Dowiedz się, jak poprawnie zawrzeć umowę dzierżawy gruntów rolnych. Wyjaśniamy jej wpływ na ubezpieczenie w KRUS, podatki i dopłaty. Poznaj kluczowe zasady i wymagania.
Co to jest umowa dzierżawy gruntu rolnego?
Umowa dzierżawy gruntu rolnego jest powszechna. Rolnicy często ją zawierają. Reguluje ona obrót prawny ziemią. Na mocy umowy wydzierżawiający oddaje grunt. Oddaje go do odpłatnego użytku. Dzierżawca może pobierać pożytki. Musi uiszczać czynsz. Zobowiązuje się też do gospodarowania zgodnie z prawem.
Przedmiotem dzierżawy jest grunt rolny. Bez zgody właściciela nie zmienisz jego przeznaczenia. Nie możesz też poddzierżawiać gruntu. Wymagania prawne dotyczą sposobu prowadzenia gospodarstwa. Dzierżawca musi ich przestrzegać.
Jak zawrzeć umowę dzierżawy?
Forma umowy zależy od okresu dzierżawy. Umowa na krócej niż rok może być ustna. Forma pisemna jest zawsze bezpieczna. Na dłużej niż rok umowa musi być pisemna. To obowiązek prawny. Brak daty końcowej oznacza umowę na czas nieoznaczony.
Czynsz płaci się w ustalonym terminie. Umowa określa ten termin. Jeśli go nie ustalono, płatność jest co pół roku. Płaci się „z dołu”. Umowa na czas nieoznaczony pozwala na wypowiedzenie w każdym momencie. Terminy wypowiedzenia reguluje umowa lub ustawa. Umowa sporządza się w dwóch egzemplarzach. Przedłużenie umowy wymaga formy pisemnej.
Umowa wymaga sporządzenia w formie pisemnej. Wynagrodzenie dzierżawne ustala się rocznie. Płatność odbywa się w ratach. Umowa może być zawarta na okres określony. Istnieje możliwość jej przedłużenia. Szacunkowe powierzchnie podaje się w hektarach. Można też podać metry kwadratowe.
Rejestracja umowy dzierżawy – Gdzie i dlaczego?
Umowa dzierżawy powinna być zgłoszona. Zgłasza się ją w ewidencji gruntów i budynków. Tym zajmuje się starostwo. Zgłoszenie ma duże znaczenie. Wpływa na ubezpieczenia społeczne. Jest ważne dla zwrotu akcyzy za paliwo. Ustawodawca wymaga tego zgłoszenia. Organy publiczne muszą brać pod uwagę czas zawarcia umowy. Zgłoszenia dokonuje wójt gminy. Wójt gminy sporządza umowę. Organy władzy publicznej działają w granicach prawa. Decyzje o zawieszeniu świadczeń wydaje się z urzędu. Można je wstrzymać lub wznowić na wniosek.
Przepisy przejściowe ustawy o KRUS mówią jasno. Umowy zawarte wcześniej podlegają rejestracji. Rejestruje się je w ewidencji gruntów i budynków. Brak zgłoszenia w starostwie może powodować problemy. KRUS Katowice stwierdził brak rejestracji. Nikt wcześniej o tym nie poinformował. Zgłoszenie potwierdza dzierżawę. To ważne dla KRUS-u.
Umowa dzierżawy a ubezpieczenie w KRUS
Ubezpieczenie w KRUS to ubezpieczenie społeczne. Przysługuje rolnikom i domownikom. Możesz je mieć przy pozarolniczej działalności. Obowiązkowe ubezpieczenie wymaga ponad 1 ha przeliczeniowego. Dotyczy to użytków rolnych. Dział specjalny produkcji rolnej też uprawnia. Poniżej 1 ha ubezpieczenie jest dobrowolne.
Rolnikiem jest pełnoletnia osoba fizyczna. Musi mieszkać w Polsce. Prowadzi działalność rolniczą. Robi to osobiście i na własny rachunek. Osoba dzierżawiąca grunt może podlegać KRUS. Warunek: prowadzi działalność na tym gruncie. Bez działalności nie będzie ubezpieczona. Właściciel bez działalności pozostaje ubezpieczony. Musi opłacać składki. Dwie osoby mogą być ubezpieczone od tego samego gruntu. Na przykład właściciel i dzierżawca. KRUS może kwestionować ubezpieczenie właściciela. Dzieje się tak bez faktycznej działalności.
