Stosowanie środków ochrony roślin jest kluczowe dla zdrowia upraw. Niewłaściwe opryski mogą jednak stanowić śmiertelne zagrożenie dla pszczół. Wyjaśniamy, jak chronić owady zapylające, przestrzegając zasad i przepisów.
Dlaczego opryski szkodzą pszczołom?
Środki ochrony roślin zawierają chemikalia. Te substancje bywają toksyczne dla pszczół. Narażenie na insektycydy prowadzi do masowego ginięcia owadów. Zjawisko to jest powiązane z zespołem masowego ginięcia pszczół (CCD).
Pestycydy są śmiertelnym wrogiem pszczół. Szczególnie niebezpieczne są neonikotynoidy. Wpływają one na układ nerwowy pszczół. Powodują zaburzenia zachowania i zdolności poznawczych. Obcy zapach substancji chemicznej na pszczole może spowodować jej śmierć w ulu. Krople zimnej wody z oprysku paraliżują mięśnie owadów. Pszczoły i trzmiele to zwierzęta zmiennocieplne. Ich organizm rozgrzewa temperatura otoczenia.
Używanie środków ochrony roślin szkodzi pszczołom. Zagraża też innym owadom zapylającym. Bez pszczół nie ma obfitych plonów. Nauka szacuje, że świat bez pszczół przetrwa tylko 4 lata. Albert Einstein powiedział: „Jeśli pszczół wyginą, człowiekowi zostaną tylko cztery lata życia.”
„Jeśli pszczół wyginą, człowiekowi zostaną tylko cztery lata życia.” – Albert Einstein
Krzysztof Antoszewski z Ligi Ochrony Przyrody stwierdził: „My jako Liga Ochrony Przyrody określiliśmy, że XXI wiek jest holokaustem dla owadów zapylających.”
Czy wszystkie opryski są szkodliwe dla pszczół?
Nie wszystkie opryski szkodzą pszczołom. Istnieje jednak ryzyko negatywnych skutków. Wpływ zależy od rodzaju substancji, dawki i sposobu aplikacji. Odległość od pasiek również ma znaczenie.
Kiedy wykonywać opryski bezpiecznie dla pszczół?
Czas oprysku ma kluczowe znaczenie. Najlepszy moment to wieczór po zachodzie słońca. Opryski w godzinach nocnych minimalizują kontakt z pszczołami. Wczesny ranek też bywa bezpieczny. Niskie światło w nocy zmniejsza ryzyko kontaktu preparatów z owadami.
Oprysków nie należy wykonywać w godzinach 6:00-18:00. To okres największego oblotu pszczół. Pszczoły zaczynają loty wcześnie rano. Szczególnie aktywne są przy pierwszych promieniach słońca. Sadownicy powinni pracować od 18 do 6 rano. Rolnicy często zaczynają opryski po 20:00. Na kwitnące uprawy wjeżdżają po 21:00.
Pszczoły nie mają zegarków. Godziny oblotu zależą od pogody. Długość dnia, temperatura i zachmurzenie wpływają na aktywność. Im większe zachmurzenie, tym pszczoły wcześniej wracają do ula. Pszczoły nie latają tuż przed zmrokiem. Ich aktywność trwa dłużej bliżej pasieki. W maju różnica zachodu słońca w Polsce wynosi prawie 50 minut. Na początku maja słońce zachodzi po 20:00. Pod koniec maja zachodzi po 21:00. Nie ma jednej stałej godziny powrotu pszczół. Konieczna jest obserwacja aktywności owadów.
„Nie ma jednej konkretnej godziny, o której pszczoły wracają do ula na nocny spoczynek.” – top agrar Polska
Optymalne warunki pogodowe do oprysków
Pogoda wpływa na skuteczność i bezpieczeństwo oprysków. Temperatura 15-25°C jest optymalna. Unikaj oprysków w wietrzne dni. Wiatr o prędkości powyżej 4 m/s roznosi preparat. Opady deszczu zmniejszają skuteczność. Mogą też powodować toksyczny spływ (run-off). Zawsze sprawdzaj prognozę pogody przed opryskiem. Wykonuj zabiegi w bezdeszczowe i bezwietrzne wieczory.
