Cykoria to warzywo o wielu zaletach zdrowotnych. Dowiedz się, jak ją uprawiać od siewu do zbioru. Ciesz się zdrowymi liśćmi cykorii przez cały rok.
Dlaczego warto uprawiać cykorię?
Cykoria to warzywo o niezwykłych właściwościach. Coraz częściej gości w polskich ogrodach. Jest bogatsza w substancje odżywcze niż sałata. Zawiera witaminy z grupy B, PP, C, A, E i K. Dostarcza też minerały: potas, żelazo, miedź, sód, magnez, cynk, fosfor. Cykoria zawiera błonnik. W jej składzie znajdziesz inulinę. Inulina obniża poziom cukru we krwi. Pomaga też zmniejszyć cholesterol. Działa jako prebiotyk. Cykoria świetnie wpływa na układ trawienny. Jej gorzki smak stymuluje produkcję soków żołądkowych. Wspomaga pracę wątroby. Pomaga też oczyścić organizm z toksyn. Wzmacnia odporność. Walczy z wolnymi rodnikami. Łagodzi podrażnienia skóry. Cykoria ma szerokie zastosowanie prozdrowotne.
Rodzaje cykorii – poznaj popularne odmiany
Cykoria to roślina z rodziny astrowatych. Jej nazwa botaniczna to Cichorium intybus. Wyróżnia się wiele rodzajów cykorii. Najpopularniejsze to cykoria sałatowa. Jadane przez nas cykorie to odmiany cykorii podróżnik. Odmiany cykorii sałatowej to m.in. żółta i czerwona. Cykoria żółta ma gorzki smak. Jej główki są zwarte. Liście tworzą łódeczki. Cykoria czerwona to radicchio. Ma ciemnoczerwoną barwę z białymi żyłkami. Inny rodzaj to cykoria endywia. Endywia przypomina sałatę. Ma kędzierzawe jasne liście. Jej smak jest delikatny, słodkawy. Liście endywii są doskonałym składnikiem sałatek. Cykoria korzeniowa to jednoroczna roślina. Jej korzeń wykorzystuje się do produkcji kawy.
Jak przygotować stanowisko i glebę?
Cykoria dobrze rośnie na stanowiskach słonecznych. Radzi sobie też w półcieniu. Warto wybierać miejsce ciepłe i nasłonecznione. Gleba do cykorii powinna być żyzna. Idealna jest gleba próchnicza. Musi być dobrze przepuszczalna. Gleba powinna być też umiarkowanie wilgotna. Idealny odczyn gleby to pH 6,0-7,0. Niektóre źródła podają pH 6,5-7,5. Najlepsza gleba jest lekka i przepuszczalna. Musi być dobrze nawodniona. Roślina nie lubi ziemi piaszczystej. Przed siewem usuń chwasty i kamienie. Możesz użyć glebogryzarki do spulchnienia. W przypadku odchyleń pH zastosuj wapnowanie. Możesz też dodać torf. Ziemia powinna być świeża i pulchna. Dodaj świeżą ziemię kompostową przed wysiewem. Warto nawozić obornikiem. Możesz też użyć nawozów zielonych.
Jakie warunki glebowe są najlepsze dla cykorii?
Cykoria najlepiej rośnie w glebie próchniczej. Gleba musi być bogata w składniki odżywcze. Powinna być dobrze przepuszczalna. Idealny odczyn gleby to pH 6,0-7,0 lub 6,5-7,5.
Siew i sadzenie cykorii
Uprawę cykorii zacznij od przygotowania nasion. Materiał siewny stanowią niełupki. Kiełkują przez 4–5 lat. Nasiona można moczyć przed siewem. Wysiewu powinno dokonać się wczesną wiosną. Należy wtedy przygotować rozsadę. Później, najlepiej w maju, wysiej do gruntu. W Polsce wysiewa się ją od połowy do końca maja. Można siać do lipca dla późniejszych odmian. Siew odbywa się na głębokość 1-2 cm. Zachowaj odstęp około 30-40 cm między rzędami. Odległość między roślinami powinna wynosić 10-15 cm. Po około czterech tygodniach przerzedź rośliny. Zostaw odstęp co najmniej 10 cm.
Pielęgnacja cykorii w trakcie wzrostu
Cykoria wymaga regularnego podlewania. Umiarkowane nawadnianie jest kluczowe. Podlewaj podczas wzrostu korzeni. Unikaj zastoju wody i suszy. Okresy suszy powodują gorzki smak liści. Podlewanie i odchwaszczanie są bardzo ważne. Usuwaj chwasty i spulchniaj międzyrzędzia. Stosuj nawozy organiczne. Możesz też używać nawozów mineralnych. Nawoź z umiarem. Stosuj nawozy wieloskładnikowe lub biohumus. Zabezpieczaj rośliny włókniną. Chroni przed przymrozkami. Temperatura 15-18°C jest najbardziej odpowiednia. Zbyt wysokie temperatury mogą prowadzić do wybijania pędów kwiatowych.
- Regularnie podlewaj cykorię, szczególnie w czasie suszy.
- Usuwaj chwasty i spulchniaj glebę między rzędami.
- Stosuj nawozy organiczne lub mineralne, ale nie przesadzaj z ilością.