Przy umowach dzierżawy potwierdzonych przez wójta istnieje domniemanie. Właściciel gruntów nie prowadzi działalności. To domniemanie można podważyć. ZUS może szukać dowodów. Dowody na brak działalności. Domniemanie dotyczy też dzierżawcy. Dzierżawa zarejestrowana w ewidencji gruntów. Właściciel lub dzierżawca prowadzi działalność rolniczą. Ubezpieczenie KRUS można utrzymać. Trzeba mieć co najmniej 1 ha gruntów. Należy spełniać warunki prowadzenia gospodarstwa. Podczas oceny KRUS sprawdza kilka rzeczy. Czy masz gospodarstwo powyżej 1 ha? Czy jesteś właścicielem? Czy dzierżawisz na co najmniej 10 lat? Organ KRUS akceptuje każdą formę potwierdzenia. Wójt może potwierdzić umowę. Pieczęć, podpis i data wystarczą. Nowe przepisy weszły w życie 31 lipca 2020 r. Zmieniły zasady potwierdzania dzierżawy. Zmieniły się zasady zawieszania świadczeń. Dotyczy to emerytur i rent rolniczych. Związane jest to z prowadzeniem działalności.
KRUS odpowiada za ubezpieczenie rolników. Obsługuje też inne sprawy. Zajmuje się składkami rolników. Ubezpieczenie przysługuje rolnikom i domownikom. Przysługuje też pomocnikom rolnika. Muszą mieć polskie obywatelstwo. Mogą mieć prawo pracy w Polsce. Wymagana powierzchnia to ponad 1 hektar przeliczeniowy. Lub dział specjalny produkcji rolnej. Obowiązkowe składki w I kwartale 2025 r. wynosiły 78 zł miesięcznie. To na ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie. Na ubezpieczenie emerytalno-rentowe wynosiły 160 zł. Dodatkowa składka dla gospodarstw powyżej 50 ha. Wynosiła od 192 zł do 769 zł. Zależało to od powierzchni. Zgłoszenie do ubezpieczenia złożysz osobiście. Możesz wysłać pocztą. Dostępna jest platforma ePUAP. Wymagane dokumenty to dokument tożsamości. Potrzebny jest tytuł własności. Potwierdzenie działalności rolniczej. Uprawnienia cudzoziemca do pracy. Przedstawiono zmiany na 2025 i 2026 rok. Dotyczą składek i świadczeń.
Wykres przedstawia minimalną powierzchnię gruntów rolniczych dla różnych rodzajów ubezpieczenia w KRUS.
Kto może ubezpieczyć się w KRUS bez ziemi?
Ubezpieczenie w KRUS jest możliwe bez posiadania ziemi. Dotyczy to określonych przypadków. Domownicy mogą być ubezpieczeni. Muszą spełniać określone warunki. Osoby prowadzące działy specjalne mogą się ubezpieczyć. Nawet bez posiadania ziemi. Dzierżawcy gruntów mogą uzyskać ubezpieczenie. Warunek to dzierżawa powyżej 1 ha przeliczeniowego. Współwłaściciele gruntów też mogą się ubezpieczyć. Łączna powierzchnia musi przekraczać 1 ha przeliczeniowy. Ubezpieczenie dobrowolne jest dostępne. Dla osób niespełniających warunków obowiązkowego. Ma ono jednak ograniczenia. Nie daje takich samych praw jak obowiązkowe.
Domownik musi mieć 16 lat. Musi mieszkać w tym samym gospodarstwie. Może mieszkać w bliskiej odległości. Musi pracować w gospodarstwie. Bez innego stosunku pracy. Można ubezpieczyć się bez ziemi. Jeśli jesteś domownikiem spełniającym warunki. Lub dzierżawisz grunty powyżej 1 ha przeliczeniowego.
W świetle ustawy KRUS ubezpiecza osobę. Ubezpiecza tę, która prowadzi działalność rolniczą. Nie tylko właściciela gospodarstwa. Praca rolnicza to też zarządzanie. Nie wymaga fizycznej pracy. Przy umowach potwierdzonych przez wójta domniemywa się coś innego. Właściciel gruntów nie prowadzi działalności. Tak było według starych przepisów. Nowelizacja z 2020 roku to zmieniła. KRUS przyjmuje potwierdzenie wójta. Nie ma specjalnej formy. Pieczęć i podpis wystarczą.
Dzierżawa a dopłaty bezpośrednie
Przepisy UE określają warunki wsparcia. Rolnik musi mieć grunty w dyspozycji. To warunek przyznawania dopłat. Posiadanie ziemi ma swoje rozumienie. Zgodne jest z Kodeksem cywilnym. Obejmuje posiadacza samoistnego. Obejmuje też posiadacza zależnego. Najważniejsze jest faktyczne użytkowanie gruntu. Taki rolnik powinien dostać dopłaty. Niezależnie od tytułu prawnego. Właściciel ziemi bez użytkowania nie powinien dostać dopłat. W przypadku konfliktu krzyżowego płatności idą do dzierżawcy. Do faktycznego użytkownika gruntu. Prawo do użytkowania wynika z umowy dzierżawy. Może być ustna lub pisemna. Krajowa Rada Izb Rolniczych wnioskowała do Ministerstwa. Chcieli zmian przepisów. Aby dopłaty dostawał faktyczny użytkownik. Nawet bez tytułu prawnego. Ministerstwo odpowiada na ten wniosek.
