Rajskie jabłuszka – właściwości, uprawa i zastosowanie w kuchni

Rajskie jabłuszka to ozdobne owoce, które kryją wiele właściwości. Dowiedz się, czy są jadalne i jak je wykorzystać w kuchni.

Czym są rajskie jabłuszka?

Rajskie jabłuszka to owoce rajskiej jabłoni. Drzewo należy do rodziny różowatych. Znane jest też jako Malus pumila Mill. Rajska jabłoń to niewielkie drzewo lub krzew. Osiąga wysokość od 1 do 8 metrów. Rajska jabłoń spotykana jest w ogrodach. Rośnie także w parkach. Występuje dziko w Europie. Spotkasz ją w Polsce i Wielkiej Brytanii. Rośnie też w Skandynawii, Hiszpanii i Grecji. Znajduje się również w Azji. Rajska jabłoń kwitnie wiosną. Kwiaty są najczęściej białe lub różowe. Kwitną w maju lub pod koniec kwietnia. Mogą być też karminowe lub fioletowe. Owoce pojawiają się późnym latem. Rajskie jabłuszka są małe. Mają średnicę od 1 do 4 cm. Są wielkości wiśni lub orzecha włoskiego. Ich kształt jest kulisty. Kolor owoców waha się od żółtego do ciemnoczerwonego. Niekiedy są fioletowe. Skórka jest gładka. Może być błyszcząca lub matowa. Liście rajskiej jabłoni zmieniają barwę jesienią. Przybierają kolory czerwony, pomarańczowy lub żółty. Najpiękniej prezentuje się jesienią. Przebiera wtedy płomienne barwy. Owoce są intensywnie czerwone lub pomarańczowe.

Czy rajskie jabłuszka są jadalne?

Wiele osób pyta, czy rajskie jabłuszka są jadalne. Tak, owoce rajskiej jabłoni są jadalne. Ich smak na surowo jest jednak cierpki. Są też kwaśne i mało soczyste. Dlatego nie nadają się do bezpośredniego spożycia. Jedzenie surowych owoców może powodować problemy trawienne. Dotyczy to zwłaszcza osób wrażliwych. Ptaki zajadają się nimi. Ludzie już niekoniecznie. Obróbka termiczna zmienia ich smak. Gotowanie, smażenie lub pieczenie podkreśla ich aromat. Rajskie jabłuszka po obróbce termicznej smakują wyśmienicie. Przetworzone rajskie jabłuszka wychodzą doskonałe. Pamiętaj, aby nie mylić ich z trującymi owocami. Owoców rajskiej jabłoni nie wolno mylić z trującymi owocami wiciokrzewu pospolitego.

Wartości odżywcze i właściwości zdrowotne

Rajskie jabłuszka to prawdziwa skarbnica zdrowia. Zawierają wiele cennych składników. Znajdziesz w nich błonnik pokarmowy. Jest go dużo. Owoce dostarczają też witamin. Są to witaminy A, C, E. Mają też witaminy z grupy B: B1, B2, B3. Rajskie jabłuszka zawierają więcej witaminy C niż tradycyjne jabłka. W garści tych owoców jest więcej witaminy C niż w 30 cytrynach. W 100 gramach owoców jest około 8 mg witaminy C. Rajskie jabłuszka zawierają pektyny. Pektyny to rodzaj błonnika. Mają one działanie żelujące. Pomagają obniżać poziom cholesterolu w surowicy. Redukują frakcję LDL cholesterolu. Owoce są bogate w flawonoidy. To silne przeciwutleniacze. Należą do nich florydzyna i kwercetyna. Zawierają też polifenole, fenole i katechiny. Znajdziesz w nich kwasy organiczne, garbniki, węglowodany i sole mineralne. Liście rajskiej jabłoni zawierają substancje przeciwbakteryjne. Mają do 2,4% floretyny.

