Żniwa to kluczowy czas dla polskiego rolnictwa. Zbiór plonów decyduje o dochodach rolników i dostępności żywności. Sprawdź, kiedy zbiera się zboża, jakie są tegoroczne plony i aktualne ceny na rynku.
Czym są żniwa i kiedy wypadają w Polsce?
Żniwa oznaczają zbiór dojrzałych roślin uprawnych. Głównie dotyczą zbóż oraz roślin oleistych. W Polsce żniwa trwają latem. Okres zbiorów przypada zazwyczaj od lipca do września. Tradycyjnie żniwa zaczynały się od koszenia żyta. Po zebraniu plonów na polach pozostaje ściernisko. Żniwa dzielą się na małe i duże.
Jak długo trwają żniwa w Polsce?
Żniwa w Polsce trwają przeważnie od 15 czerwca do 15 sierpnia. To okres zbioru większości zbóż podstawowych. Dla późniejszych roślin, jak kukurydza, zbiory wypadają później.
Tradycja i kultura żniw
Żniwa mają głębokie korzenie w polskiej kulturze. To czas ciężkiej pracy i wspólnego wysiłku. Dawniej zbiory odbywały się ręcznie. Używano do tego kos i sierpów. Początek zbiorów symbolizowały zażynki. Na Lubelszczyźnie zażynki wyznaczał głos przepiórki. Zakończenie żniw świętowano podczas dożynek. Dożynki to Święto Plonów. Organizuje się je po zakończeniu wszystkich zbiorów. Wiele regionów pielęgnuje tradycje żniwne. Odbywają się festyny i imprezy kulturalne. Żniwa symbolizują obfitość plonów. Oznaczają też jedność wiejskiej społeczności.
Terminy żniw dla poszczególnych zbóż
Termin żniw zależy od gatunku rośliny. Wpływają na niego też warunki pogodowe. Region kraju również ma znaczenie. Większość zbóż podstawowych zbiera się latem. Pszenicę, żyto i jęczmień zbiera się od lipca. Zbiory tych zbóż trwają do połowy sierpnia. Rzepak zbierany jest wcześniej. Jego żniwa zaczynają się już w czerwcu. Kukurydza i proso to późniejsze zboża. Zbiory kukurydzy wypadają we wrześniu i październiku. Warzywa korzeniowe zbiera się jesienią. Buraki cukrowe i ziemniaki zbiera się od września do października.
Kiedy zbiera się jęczmień w Polsce?
Jęczmień ozimy zbiera się od końca czerwca. Zbiory trwają do połowy lipca. Jęczmień jary zbiera się w sierpniu. Optymalna wilgotność ziarna to 14-16%. Zbiory przy niższej wilgotności mogą uszkodzić ziarno. Przy wyższej wilgotności konieczne jest dosuszanie.
Do najpopularniejszych zbóż w Polsce należą: jęczmień, owies, pszenica, żyto, pszenżyto. Każde zboże ma inny termin siewu. Owies jest odporny na przymrozki. Pszenica jara siana jest wiosną. Pszenica ozima siana jest jesienią. Żyto ozime sieje się we wrześniu. Żyto jare wysiewa się wiosną. Pszenżyto ozime sieje się jesienią. Pszenżyto jare sieje się wiosną. Zbiór zbóż zależy od ich dojrzałości.
Przebieg żniw 2024 w Polsce
Sezon żniw 2024 rozwija się w pełni. Rolnicy stają w obliczu wyzwań. Upały przyspieszyły wegetację roślin. Dojrzewanie nastąpiło nawet o trzy tygodnie wcześniej. Na południowym zachodzie kraju ruszyły zbiory. Zbierano jęczmień ozimy i rzepak. Im dalej na północ, tym zbiory mniej zaawansowane. Pogoda w lipcu utrudniła prace. Deszcze wystąpiły w centralnej i wschodniej Polsce. Warunki pogodowe są kluczowe dla zbiorów. Stabilne, ciepłe dni są najbardziej pożądane.