Podatki i zwrot akcyzy w kontekście dzierżawy
Dochody z dzierżawy podlegają opodatkowaniu. To podatek od osób fizycznych. Grunty na cele rolnicze są zwolnione. To ważny wyjątek. Dzierżawca może wnioskować o zwrot akcyzy. Dotyczy to paliwa do produkcji rolnej. Wnioski składa się w urzędzie gminy. Trzeba dołączyć faktury VAT. Lub ich kopie. Wyrok WSA w Gdańsku z 2010 r. potwierdził. Posiadacz bez umowy dzierżawy nie dostanie zwrotu akcyzy.
Ważne aspekty prawne i praktyczne
Umowa dzierżawy na 10 lat minęła 12 marca. Kolejną umowę zawarto 3 maja. Zarejestrowano ją w urzędzie gminy. Oddano do KRUS. KRUS Katowice stwierdził brak rejestracji w starostwie. Nikt o tym wcześniej nie wiedział. Umowa musi być zgłoszona w ewidencji gruntów. Ustawodawca tego wymaga. Organy publiczne muszą to uwzględniać. Organy działają w granicach prawa.
Decyzje o zawieszeniu świadczeń wydaje się z urzędu. Można je wznowić na wniosek.
„Wznowienie zawieszonej lub wstrzymanej wypłaty świadczenia bądź jego części następuje na wniosek.”
Prośbę o przywrócenie terminu składa się w 7 dni. Od dnia ustania przyczyny uchybienia. Warto załatwiać sprawy na piśmie. Listy polecone są dobrym dowodem. Możesz skorzystać z porad prawnych online. Kontakt z KRUS telefonicznie pomoże wyjaśnić status wypłat. Zmiany w rejestracji umów mogą powodować chaos. Obowiązek rejestracji umów ustnych bywa trudny do egzekwowania. Istnieją wątpliwości co do prawidłowego zgłoszenia. Konsekwencje braku zgłoszenia są niejasne dla niektórych.
KRUS na potrzeby rentowe wymaga aby osoba pobierająca rentę a oddająca pole w dzierżawę celem jej zwiększenia zarejestrowała umowę w starostwie.
Przy sporządzaniu umowy zwracaj uwagę na formę. Terminy płatności są kluczowe. Zgłaszaj umowę w urzędach. Unikniesz problemów prawnych. Zapobiegniesz problemom ubezpieczeniowym. Rozważ konsekwencje sprzedaży gruntu. Sprzedaż z zawartą umową dzierżawy. Zabezpiecz swoje prawa. Prawo pierwokupu i oprotestowania ceny sprzedaży. Dzierżawca ma prawo oprotestować cenę. Tak mówi ustawa UKUR. Jeśli rozwiążesz umowę przed sprzedażą, co się stanie? To zależy od konkretnych ustaleń.
Najczęściej zadawane pytania
Czy muszę zgłosić umowę dzierżawy ustnej?
Tak, obowiązek zgłoszenia dotyczy również umów ustnych. Należy zgłosić ją do ewidencji gruntów i budynków.
Co się stanie, jeśli nie zgłoszę umowy dzierżawy w starostwie?
Brak zgłoszenia może wpłynąć na Twoje ubezpieczenie w KRUS. Może też uniemożliwić zwrot akcyzy za paliwo. Organy mogą kwestionować Twoje prawo do świadczeń lub dopłat.
Czy właściciel dzierżawiący całe gospodarstwo nadal podlega KRUS?
Podleganie KRUS wymaga prowadzenia działalności rolniczej. Jeśli właściciel oddaje całe gospodarstwo w dzierżawę i nie prowadzi działalności, może stracić prawo do ubezpieczenia. Prace zarządcze mogą być uznane za działalność. Warto skonsultować to z KRUS.
Czy dzierżawca może otrzymywać dopłaty bezpośrednie?
Tak, dopłaty przysługują faktycznemu użytkownikowi gruntu. W przypadku dzierżawy, jeśli to dzierżawca prowadzi produkcję rolniczą, jemu należą się dopłaty.
Ile ziemi trzeba mieć, żeby płacić KRUS?
Obowiązkowe ubezpieczenie w KRUS przysługuje przy posiadaniu lub dzierżawieniu ponad 1 ha przeliczeniowego użytków rolnych lub działu specjalnego.
Zobacz także:
- Dzierżawa gruntu pod farmy wiatrowe i fotowoltaiczne: Ceny, warunki i aspekty prawne
- Dzierżawa ziemi rolnej a dopłaty: Kto ma prawo je otrzymać?
- Dzierżawa gruntów rolnych w Polsce: Ile kosztuje hektar i od czego zależy cena?
- Składki KRUS w 2024 i 2025 roku – terminy, wysokość, dla kogo?
- Co to jest dożywotnia służebność osobista mieszkania?
Dodaj komentarz