Spożywanie rajskich jabłuszek przynosi wiele korzyści. Wspierają one układ odpornościowy. Pomagają też układowi sercowo-naczyniowemu. Mogą obniżać ciśnienie krwi. Mają silne działanie antyoksydacyjne. Zwalczają wolne rodniki. Działają przeciwzapalnie i antywirusowo. Mogą zapobiegać wrzodom żołądka. Eksperymenty in vitro wykazały działanie proapoptotyczne. Dotyczy to komórek raka żołądka. Polifenole mogą zapobiegać chorobom przewlekłym. Katechiny wpływają na układ krążenia. Redukują ryzyko chorób sercowo-naczyniowych. Regularne jedzenie jabłek zmniejsza to ryzyko. Rajskie jabłuszka pomagają w diecie odchudzającej. Mają niską kaloryczność. Ich indeks glikemiczny wynosi 30-40. Wysoka zawartość błonnika daje uczucie sytości. Błonnik poprawia przemianę materii. Niweluje dolegliwości gastryczne. Może odgrywać rolę w profilaktyce raka jelita grubego. Owoce łagodzą wzdęcia. Pomagają przy anemii. Są pomocne przy zaburzeniach żółciowych. Tradycyjna medycyna ludowa stosowała je na kolki. Wspomagają regulację poziomu glukozy we krwi u cukrzyków. Pobudzają układ odpornościowy. Wspierają zdrowie serca. Rajskie jabłuszka poprawiają też zdrowie skóry.

Rajskie jabłka zawierają polifenole, które hamują działanie enzymów tworzących wolne rodniki w organizmie.

Rajskie jabłka obniżają poziom cholesterolu w surowicy oraz frakcji LDL, mają działanie antyoksydacyjne.

W garści tych owoców jest więcej witaminy C niż w 30 cytrynach!

Właściwości lecznicze zawdzięcza ogromnemu potencjałowi antyoksydacyjnemu.

Czy pestki rajskich jabłuszek są trujące?

Wiele osób zastanawia się nad pestkami jabłek. Pestki rajskich jabłuszek zawierają amigdalinę. Jest to glikozyd cyjanogenny. Amigdalina może przekształcić się w cyjanowodór. Cyjanowodór jest substancją toksyczną. Nasiona zawierają cyjanowodór, który jest trujący. Jednak w miąższu owoców nie występuje. Nie zjadaj pestek w dużych ilościach. Spożycie kilku pestek nie stanowi dużego zagrożenia. Dotyczy to zdrowych dorosłych. Dzieci i seniorzy są bardziej wrażliwi. Osoby z obniżoną odpornością też. Jeden gram pestek zawiera od 0,06 do 0,24 mg cyjanku. Dawka śmiertelna cyjanowodoru dla osoby ważącej 60 kg wynosi około 50-60 mg. Zjedzenie około dwóch filiżanek zmielonych pestek może być niebezpieczne. Unikaj spożycia pestek. Szczególnie tych zmielonych lub rozgryzionych. Objawy zatrucia cyjankiem to nudności i wymioty. Mogą pojawić się bóle i zawroty głowy. Występują duszności i ucisk w klatce piersiowej. Możliwe są zaburzenia rytmu serca. Może wystąpić spadek ciśnienia. Amigdalina występuje też w pestkach innych owoców. Znajdziesz ją w pestkach moreli i brzoskwiń. Jest w pestkach śliwek, wiśni i gruszek. Występuje także w sezamie i ciecierzycy.

Uwaga na cyjanowodór: W nasionach i liściach rajskiej jabłoni znajduje się cyjanowodór. Spożycie w dużych ilościach może być toksyczne. Miąższ owoców jest bezpieczny.

