Wiosenna regulacja wzrostu rzepaku to ważny zabieg. Pomaga uzyskać wysokie plony. Wyjaśniamy, kiedy i czym skracać rzepak.
Dlaczego wiosenne skracanie rzepaku jest potrzebne?
Skracanie rzepaku ozimego to kluczowy element agrotechniki. Zabieg zapobiega wyleganiu roślin. Poprawia architekturę łanu. Wzmacnia łodygi rzepaku. Zmniejsza wysokość roślin. Wpływa pozytywnie na rozwój systemu korzeniowego.
Regulatory wzrostu często mają działanie fungicydowe. Chronią rośliny przed chorobami. Należą do nich sucha zgnilizna kapustnych i czerń krzyżowych. Regulacja zwiększa odporność na choroby grzybowe. Wyleganie utrudnia zbiór. Obniża jakość plonu. Zwiększa podatność na choroby grzybowe.
Zabieg wpływa na równomierne dojrzewanie. Lepsze doświetlenie łanu skutkuje równomiernym dosychaniem. To przekłada się bezpośrednio na możliwości plonotwórcze. Większość plonu rzepaku znajduje się na pędach bocznych. Wyrównanie pędów bocznych jest kluczowe.
Czy wiosenne skracanie rzepaku wpływa na plon?
Tak, wiosenne skracanie rzepaku ma wpływ na przyszłe plony. Zabieg wyrównuje pędy boczne do wysokości pędu głównego. Zrównanie pędów bocznych prowadzi do równomiernego kwitnienia i dojrzewania łuszczyn. Większość plonu znajduje się właśnie na pędach bocznych.
Kiedy najlepiej wykonać zabieg skracania rzepaku wiosną?
Optymalny czas na wiosenne skracanie rzepaku jest ważny. Zabieg wykonuje się w fazie BBCH 30-32. Pęd główny osiąga wtedy 10-15 cm wysokości. Niektóre źródła podają fazę od 8-10 cm pędów. Zabieg można wykonać do fazy BBCH 50. To faza zielonego pąka.
Zabieg należy przeprowadzić, gdy 50% roślin jest w odpowiedniej fazie. W Polsce czas na zabiegi to zwykle 5-10 kwietnia. Temperatura wpływa na skuteczność regulatorów. Optymalna temperatura wynosi 8-20°C. Preparat Mepik 300 SL działa już od 5-6°C.
Wiosenna regulacja powinna być przeprowadzona po ocenie stanu plantacji. Intensywny wzrost rzepaku wymaga szybkiej reakcji.
Unikaj stosowania regulatorów wzrostu w okresach silnych opadów. Może to prowadzić do spłukiwania środków chemicznych.
- Regularnie monitoruj rozwój rzepaku.
- Dostosuj termin zabiegu do fazy rozwojowej roślin.
- Wykonaj zabieg, gdy 50% roślin osiągnie fazę BBCH 30-32.
Jakie preparaty wybrać do wiosennej regulacji rzepaku?
Wybór preparatu zależy od stanu roślin. Ważny jest też termin aplikacji. Należy unikać powtarzania substancji aktywnych z jesieni. Regulatory wzrostu mogą mieć różne działania. Mogą być ochronne, fungicydowe lub stymulujące rozwój pędów bocznych.
Wykorzystuje się głównie substancje z grupy triazoli. Należą do nich metkonazol, tebukonazol, difenokonazol i paklobutrazol. Protiokonazol również jest stosowany. Triazole mogą zwalczać choroby i regulować wzrost. Niektóre tylko zwalczają choroby. Paklobutrazol ma właściwości regulacyjne i eliminuje choroby.
Można stosować gotowe mieszaniny formulacyjne. Przykładem jest połączenie chlorku mepikwatu i metkonazolu. Inne mieszaniny to difenokonazol z paklobutrazolem. Na początku 2025 roku zarejestrowano 12 fungicydów łączących te substancje.