Zbiory jęczmienia ozimego zmierzają ku końcowi. W województwie opolskim zebrano ponad 97% areału. Średni plon wyniósł 52 dt/ha. Rok wcześniej było to 66 dt/ha. Rzepak ozimy zebrano z około 78% powierzchni. Średnie plony rzepaku to 28 dt/ha. W ubiegłym roku było to 30 dt/ha. Na Dolnym Śląsku i Opolszczyźnie rozpoczęto zbiory pszenicy ozimej. Plony są niższe niż przed rokiem. Jednak zawartość białka jest wysoka. Gluten w ziarnie ma dobrą jakość. Susza obniżyła zbiory zbóż o 3-4 mln ton. Tak informuje Wielkopolska Izba Rolnicza. Zbiory będą mniejsze od średniej wieloletniej.
Pod koniec września 2024 GUS przedstawił szacunki. Zbiory zbóż w 2024 oceniono na 35,3 mln ton. To o 2% mniej niż w 2023 roku. Zeszłoroczne zbiory wyniosły 35,8 mln ton. Plony zbóż ozimych wyniosły 47,3 dt/ha. To spadek o 2% rok do roku. Wzrost plonów zanotowano w zbożach jarych. Plony wzrosły o 2% do 34,6 dt/ha. Zbiory jęczmienia ozimego wzrosły o 5%. Wyniosły 1,9 mln ton. Zbiory owsa wzrosły o 12%. Osiągnęły poziom 1,7 mln ton. Zbiory pszenicy ozimej spadły o 0,8 mln ton. Wyniosły 11,7 mln ton. Zbiory rzepaku i rzepiku spadły o 0,4 mln ton. Wyniosły 3,3 mln ton.
Ceny zbóż i rzepaku w sezonie 2024/2025
Pierwsze cenniki na nowe zbiory są już dostępne. Podawane są wstępne wartości. Ceny pszenicy spadły na giełdach. Rosja wpływa na rynki zbóż. Jest największym eksporterem pszenicy. Pod koniec maja podaż ziarna była wyższa. Wpłynęły na to dopłaty do zbóż. Teraz podaż praktycznie nie występuje. Ceny spadły. Za pszenicę konsumpcyjną płaci się 820 do 980 zł za tonę. Pierwsze cenniki na ziarno 2024 podają: pszenica konsumpcyjna 820-920 zł/t netto. Pszenica paszowa około 720 zł. Jęczmień około 600 zł. Pszenżyto około 630 zł. Rzepak około 1900 zł. Kukurydza mokra około 510 zł.
Z krainy U przywiozą po 550 pszenicę, spokojnie.
Ceny zbóż w lipcu 2024 były zróżnicowane. Jęczmień paszowy kosztował 580-690 PLN/t. Pszenica konsumpcyjna 780-860 PLN/t. Pszenica paszowa 700-780 PLN/t. Pszenżyto 580-670 PLN/t. Rzepak 1950-2010 PLN/t. Ceny kukurydzy mokrej w skupach to 450-530 zł/t. Sucha kukurydza kosztuje 680-800 zł/t. Ceny zbóż i rzepaku w skupach w szerszym zakresie: jęczmień 610-900 zł/t, pszenica 750-1060 zł/t, żyto 550-700 zł/t, rzepak 1850-2210 zł/t. Ceny skupu z innego źródła to: pszenica 843,85 zł/t, rzepak 2086,62 zł/t, kukurydza 836,04 zł/t, jęczmień 753,91 zł/t. Ceny rzepaku w skupie sięgały 2800-3000 zł/t.
Eksport zbóż drogą morską wzrósł. W sezonie 2023/24 wyniósł ponad 8478 tys. ton. W poprzednim sezonie było to 6641 tys. ton. Polskie zboże cieszy się zainteresowaniem za granicą. Ceny zbóż utrzymują się na niskim poziomie. Dzieje się tak mimo wysokiej jakości ziarna.