Uprawa i pielęgnacja rajskiej jabłoni

Rajska jabłoń występuje dziko w Europie. Rośnie też w Azji. Jest często sadzona w ogrodach i parkach. Drzewo jest odporne na mrozy. Niektóre gatunki znoszą do -30°C. Dobrze radzi sobie z miejskimi zanieczyszczeniami. Uprawa rajskiej jabłoni jest dość prosta. Drzewo potrzebuje dużo słońca. Najlepsze jest stanowisko nasłonecznione. Gleba powinna być żyzna. Dobra jest gleba piaszczysto-gliniasta. Preferuje glebę kwaśną o pH 5-6,5. Sadzenie najlepiej wykonać wczesną wiosną. Młode drzewka wymagają ochrony. Przez pierwsze dwa lata chroń je przed chwastami. Możesz użyć ściółki z siana lub trawy. Na ubogich glebach drzewo wymaga regularnego podlewania. Nawożenie stosuj z umiarem. Używaj nawozów organicznych lub mineralnych. Cięcie rajskiej jabłoni wykonuje się wiosną. Najlepszy czas to koniec lutego do końca marca. Usuwaj suche i krzyżujące się gałęzie. Młode rośliny warto okrywać na zimę. Rajską jabłoń można rozmnażać. Metody to okulizacja lub szczepienie. Można też użyć nasion, odrostów czy sadzonek.

Istnieje wiele odmian rajskiej jabłoni. Różnią się one wysokością i pokrojem. Mają różne kolory liści, kwiatów i owoców. Odmiany to na przykład jabłoń dzika czy purpurowa. Są odmiany kwieciste, niskie lub jagodowe. Niektóre mają różowe lub czerwone kwiaty i owoce. Niektóre gatunki są bardziej odporne na choroby. Należy do nich Malus sylvestris i Malus baccata. Odmiany Malus pumila i Malus floribunda są też popularne.

• Posadź rajską jabłoń na dobrze nasłonecznionym stanowisku.
• Zapewnij kwaśną glebę o pH 5-6,5.
• Chroń młode drzewka przed chwastami przez dwa lata.
• Przycinaj drzewo od końca lutego do końca marca.

Kiedy zbierać rajskie jabłuszka?

Rajskie jabłuszka najlepiej zbierać jesienią. Najlepszy czas na zbiór to wrzesień i październik. Owoce dojrzewają wczesną jesienią. Zbiór rajskich jabłek często przypada na połowę września. Niektóre odmiany utrzymują się na drzewach. Można je zbierać nawet całą zimę. Owoce mogą utrzymywać się na drzewie aż do zimy. Ważne jest, aby nie zbierać owoców zbyt wcześnie. Niedojrzałe jabłuszka są bardzo cierpkie. Są też zbyt kwaśne do spożycia. Zbieraj owoce, gdy są w pełni dojrzałe.

Rajskie jabłuszka w kuchni

Rajskie jabłuszka są idealne do przetworów. Choć surowe są niesmaczne, przetworzone zachwycają. Można z nich zrobić soki. Wychodzą pyszne dżemy i kompoty. Popularne są marmolady i musy. Przygotujesz też galaretki lub chutney. Rajskie jabłuszka nadają się na nalewki i likiery. Można je kandyzować lub suszyć. Świetnie smakują marynowane w occie. Marynowane jabłuszka podawaj do dziczyzny lub drobiu. Kandyzowane owoce to piękna dekoracja. Użyj ich do dekoracji tortów. Sprawdzą się do innych wypieków. Dodawaj rajskie jabłuszka do sałatek. Sprawdzą się w ciastach i deserach. Można je dodać do herbaty. Pieczone rajskie jabłuszka dobrze komponują się z mięsem. Przetwory z rajskich jabłuszek mogą być dodatkiem do różnych potraw. Rajskie jabłuszka to główny składnik wielu przetworów. Przetwory są czasochłonne. Warto je jednak robić raz w roku.

