Przebarwione liście rzepaku – diagnoza i rozwiązania

Przebarwienia liści na plantacjach rzepaku ozimego mogą niepokoić rolników. Często wskazują na niedobory składników pokarmowych. Czasem sygnalizują groźne choroby lub szkodniki. Właściwa diagnoza jest kluczowa. Pozwala wdrożyć skuteczne działania naprawcze.

Różne kolory przebarwień – co oznaczają?

Przebarwienia liści rzepaku dostarczają cennych informacji. Każdy kolor może świadczyć o innym problemie. Obserwacja plantacji pomaga wstępnie ocenić sytuację.

Żółte i bladożółte liście

Żółknięcie liści to częsty objaw. Stare, dolne liście żółkną najczęściej. To zazwyczaj sygnał niedoboru azotu. Brak magnezu także powoduje żółte przebarwienia. Nazywamy je chlorozami. Chlorozy pojawiają się na starszych liściach. Bladożółte zabarwienie może wskazywać na deficyt fosforu.

Fioletowe i purpurowe liście

Fioletowe przebarwienia liści są charakterystyczne. Najczęściej świadczą o niedoborze fosforu. Ten pierwiastek jest kluczowy dla rozwoju korzeni. Susza i niska temperatura gleby utrudniają jego pobieranie. Temperatura poniżej 12°C ogranicza dostępność fosforu. Purpurowe zabarwienie może oznaczać niedobór potasu.

Fioletowe liście nie muszą od razu oznaczać, że na polu brakuje fosforu. – Jacek Daleszyński

Zniekształcone i fałdowane liście

Zmiany kształtu liści są innym sygnałem. Zniekształcenia i fałdowania pojawiają się przy niedoborze siarki. Podobne objawy daje brak boru. Bor jest ważny dla prawidłowego rozwoju roślin.

Inne niedobory

Rzepak potrzebuje wielu mikroelementów. Niedobory obejmować mogą magnez, siarkę i bor. Roślina potrzebuje także manganu i molibdenu. Deficyt tych składników też wpływa na wygląd liści.

Przebarwienia jako objaw chorób i szkodników

Przebarwienia nie zawsze oznaczają tylko brak składników. Mogą być symptomem groźnych infekcji. Szkodniki także wpływają na stan roślin.

Wirus żółtaczki rzepy (TuYV) – objawy i wektory

Wirus żółtaczki rzepy (TuYV) to poważne zagrożenie. Infekcja ujawnia się często jesienią. Objawy łatwo pomylić z niedoborami. Pojawiają się żółte i czerwono-fioletowe przebarwienia. Rośliny mogą być skarłowaciałe. Wirusa przenoszą mszyce. Szczególnie niebezpieczna jest mszyca brzoskwiniowo-ziemniaczana. Naloty mszyc jesienią zwiększają ryzyko infekcji. Wirus TuYV może spowodować do 50% strat w plonie. Narażone są odmiany bez wbudowanej odporności.

Kiła kapusty – objawy korzeniowe

Kiła kapusty to choroba grzybowa. Atakuje system korzeniowy. Objawia się naroślami na korzeniach. Porażenie kiłą kapusty wpływa na część nadziemną rośliny. Może powodować fioletowe przebarwienia liści jesienią.

Szkodniki korzeniowe

System korzeniowy może być uszkodzony przez szkodniki. Śmietka kapuściana uszkadza korzeń. Chowacz galasówek także atakuje korzenie. Uszkodzenia korzeni ograniczają pobieranie składników. To prowadzi do pojawienia się przebarwień na liściach. Na korzeniu widać blizny i narośle.

Wpływ warunków środowiskowych

Pogoda i inne czynniki zewnętrzne wpływają na rzepak. Czasem to one odpowiadają za przebarwienia.

Niskie temperatury i susza

Zimne noce wpływają na stan rzepaku. Spadek temperatury utrudnia pobieranie fosforu. Susza także ogranicza dostępność składników. W takich warunkach przebarwienia mogą być chwilowe. Ustępują, gdy warunki pogodowe się poprawiają.

Fitotoksyczność fungicydów

Zabiegi chemiczne mogą czasem zaszkodzić roślinom. Przebarwienia mogą być skutkiem fitotoksyczności. Dotyczy to niektórych fungicydów. Ważne jest przestrzeganie zaleceń producenta.

Jak zdiagnozować przyczynę przebarwień?

Dokładna diagnoza jest niezbędna. Pozwala podjąć właściwe kroki. Nie wszystkie przebarwienia wymagają nawożenia.

Lustracja plantacji i ocena korzeni

Regularna lustracja plantacji jest ważna. Obserwuj liście i ich kolor. Wyrywaj rośliny z objawami przebarwień. Oceń stan systemu korzeniowego. Sprawdź, czy są narośla lub uszkodzenia.

• Zdiagnozuj problem na plantacji.
• Wyrwij rośliny z przebarwieniami.
• Oceń stan korzenia rośliny.

Badania laboratoryjne

Czasem objawy są mylące. Wirusa TuYV trudno rozpoznać wzrokowo. Jego obecność potwierdza test laboratoryjny. Klinika Chorób Roślin wykonuje takie badania. Test ELISA kosztuje około 30-40 zł. Pozwala przebadać do 50 próbek. Test molekularny jednej próbki kosztuje 200 zł. Materiał do badania pobierz z żywych liści. Dostarcz go szybko do laboratorium.

Rodzaj testu	Koszt	Liczba próbek (ELISA)
ELISA	30-40 zł	50
Molekularny	200 zł	1

Tabela przedstawiająca koszty i możliwości testów laboratoryjnych dla rzepaku.

Możliwe rozwiązania i prewencja

Gdy znasz przyczynę przebarwień, możesz działać. Dostępne są różne metody pomocy roślinom.

Nawożenie dolistne – kiedy i jak?

Niedobory składników często uzupełnisz dolistnie. Podaj brakujące składniki ostrożnie. Zbyt duże dawki mogą zaszkodzić. Nawożenie dolistne wykonaj w optymalnych warunkach. Unikaj zabiegów tuż przed przymrozkami. Ostatni zabieg dolistny zrób 2-3 tygodnie przed końcem wegetacji. ADOB® oferuje nawozy dolistne i chelaty. Chelaty mikroelementowe są łatwo przyswajalne.

• Jak najszybciej zdiagnozuj niedobory.
• Podaj brakujące składniki dolistnie.
• Zachowaj ostrożność przy podawaniu nawozów.

Wybór odmian odpornych

Istnieją odmiany rzepaku odporne na TuYV. Ich wybór zmniejsza ryzyko porażenia wirusem. Unikaj siewu odmian podatnych. Odporność na TuYV to ważna cecha odmian.

Monitorowanie i szybka reakcja

Regularne monitorowanie plantacji jest kluczowe. Szybkie zauważenie przebarwień pozwala na reakcję. Wczesna diagnoza ratuje plon. Nie lekceważ żadnych zmian w wyglądzie roślin.

Zmiany wyglądzie liści wschodzącego rzepaku to informacja, że roślinie czegoś brakuje. – Katarzyna Krawczyk

Zobacz także:

• Niedobory składników pokarmowych w rzepaku – jak je rozpoznać i zapobiegać?
• Nawożenie drzew owocowych – klucz do obfitych zbiorów
• Jak wybrać najlepsze odmiany rzepaku na słabe gleby?
• Jaki nawóz pod pszenżyto ozime? Kompleksowy przewodnik nawożenia
• Uprawa rzepaku ozimego – kompletny przewodnik dla rolnika