Możliwe jest też stosowanie mieszanin zbiornikowych. Mogą zawierać regulator wzrostu i fungicyd. Przykład to chlorek mepikwatu lub proheksadion wapnia z piraklostrobiną. Pierwszy zabieg można wykonać mieszaniną metkonazolu i tebukonazolu.
Popularne preparaty to Caryx 240 SL i Toprex 375 EC. Stosuje się też Tilmor 240 EC i Moddus 250 EC. Mepik 300 SL jest również używany wiosną. Nowe preparaty na 2025 rok zawierają bixafen i fluopyram. Skracają one pęd i chronią przed chorobami.
Przykładowe preparaty i dawki
| Preparat | Substancje czynne | Zalecane dawkowanie (wiosna) |
|---|---|---|
| Caryx 240 SL | chlorek mepikwatu (19,1%), metkonazol (2,7%) | 1-1,4 l/ha (lub 0,8 l/ha) |
| Toprex 375 EC | difenokonazol (250 g/l), paklobutrazol (125 g/l) | 0,35 l/ha (do 0,5 l/ha w mocnych plantacjach, lub 0,5 l/ha) |
| Tilmor 240 EC | protiokonazol (240 g/l), tebukonazol (160 g/l) | 1 l/ha |
| Moddus 250 EC | trineksapak etylu (250 g/l) | 0,15-0,2 l/ha |
| Mepik 300 SL | chlorek mepikwatu (300 g/l) | 0,6-0,7 l/ha |
- Stosuj preparaty o potwierdzonej skuteczności.
- Przestrzegaj zaleceń producenta dotyczących dawkowania.
- Stosuj rotację substancji aktywnych, aby uniknąć odporności.
- Dostosuj dawki do obsady roślin i intensywności wzrostu.
Wpływ regulacji na rozwój roślin i plon
Skracanie rzepaku hamuje wzrost pędu głównego. Jednocześnie stymuluje rozwój pędów bocznych. Wiosenny zabieg wyrównuje pędy boczne. Roślina rzepaku z 10-12 liśćmi może wytworzyć 8-10 rozgałęzień bocznych. Wyrównany łan zapobiega konkurencji o światło. Zapewnia lepszy dostęp do składników pokarmowych.
Zabieg sprzyja rozbudowie systemu korzeniowego. Korzeń palowy rozwija się jesienią. Wiosną roślina wypuszcza boczne korzenie włośnikowe. Te zwiększają odporność na suszę. Odpowiednie preparaty mogą zwiększyć system korzeniowy o 20-40%.
Stosowanie regulatorów wpływa na równomierne dojrzewanie łuszczyn. To ułatwia zbiór. Poprawia też zdrowotność roślin. Zabieg w okresie BBCH 30 do 50 wpływa na lepszą jakość nasion. Stabilizuje plony na wyższym poziomie.
„Dzięki zastosowaniu specjalnych preparatów możliwe jest równomierne dojrzewanie wszystkich roślin, a tym samym uzyskanie większych plonów.”
Zabieg skracania prowadzi do zwiększenia biomasy roślin. Lepsze doświetlenie łanu skutkuje równomierniejszym dojrzewaniem. Ma to miejsce w porównaniu do nieregulowanego łanu.
Jak skracanie rzepaku wpływa na system korzeniowy?
Stosowanie regulatorów wzrostu sprzyja rozbudowie systemu korzeniowego. Korzenie sięgają głębiej. Preparaty mogą zwiększyć system korzeniowy o 20-40%. Lepszy system korzeniowy zwiększa odporność roślin na suszę i pobieranie składników.
Ile rozgałęzień bocznych może wytworzyć roślina rzepaku po regulacji?
Roślina rzepaku z 10-12 liśćmi może wytworzyć 8-10 rozgałęzień bocznych. Wiosenna regulacja wzrostu rzepaku wyrównuje te pędy boczne do wysokości pędu głównego. To kluczowe, bo większość plonu znajduje się na pędach bocznych.