Przepisy na przetwory

Z rajskich jabłuszek przygotujesz wiele przetworów. Dżem to klasyka. Niektórzy usuwają gniazda nasienne. Inni gotują całe owoce. Potem przecierają przez sito. Dżem z rajskich jabłuszek jest słodki. Ma wyrazisty smak. Charakteryzuje go dobra konsystencja. Dodaj goździki i cynamon dla aromatu. Sok z cytryny poprawi smak. Kandyzowane rajskie jabłuszka wymagają blanszowania. Potem gotuje się je w syropie. Suszy się i obtacza w cukrze. Nalewka z rajskich jabłuszek jest aromatyczna. Typowy przepis zawiera owoce, cukier, wodę i spirytus. Dodaje się przyprawy. Goździki, laskę wanilii, cynamon. Można dodać skórkę z cytryny. Warto dodać skórkę z pomarańczy. Niektórzy dodają rum. Jabłuszka umyj przed użyciem. Nakłuj je drewnianą wykałaczką. Gotuj na małym ogniu. Do przetworów dodaje się cukier. Używa się też cytrynę i wanilię. Można dodać wódkę lub rum. Gotowe przetwory pasteryzuje się w słoikach. Mogą służyć jako dekoracja. Są też świetnym prezentem. Dżem i inne przetwory można pasteryzować. Przechowuj je w słoikach. Użytkownicy potwierdzają skuteczność przepisów. Komentarze od użytkowników są pozytywne.

Przepis na aromatyczną nalewkę

Przygotowanie nalewki jest proste. Potrzebujesz rajskich jabłuszek. Zazwyczaj 1,5 kg owoców. Przygotuj syrop cukrowy. Zagotuj litr wody z kilogramem cukru. Dodaj goździki i laskę wanilii. Włóż kawałek cynamonu. Możesz dodać skórkę z cytryny. Warto dodać skórkę z pomarańczy. Owoce umyj i nakłuj wykałaczką. Zalej owoce spirytusem. Użyj spirytusu 65%. Odstaw na kilka tygodni. Następnie odcedź owoce. Przefiltruj płyn przez bibułę. Wymieszaj z ostudzonym syropem. Przelej do butelek. Nalewka powinna dojrzewać. Spożywaj ją z umiarem. Nie więcej niż 40 ml dziennie. Nalewki rozszerzają naczynia krwionośne. Szybciej dostarczają cenne substancje do krwioobiegu.

• Spróbuj przygotować nalewkę z rajskich jabłuszek.
• Zrób kandyzowane jabłuszka jako ozdobę deserów.
• Zamarynuj jabłuszka w occie do mięs.
• Przygotuj dżem z rajskich jabłuszek.
• Wykorzystaj przetwory do zdrowotnej profilaktyki.

Przetwory z rajskich jabłek nie tylko cechują się wyśmienitymi walorami smakowymi, ale także właściwościami zdrowotnymi.

Inne zastosowania i znaczenie

Rajska jabłoń to drzewo o dużych walorach ozdobnych. Jest niesamowicie malownicze. Stanowi piękną dekorację ogrodu. Najlepiej prezentuje się jesienią. Liście przebierają płomienne barwy. Owoce są intensywnie czerwone lub pomarańczowe. Utrzymują się na gałęziach przez wiele tygodni. Czasem wiszą nawet całą zimę. Rajska jabłoń ma też znaczenie ekologiczne. Jej owoce są pożywieniem dla ptaków. Jedzą je dzięcioły, sikorki i sójki. Stanowią też pokarm dla zwierząt leśnych. Korzystają z nich dziki, szopy i jelenie. Rajska jabłoń jest stosowana w zieleni miejskiej. Można ją uprawiać w donicach. Nadaje się na balkony. Dostępne są miniaturowe odmiany. Rajskie jabłonie są ozdobne. Rosną długo w ogrodach.

Zobacz także:

• Mirabelki – Niedoceniany Skarb Polskich Sadów
• Brzoskwinia 'Inka’ – popularna odmiana do Twojego ogrodu
• Czeremcha – wszechstronna roślina o wielu obliczach
• Po jakim czasie od posadzenia owocuje morwa biała?
• Morela w ogrodzie – uprawa, odmiany, cięcie i choroby