przetargowych. Chce przesunięcia sprzedaży ziemi do 2035 roku. Minister rolnictwa nie wstrzymał jeszcze przetargów. Miało to nastąpić mimo wcześniejszych obietnic.

Protestujący rolnicy z woj. wielkopolskiego i opolskiego protestowali przed siedzibą MRiRW. Głównym celem była obrona kilkuset miejsc pracy. Są one zagrożone przez brak decyzji administracyjnych. Rolnicy sprzeciwiają się marginalizującej polityce. Dotyczy ona dużych gospodarstw zatrudniających pracowników. Takie gospodarstwa płacą podatki.

Rolnicy domagają się prawa do pracy. Chcą stabilnych warunków. Domagają się uczciwego traktowania. Chcą rozwoju nowoczesnego rolnictwa. Apelują o przyspieszenie procedur zarządzania gruntami. Grunty te powracają do Zasobu Skarbu Państwa. Chcą ocalić dorobek wypracowany przez 30 lat. Chcą umożliwić realizację kluczowych inwestycji.

Ziemia powinna trafić do rodzinnych gospodarstw, a nie podmiotów korporacyjnych.

Podsumowanie sytuacji w polskim rolnictwie

Polskie rolnictwo stoi przed wieloma wyzwaniami. Zmiany w systemie dopłat są znaczące. Wymogi unijne stają się coraz bardziej restrykcyjne. Import z krajów spoza UE destabilizuje rynek. Zarządzanie państwową ziemią budzi kontrowersje.

Rolnicy aktywnie wyrażają swoje niezadowolenie. Protesty stały się powszechne. Domagają się stabilności i przewidywalności. Chcą godnych warunków pracy. Apelują o ochronę krajowej produkcji. Podkreślają znaczenie bezpieczeństwa żywnościowego.

Rząd prowadzi dialog z przedstawicielami sektora. Podejmowane są działania mające na celu wsparcie rolników. Wypracowanie kompromisu jest kluczowe. Współpraca na szczeblu krajowym i europejskim jest niezbędna. Ostatnie miesiące przynoszą pierwsze efekty w poprawie sytuacji. Wciąż jednak wiele problemów wymaga rozwiązania.

Zobacz także:

• Dopłaty do materiału siewnego 2025 – Złóż wniosek do 10 lipca!
• Protesty Rolników w Warszawie i na Mazowszu – Przyczyny, Przebieg i Skutki
• Płatności ONW dla rolników: Komu przysługują i jakie są zasady?
• Dofinansowania z ARiMR w 2025 roku – pełny przewodnik
• Zwrot akcyzy za paliwo rolnicze 2025 – terminy, stawki i warunki