- Chroń młode rośliny przed przymrozkami, używając włókniny.
Choroby i szkodniki cykorii – jak sobie radzić?
Cykorię mogą atakować różne choroby. Jedną z nich jest brunatny rak oparzeniowy. Mogą pojawić się mączniaki. Objawiają się białym lub szarym nalotem. Roślinę atakują też szkodniki. Przykładem jest miniarka. Żywi się liśćmi cykorii. Regularnie kontroluj rośliny. Sprawdzaj je pod kątem chorób i szkodników. Stosuj naturalne środki ochronne. Dobre są roztwory na bazie czosnku. Pomaga też wywar z pokrzywy. Uprawiaj odmiany odporne na choroby. Warto pamiętać, że cykoria nie lubi sąsiedztwa innych roślin z rodziny astrowatych. Na rabatach, gdzie rosły astrowate, posiej cykorię po 3-4 latach. Dobrym sąsiedztwem są pomidory, fasola, sałata, marchew i koper włoski. Źle wpływają na cykorię ziemniaki.
Zbiór cykorii – kiedy i jak zbierać?
Zbiór cykorii zależy od celu. Liście do spożycia na bieżąco zbieraj wczesnym rankiem. Liście są wtedy suche. Korzenie do pędzenia zbiera się jesienią. Wykopuje się je przed mrozami. Korzenie osiągają dojrzałość po 5–6 miesiącach od siewu. Zbiór przeprowadza się w październiku lub listopadzie. Użyj wideł do wykopywania korzeni. Uważaj, aby ich nie uszkodzić. Korzenie powinny mieć średnicę 3–6 cm. Ich długość powinna wynosić 18–20 cm. Po wykopaniu pozostaw korzenie na ziemi. Leżą tak przez kilka dni. Składniki pokarmowe przenikną do korzeni. Liście odcina się po tygodniu od wyjęcia korzeni. Obcinaj je na wysokości 3–5 cm. Korzenie są gotowe do przechowywania lub pędzenia.
Kiedy najlepiej zbierać korzenie cykorii do pędzenia?
Korzenie cykorii do pędzenia zbiera się jesienią. Wykopuj je przed nadejściem mrozów. Zazwyczaj odbywa się to w październiku lub listopadzie.
Pędzenie cykorii – świeże liście zimą
Korzenie cykorii nadają się do pędzenia zimą. Pozwala to uzyskać zdrowe liście. Główki cykorii dostępne w sklepach zimą są drogie. Pędzenie w domu zapewnia świeże warzywa. Proces pędzenia rozpoczyna się jesienią. Można pędzić korzenie od września do zimy. Trwa to około 4-6 tygodni. Korzenie wkłada się do doniczek. Możesz użyć ziemi kompostowej. Umieść doniczki w ciemnym pomieszczeniu. Temperatura pędzenia powinna wynosić 10–20°C. Idealna temperatura to 12-18°C. Wymagana jest wysoka wilgotność. Powinna wynosić około 90-95%. Główki cykorii wyrastają po około miesiącu. Bielone główki są gotowe do zbioru. Osiągają 15–20 cm długości. Liście odcina się z 2–3 cm fragmentem korzenia. Przechowuj korzenie w chłodnym, ciemnym miejscu przed pędzeniem.
Jakie warunki są potrzebne do pędzenia cykorii w domu?
Pędzenie cykorii wymaga ciemności. Potrzebna jest temperatura 10-20°C. Wymagana jest wysoka wilgotność, około 90-95%.
Cykoria w kuchni i nie tylko
Cała roślina cykorii jest jadalna. Wykorzystuje się ją od stuleci w wielu kuchniach. Najwięcej prozdrowotnych właściwości ma na surowo. Dodawaj ją do sałatek i surówek. Możesz jej używać jako zamiennik sałaty masłowej. Pasuje do kanapek. Cykoria może być poddawana obróbce termicznej. Zapiekaj ją z szynką. Podduszaj na maśle. Gotuj, smaż, grilluj. Pod wpływem obróbki termicznej traci gorycz. Nabiera słodyczy. Komponuje się z mięsem i owocami morza. Pasuje do sera i gotowanych warzyw. Nadaje potrawom orzechowy smak. Korzeń cykorii stosuje się do produkcji kawy bezkofeinowej. Korzeń się suszy, praży i rozdrabnia. Kawa z cykorii nie zawiera kofeiny. Jej napar działa uspokajająco. Jest korzystny dla układu nerwowego. Cykoria ma zastosowanie w kosmetyce. Nie powinny jej spożywać osoby z zapaleniem żołądka. Nie jest zalecana przy wrzodach żołądka. Jest pobudzająca apetyt. Nie zaleca się jej w czasie ścisłej diety.
Cykoria ma swoje zastosowanie nie tylko w kuchni, ale także w medycynie. Jej liście i korzenie wykorzystywane są w leczeniu problemów trawiennych oraz jako środek wspomagający pracę wątroby.
Pamiętaj o właściwościach cykorii. Wzbogać dietę o to wartościowe warzywo. Uprawa cykorii może być satysfakcjonująca. Ciesz się jej smakiem i zdrowiem.
Zobacz także:
Dodaj komentarz