Unikanie oprysków w okresie kwitnienia
Unikanie oprysków podczas kwitnienia roślin jest kluczowe. To czas największej aktywności pszczół. Stosowanie środków ochrony roślin w tym okresie jest niebezpieczne. Dotyczy to także kwitnących chwastów. Należy unikać preparatów toksycznych dla pszczół w tym czasie. Zabiegi powinny być wykonane po zakończonych lotach owadów.
„Nie stosować środków ochrony roślin na kwitnące rośliny w trakcie oblotu pszczół.” – Pasieka24
Dlaczego opryski wczesnym rankiem są niebezpieczne?
Wczesno poranne opryski są niebezpieczne. Pszczoły zaczynają loty bardzo wcześnie. Aktywność pszczół rozpoczyna się przy pierwszych promieniach słońca. Ryzyko kontaktu z preparatem jest wysokie.
Zasady bezpiecznego stosowania środków ochrony roślin
Rolnicy i sadownicy muszą przestrzegać zasad. Minimalizują one negatywny wpływ oprysków na owady zapylające. Należy stosować wyłącznie środki dopuszczone do obrotu. Rejestruje je Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Informacje o stosowaniu są na etykiecie produktu. Zawsze czytaj etykietę środka ochrony roślin. Przestrzegaj podanych warunków i terminów.
Okres prewencji to ważny element. To czas po zastosowaniu środka. W tym okresie nie powinno się przebywać w miejscach oprysku. Należy dobierać preparaty o najkrótszym okresie prewencji dla pszczół.
Zachowaj minimalną odległość od pasiek. Powinna wynosić co najmniej 20 metrów. Dotyczy to opryskiwaczy polowych i sadowniczych. Właściciele pasiek mają prawo pytać rolników o plany zabiegów chemicznych. Warto poinformować sąsiadów pszczelarzy o planowanych opryskach. Poprawna komunikacja jest kluczowa.
Przed opryskami sprawdzaj obecność owadów zapylających. Unikaj zabiegów przy wietrze powyżej 4 m/s. Minimalizuj negatywny wpływ chemicznych zabiegów. Skup się na organizmach niebędących celem oprysku.
„Podczas stosowania chemicznej ochrony roślin należy: stosować wyłącznie środki ochrony roślin dopuszczone do obrotu i stosowania, przestrzegać warunków z etykiety, unikać stosowania preparatów toksycznych dla pszczół, wykonywać zabiegi po zakończonych lotach owadów, minimalizować negatywny wpływ chemii, sprawdzić obecność owadów przed zabiegiem, zachować odległości od pasiek, stosować się do okresów prewencji, unikać zabiegów przy wietrze >4 m/s.” – tygodnik-rolniczy.pl
Co to jest okres prewencji?
Okres prewencji to czas po zastosowaniu środka ochrony roślin. W tym czasie nie wolno przebywać na opryskanym terenie. Dla pszczół oznacza to czas, gdy kontakt z opryskiem jest niebezpieczny.
Konsekwencje nieprzestrzegania przepisów
Niewłaściwe stosowanie środków ochrony roślin jest zagrożeniem. Grozi za to kara pieniężna. Może wynieść do 5000 złotych. Rolnik może też stracić dotacje unijne. Przepisy reguluje Ustawa o ochronie roślin. Szczegółowe zasady określa rozporządzenie z 31 marca 2014 r. Kodeks cywilny przewiduje odpowiedzialność za szkodę. Dotyczy to zanieczyszczenia lub trucie pszczół. Za masowe zatrucie pszczół grozi odpowiedzialność karna. Rolnik z gminy Świdnica opryskał rzepak dimetoatem. Spowodowało to śmierć 7,5 miliona pszczół. Rolnikowi grozi od 6 miesięcy do 8 lat pozbawienia wolności. Prokuratura zabezpieczyła jego majątek do 560 tysięcy złotych.