Czy oni naprawdę chcą by rolnicy wyszli na ulicę? Przy tych cenach nie ma zwrotu kosztów produkcji a co tu mówić o zysku z którego rolnik utrzymuje rodzinę i obsługuje kredyty. Nie wiem o co chodzi podmiotom skupowym ale to nie prowadzi do niczego dobrego. Zrobiono z rolników niewolników, którzy mają pracować za przysłowiową miskę ryżu.
Technologia w żniwach i koszty usług
Nowoczesne maszyny rolnicze rewolucjonizują żniwa. Kombajny zbożowe przyspieszają zbiór. Ciągniki z przyczepami transportują ziarno. Wykorzystuje się technologie takie jak GPS. Systemy monitorowania plonu pomagają optymalizować pracę. Systemy nawigacji ISOBUS ułatwiają zarządzanie. Drony wspierają monitorowanie pól. Przygotowanie maszyn przed sezonem jest kluczowe. Należy sprawdzić stan techniczny sprzętu. Serwisowanie zapewnia bezawaryjną pracę.
Ceny usług zbioru zbóż kombajnem są różne. Zależą od wielu czynników. Wpływa na nie rodzaj kombajnu. Stan techniczny maszyny ma znaczenie. Wielkość pola jest ważnym czynnikiem. Warunki pogodowe kształtują cenę. Dodatkowe usługi też kosztują więcej. Należy doliczyć cenę paliwa. Koszt pracy operatora jest wliczony w stawkę. Cena usługi z rozdrabnianiem słomy jest wyższa. Sieczka wymaga większej mocy silnika. Zużycie paliwa jest wtedy większe.
Ile kosztuje koszenie zboża kombajnem?
Cena usługi zbioru zbóż utrzymuje się na poziomie z 2024 roku. Pierwsi usługodawcy ogłaszają stawki. Na portalu OLX proponują różne ceny. Za kombajn Claas Trion 640 proponują 400 zł/ha. Za kombajn Bizon Z056 płaci się 250 zł/ha. Zbiór na sieczkę Bizonem to 280 zł/ha. Najwyższe stawki sięgają 500–600 zł/ha.
Cena za zbiór starszymi modelami jest niższa. Jednak starsze maszyny są mniej wydajne. Przed sezonem warto porównać oferty. Należy dopytać o szczegóły usługi. Warto analizować czynniki wpływające na cenę. Można rozważyć dodatkowe usługi. Należą do nich transport ziarna czy ważenie. Czyszczenie ziarna to kolejna opcja. Mapowanie plonów to nowoczesna usługa. Można wynająć kombajn na jeden raz. Wypożyczalnie maszyn rolniczych oferują takie usługi.
Regiony rolnicze w Polsce a plony
Rolnictwo odgrywa kluczową rolę w gospodarce Polski. Sektor rolniczy zapewnia żywność. Przyczynia się do wzrostu gospodarczego. Polska ma wiele regionów o dużym potencjale rolniczym. Najwięcej powierzchni rolniczej leży na południu. Duże obszary są też na wschodzie kraju. Wyróżniamy województwa: mazowieckie, łódzkie, podkarpackie, małopolskie, lubelskie. Województwo mazowieckie ma ponad 2 miliony hektarów użytków rolnych. Łódzkie ma ponad 1,5 miliona hektarów. Regiony te mają dobre warunki klimatyczne. Sprzyjają one rozwojowi rolnictwa.
Gleby w województwie podkarpackim to głównie gleby płowe. Występują tam też gleby ilaste i ilasto-gliniaste. Gleby w województwie lubelskim to głównie gleby brunatne. Występują tam także gleby gliniaste. W województwie mazowieckim produkuje się zboże. Uprawia się tam rzepak, ziemniaki, buraki cukrowe. Ważna jest też produkcja warzyw. Polska eksportuje produkty rolne. Głównie do krajów europejskich. Eksportuje też do Azji i Afryki. Rośnie liczba gospodarstw ekologicznych. Coraz więcej jest gospodarstw organicznych.