Regulacja na silnych i słabych plantacjach – różne strategie
Kondycja rzepaku po zimie jest kluczowa. Planowanie zabiegu zależy od stanu plantacji. Po zimie rzepak bywa w dobrej kondycji. Czasem jest umiarkowanie lub mocno przerzedzony. Wielkość szkód zimowych zależy od opadów śniegu. Ważne są też temperatury zimą.
Długotrwała zima i wysoka wilgotność jesienią mogły osłabić korzenie. Larwy śmietki też żerują na korzeniach. Uszkodzenia obniżają przezimowanie. W przypadku pogorszenia kondycji plantacji, dostosuj strategię ochrony.
Na silnych plantacjach stosuje się wyższe dawki regulatorów. Dąży się do maksymalnego skrócenia. Na słabszych plantacjach zaleca się dzielenie dawki. Zabiegi wykonuje się w odstępie 1-2 tygodni. Dostosuj dawki do odmiany rzepaku. Odmiany hybrydowe często wymagają intensywniejszej regulacji. Odmiany populacyjne nie zawsze potrzebują mocnego skracania.
- Ocena stanu roślin przed zabiegiem jest konieczna.
- Dziel dawki regulatorów w przypadku słabszej kondycji plantacji.
- Dostosuj dawki i termin do odmiany i rozwoju roślin.
Integracja zabiegów – regulacja, ochrona i nawożenie
Zabieg regulacji rzepaku często łączy się z innymi. Można połączyć go z ochroną fungicydową. Regulatory wzrostu często mają działanie przeciwgrzybowe. Pierwszy zabieg po zimie chroni przed chorobami. Należą do nich sucha zgnilizna kapustnych, czerń krzyżowych i szara pleśń.
Można też łączyć regulatory z mikroelementami. Ważne są bor i mangan. Połączenie zwiększa skuteczność zabiegów. Możliwe jest łączenie z insektycydami. Należy sprawdzić kompatybilność substancji. Zrób test w oddzielnym pojemniku.
Połączenie regulatorów z herbicydami lub insektycydami wymaga ostrożności. Stosuj takie mieszaniny tylko zgodnie z zaleceniami. Zintegrowana ochrona zwiększa skuteczność zabiegów skracania. Poprawia ogólną zdrowotność plantacji.
„W fazie wydłużania pędu głównego czasu jest też miejsce na zastosowanie tiofanatu metylu, prochlorazu i innych substancji czynnych.”
- Połącz regulację pokroju z fungicydami i mikroelementami.
- Sprawdź kompatybilność substancji w mieszaninach zbiornikowych.
- Połączenie regulatorów z innymi środkami stosuj zgodnie z zaleceniami.
Podsumowanie: Klucz do sukcesu w wiosennej uprawie rzepaku
Wiosenna regulacja rzepaku to fundament łanu. Jest to jeden z najważniejszych elementów wiosennej agrotechniki. Od tego zabiegu zależy dalszy rozwój roślin. Wpływa na ich zdrowotność i możliwości plonotwórcze.
Odpowiedni moment zastosowania retardantów jest kluczowy. Pozwala uzyskać gęsty, równy łan. Zabieg działa dwukierunkowo. Reguluje wzrost i chroni przed chorobami grzybowymi.
Wybór odpowiedniego preparatu jest ważny. Zależy od stanu roślin i warunków pogodowych. Dostosowanie dawki i terminu zabiegu jest kluczowe. Precyzyjne wykonywanie zabiegów zwiększa efektywność. Regularne monitorowanie rozwoju roślin jest niezbędne.
Wiosenna strategia ochrony zależy od zabiegów jesiennych. Ważny jest też przebieg zimy. Właściwa regulacja rzepaku pozwala w pełni wykorzystać potencjał plonowania.
Zobacz także:
Dodaj komentarz