„Rolnikom grożą kary pieniężne i utrata dotacji unijnych za nieprzestrzeganie przepisów.” – dlaroslin.pl
„Jeśli ktoś zauważy, że opryski są wykonywane w godzinach od 6:00 do 18:00, jest zobowiązany poinformować o tym rolnika lub sadownika, a w przypadku braku reakcji – zawiadomić PIORIN lub policję.” – tuszyn.info.pl
Komu zgłaszać nieprawidłowości?
W przypadku zauważenia nieprawidłowych oprysków zgłoś to rolnikowi. Jeśli nie zareaguje, zawiadom Państwową Inspekcję Ochrony Roślin i Nasiennictwa (PIORIN). Możesz też poinformować policję.
Alternatywne metody ochrony roślin
Istnieją metody ochrony roślin bezpieczniejsze dla pszczół. Należą do nich naturalne środki. Są oparte na substancjach pochodzenia naturalnego. Przykładem są wyciągi z ziół. Preparaty wytwarzane z naturalnych surowców są polecane. Stanowią uzupełnienie chemicznych środków. Ich działanie bywa wolniejsze. Są jednak bezpieczniejsze dla środowiska i pszczół.
Biopreparaty na bazie mikroorganizmów to kolejna opcja. Warto wprowadzić do ogrodu pożyteczne organizmy. Naturalne drapieżniki pomagają zwalczać szkodniki. Przykładem są dobroczynki. Ptaki również są sprzymierzeńcami w walce ze szkodnikami. Warto zadbać, aby ogród był im przyjazny. Uprawianie roślin odpornych na choroby i szkodniki zmniejsza potrzebę oprysków. Rozważ alternatywne metody zwalczania chwastów. Można stosować metody mechaniczne lub biologiczne. Tworzenie przyjaznych środowisku ogrodów to ważny trend.
Przestrzeganie zasad minimalizuje ryzyko szkody dla pszczół. Wspiera również równowagę ekologiczną. Ochrona pszczół to priorytet ekologiczny. Zrównoważony rozwój w rolnictwie jest coraz ważniejszy.
- Stosuj opryski w godzinach nocnych lub wcześnie rano.
- Unikaj oprysków podczas kwitnienia roślin.
- Zachowaj minimalną odległość 20 metrów od uli.
- Sprawdzaj prognozę pogody przed opryskiem.
- Unikaj oprysków w wietrzne dni i podczas deszczu.
- Stosuj środki ochrony roślin oznaczone jako bezpieczne dla pszczół.
- Informuj sąsiadów pszczelarzy o planowanych opryskach.
- Stosuj alternatywne metody ochrony roślin.
- Przestrzegaj informacji zawartych w etykiecie środka.
- Dobieraj preparaty o najkrótszym okresie prewencji.
Kiedy najlepiej opryskiwać drzewa owocowe?
Opryski na drzewa owocowe najlepiej wykonywać przedwiośniem. Odpowiedni czas to luty-marzec. Na opakowaniach środków znajdziesz informacje o terminach. Zależą one od gatunku drzewa i fazy rozwoju.
Podsumowanie
Ochrona pszczół podczas oprysków jest obowiązkiem. Wymaga tego prawo. Wymaga tego też świadomość ekologiczna. Niewłaściwe opryski prowadzą do wymierania pszczół. Grozi to poważnymi konsekwencjami dla rolnictwa i ekosystemu. Pamiętaj o bezpiecznych godzinach oprysków. Unikaj okresu oblotu pszczół (6:00-18:00). Wybieraj wieczór lub noc. Przestrzegaj minimalnej odległości od pasiek (20 metrów). Zawsze czytaj etykietę środka ochrony roślin. Stosuj tylko dopuszczone preparaty. Rozważ metody alternatywne. Informuj pszczelarzy o swoich planach. Odpowiedzialne działania chronią zapylacze. Wspierają zrównoważone rolnictwo.
W Polsce jest około 460 gatunków pszczół miodnych. Ich ochrona leży w interesie nas wszystkich.
Zobacz także:
Dodaj komentarz