Gdzie najlepiej uprawiać zboża w Polsce?
Rejon uprawy decyduje o wielkości plonów. Polska podzielona jest na sześć rejonów agrotechnicznych. Podział ten przyjęło COBORU. Służy do oceny odmian roślin. Różnice klimatyczne i glebowe wpływają na plonowanie. W rejonie I dobrze plonują odmiany pszenicy RGT Taktik. Dobrze sprawdzają się też SU Joran i Maxus. W rejonie II wyróżnia się odmiana Jamajka. Na północy Polski dobrze plonuje odmiana Damian.
Wyniki plonowania różnią się regionalnie. Zależą od warunków klimatycznych. Ważne są też warunki agrotechniczne. Badania COBORU potwierdzają te różnice. Rolnicy dostosowują technologie do lokalnych warunków. Stosują odpowiednie nawożenie. Chronią rośliny przed chorobami. Dobór odmian jest kluczowy. Wybiera się odmiany najlepiej plonujące w danym rejonie. Odmiana pastewna Patria plonuje dobrze w całym kraju. Dobrze plonuje też w poszczególnych rejonach. Dywersyfikacja produkcji zwiększa odporność gospodarstwa. Nowoczesne technologie wspierają rozwój rolnictwa. Eksport jest ważnym elementem dochodów rolników.
Żniwa na świecie – globalny kontekst
Żniwa trwają nieprzerwanie przez cały rok. Odbywają się w różnych regionach świata. W krajach południowej półkuli żniwa wypadają w innych porach. Australia ma zimę w lipcu i sierpniu. Lato przypada tam w styczniu i lutym. Zbiory pszenicy na świecie trwają bez przerwy. Najdłużej zbiera się ją w Brazylii. Tam żniwa trwają aż 5 miesięcy. Terminy zbiorów zależą od klimatu. Ważne są pory roku. Strefy klimatyczne determinują czas zbiorów.
Czynnikiem decydującym o terminie jest najpopularniejsza uprawa. Regiony o różnych klimatach mają różne pory zbiorów. Dotyczy to klimatów zwrotnikowych i równikowych. Dotyczy też klimatów umiarkowanych. Zbiory pszenicy, ryżu, kukurydzy i soi różnią się globalnie. Wietnam uprawia soję w dwóch sezonach. Ryż zbiera się tam trzy razy w roku. Już nie upieramy się, że żniwa to tylko lipiec i sierpień.
Globalna produkcja zbóż przekracza 2,5 mld ton. Zboża zajmują 50% powierzchni uprawnej świata. Kukurydza jest najczęściej uprawianą rośliną. Jej zbiory sięgają 1 030 mln ton. Produkcja pszenicy to około 720 mln ton. Ryż produkuje się w ilości ponad 500 mln ton. Soja stanowi 60% produkcji roślin oleistych. Najwięksi producenci zbóż to Chiny. Produkują ponad 500 mln ton. USA produkuje około 450 mln ton. Unia Europejska produkuje około 320 mln ton. Pszenica była uprawiana już 11 tys. lat temu. Pochodzi z terenów Nilu i Mezopotamii. Ryż uprawiano w Chinach przed 10 tys. lat. Kukurydza pochodzi z centralnego Meksyku. Znana jest od ponad 7 tys. lat.
Zobacz także:
- Plony roślin uprawnych w Polsce i UE. Prognozy, statystyki i czynniki wpływające
- Rynek zbóż w Polsce i na świecie: Analiza sytuacji i prognoz
- Analiza Cen Pszenicy w Polsce: Co Wpływa na Rynek i Jakie Są Prognozy?
- Uprawa pszenicy ozimej krok po kroku
- Ceny koszenia zboża kombajnem: Ile zapłacisz w tym sezonie?
Dodaj komentarz